Nở rộ thú chơi phong lan

Anh Nguyễn Văn Thành (giữa ảnh) giới thiệu vườn lan với các thành viên Câu lạc bộ phong lan thành phố Lào Cai.

Vào mỗi buổi sáng, căn nhà tại phường Phố Mới của anh Nguyễn Văn Thành, Chủ nhiệm Câu lạc bộ phong lan thành phố Lào Cai lại trở thành nơi gặp gỡ, giao lưu của những người chung đam mê phong lan. Điều thú vị là ngoài những người chơi phong lan kỳ cựu thì có cả những người khá trẻ cũng đến để tìm hiểu về phong lan.

Chơi cây cảnh khá lâu, nhưng anh Đặng Trần Phong gần đây mới chơi phong lan. Kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, đi nhiều nơi, thăm nhiều vùng đất, cứ ở đâu có những loại phong lan đẹp, anh lại sưu tầm về trồng trong vườn nhà. Từ vài chục dò lan ban đầu, đến nay anh đã sở hữu hơn 300 dò lan, trong đó có nhiều loại quý hiếm, đột biến, có giá trị lên đến hàng trăm triệu đồng/dò.

Anh Đặng Trần Phong tâm sự: Tôi đến với cây cảnh do ảnh hưởng bởi thú chơi của bố khi tôi còn nhỏ. Nhìn bố chăm sóc, tỉa cây và ngắm cây hàng giờ khiến tôi mê cây cảnh lúc nào không hay. Khi trưởng thành, do công việc bận rộn nên tôi không có nhiều thời gian dành cho thú chơi kỳ công này. Vài năm trở lại đây, khi có thời gian rảnh, tôi bắt đầu chơi cây cảnh trở lại và bị cuốn vào thú chơi phong lan. Tôi mê phong lan, bởi chúng có sức sống mãnh liệt, dù bám trên cành cây khô hay mỏm đá cằn vẫn vươn mình mạnh mẽ và bung nở những bông hoa đẹp nhất.

Đến với thú chơi này, người chơi phải bỏ cả tuần để “tầm” những dò lan ưng ý. Nhiều người phải tốn “học phí”, đôi khi lên đến cả trăm triệu đồng do không có kinh nghiệm chọn phong lan hoặc mua phải dò lan kém chất lượng.

Anh Phong cho biết: Khi mới chơi, nhiều lần tôi bị lừa mua những dò lan kém chất lượng. Bây giờ trả nhiều “học phí” rồi, nên chỉ chọn mua những chỗ uy tín, có thương hiệu. Mỗi tháng, anh em thường tổ chức một, hai chuyến đi xuyên tỉnh để “tầm” lan. Khi phát hiện có giống lan quý, nhiều khi vài anh em phải chung lại để đưa một kie lan (cây lan con mọc trên thân già) giá vài trăm triệu đồng về cùng chăm sóc, nhân giống là chuyện bình thường.

Chơi phong lan xưa kia là thú chơi chỉ dành cho những người vương giả, quyền quý, nhưng bây giờ, nhiều người bình dân cũng chơi lan, bởi họ không thể cưỡng lại hương thơm quyến rũ, vẻ đẹp độc đáo của loài cây “gây nghiện” này. Mặc dù thú chơi phong lan đã có từ rất lâu, nhưng chỉ 2 năm trở lại đây, chơi phong lan mới thực sự trở thành trào lưu ở thành phố Lào Cai.

