Nỗ lực tìm giải pháp cho vấn đề khủng bố và thảm họa nhân đạo tại Somalia
Ngày 22/2, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) đã họp trực tuyến công khai về tình hình Somalia và hoạt động của Phái bộ hỗ trợ của LHQ tại Somalia (UNSOM).
Theo Phái đoàn Việt Nam tại LHQ, Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ và Trưởng Phái bộ UNSOM James Swan; Đại diện Đặc biệt của Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Phi (SRCC) tại Somalia, Trưởng Phái bộ Liên minh châu Phi tại Somalia (AMISOM) Francisco Madeira và Giám đốc điều hành Cơ quan Hành động đối ngoại châu Âu Rita Laranjinha đã tham dự và báo cáo tại cuộc họp.
Bộ trưởng Somalia Mohamed Abdirizak Mohamud cũng được mời tham dự và phát biểu tại cuộc họp.
Tại cuộc họp, các báo cáo viên đánh giá Chính phủ liên bang và các bang thành viên đã có nỗ lực đối thoại nhằm giải quyết những khác biệt về tổ chức bầu cử, nhưng bày tỏ đáng tiếc về việc các cuộc đối thoại này đã không đạt được thỏa thuận nào trong thời gian gần đây.
Các báo cáo viên đề nghị các bên liên quan sớm quay lại đàm phán và tổ chức bầu cử theo thỏa thuận đã được nhất trí ngày 17/9/2020.
Các ý kiến bày tỏ quan ngại về các vụ tấn công khủng bố sử dụng thiết bị gây nổ tự chế (IED) và đánh bom liều chết của lực lượng Al-Shabaab nhằm vào thường dân, lực lượng an ninh và lực lượng quốc tế.
Đặc biệt, các báo cáo viên cũng đánh giá Somalia tiếp tục phải đối mặt với khủng hoảng nhân đạo do tác động của lũ lụt, nạn châu chấu và đại dịch COVID-19 và đề nghị cộng đồng quốc tế tiếp tục hỗ trợ Chính phủ và người dân Somalia vượt qua thách thức này.
Tại cuộc họp, các nước thành viên HĐBA phát biểu ủng hộ tiến trình bầu cử sắp tới tại Somalia; kêu gọi Chính phủ liên bang và các bang thành viên nhanh chóng nối lại đàm phán để giải quyết những khác biệt về chính trị và hướng tới đồng thuận về thời gian và lộ trình bầu cử.
Các nước nêu quan ngại về các vụ tấn công khủng bố nhằm vào thường dân và lực lượng của LHQ. Nhiều ý kiến chia sẻ với những khó khăn mà Somalia đang đối mặt, đặc biệt là tác động của đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu.
Vai trò, hoạt động của UNSOM và AMISON trong hỗ trợ Chính phủ Somalia cũng được các nước ủng hộ.
Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ nhắc lại tầm quan trọng của Thỏa thuận ngày 17/9/2020 về mô hình bầu cử tại Somalia, trong đó có tỷ lệ 30% nữ trong Quốc hội. Đại sứ kêu gọi chính phủ Somalia và các bang thành viên khẩn trương nối lại đàm phán, gạt bỏ những khác biệt để hướng tới một thỏa thuận chính trị về thời gian và kế hoạch bầu cử.
Đại sứ kêu gọi LHQ và cộng đồng quốc tế tăng cường hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và các biện pháp bảo vệ cho người dân trong quá trình chuẩn bị và tham gia bầu cử.
Về tình hình an ninh, Đại sứ Đặng Đình Quý bày tỏ quan ngại, lên án các hành động bạo lực và tấn công của lực lượng Al-Shabaab nhằm vào thường dân, đề nghị Chính phủ Somalia phối hợp chặt chẽ với AMISOM trong triển khai các biện pháp bảo đảm an ninh.
Trưởng Phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ chia sẻ với những khó khăn của Somalia và đề nghị LHQ, các tổ chức khu vực và quốc tế tăng cường hỗ trợ Somalia thông qua các chương trình nhân đạo và các dự án phát triển kinh tế.
Đại sứ nhắc lại sự ủng hộ của Việt Nam đối với Somalia trong các nỗ lực hướng đến mục tiêu hòa bình, ổn định và phát triển.
Phái bộ UNSOM được thành lập theo Nghị quyết 2102 (2013) ngày 3/6/2013, có nhiệm vụ hỗ trợ tiến trình hòa bình và hòa giải cho chính phủ liên bang Somalia; hỗ trợ chính phủ liên bang và AMISOM về xây dựng hòa bình và xây dựng nhà nước; giúp đỡ chính phủ liên bang Somalia trong điều phối hỗ trợ tài trợ quốc tế; giúp đỡ xây dựng năng lực cho Chính phủ Liên bang Somalia.
Từ 2013 đến nay, HĐBA LHQ duy trì họp định kỳ 3 tháng/lần để nghe báo cáo về hoạt động của Phái bộ.