Khi được hỏi chơi phong lan dễ không? Anh Nguyễn Văn Thành, Chủ nhiệm Câu lạc bộ phong lan thành phố Lào Cai cho biết: Chơi phong lan không khó, quan trọng nhất phải có đam mê, có không gian để treo vài dò lan và vài trăm nghìn đồng là có thể bắt đầu cuộc chơi. Nhưng chơi phong lan cũng rất khó và tốn kém, bởi thú chơi này rất dễ “gây nghiện”, càng chơi càng bị cuốn theo và muốn sưu tầm cho mình những loài lan đẹp, “độc”, lạ…

Mới chơi phong lan vài năm, nhưng anh Nguyễn Văn Thành nói vanh vách về kinh nghiệm chăm sóc phong lan. Theo anh Thành, phong lan có nhiều chủng loại, mỗi người lại có sở thích khác nhau. Nếu như giai đoạn trước, người ta thích lan hài, lan sóc, đuôi chồn thì vài năm trở lại đây, dòng lan phi điệp 5 cánh trắng, lan kiếm, Hoàng Nhạn… được nhiều người ưa chuộng.

Người trồng phong lan phải hiểu rõ đặc tính của từng loại phong lan theo “tiểu vùng khí hậu” thì mới chơi được lâu bền. Phong lan là giống cây ưa ẩm nhưng không được quá ướt, khi trời mưa rất dễ gặp phải ruồi vàng đục thân khiến nước ngấm vào thân, gây thối nhũn; nếu trời đang mưa mà nắng hửng lên, nước mưa đọng lại gặp nắng chiếu vào giống như lăng kính hội tụ sẽ đốt cháy thân. Ngoài ra, phong lan còn dễ bị một số loài ốc sên, bệnh nấm, sâu phá hoại… “Vì thế, hầu như ngày nào tôi cũng phải có mặt ở vườn phong lan vừa thưởng thức vẻ đẹp của hoa lan, vừa chăm sóc, phát hiện sớm các loại bệnh” - anh Thành nói.

Hiện nay, người trồng lan, chơi lan cũng được chia thành 2 trường phái: Đẳng cấp và bình dân. Người bình dân thường trồng một số loài lan phổ biến, giá trị không cao. Còn những người đẳng cấp sở hữu những cây lan trị giá hàng chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Khi các loại lan đại trà được bán tính theo cân, lan có mặt bông đẹp hơn được tính theo kie, còn lan đột biến đẹp và “độc” được tính theo cm. Một cm lan đột biến có giá vài trăm nghìn đồng thì một cọng lan sẽ có giá vài triệu đồng và một dò lan đó có thể lên tới vài trăm triệu đồng. Vì vậy, dân chơi lan thường lùng mua những kie lan đột biến, sau đó đem về trồng, nhân rộng với mục đích sưu tầm, trao đổi, mua bán… Không ít người trên địa bàn Lào Cai đã sở hữu những vườn lan giá trị hàng tỷ đồng và có thu nhập hàng trăm triệu đồng từ thú chơi phong lan.

Nhằm tập hợp những người có cùng chung đam mê, sở thích, năm 2018, Câu lạc bộ phong lan thành phố Lào Cai được thành lập. Hiện nay, câu lạc bộ đã có hơn 60 thành viên thường xuyên trao đổi kiến thức, kinh nghiệm trồng phong lan. Mới đây, câu lạc bộ tổ chức thành công triển lãm hoa phong lan Lào Cai lần thứ Nhất năm 2019, với sự tham gia của nhiều vườn lan trong và ngoài tỉnh. 96 dò hoa lan được trưng bày với màu sắc, kiểu dáng phong phú, trong đó có nhiều dòng lan quý, hiếm, giá trị kinh tế cao như lan 5 cánh trắng Phú Thọ, lan phi điệp Thanh Hóa, phi điệp ám Hòa Bình... Ông Doãn Văn Hưởng, Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh tỉnh nhận định: Trồng phong lan hiện nay không chỉ là thú chơi, mà còn là ngành kinh tế sinh thái có giá trị cao, hướng phát triển cần được khuyến khích trong xây dựng nông thôn mới, tái cấu trúc ngành nông nghiệp. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, mua bán, lai tạo phong lan không chỉ góp phần làm tăng tính đa dạng loài, mà còn giúp ngành lan hàng hóa phát triển, cạnh tranh với ngành trồng hoa lan trong nước với các quốc gia khác trong khu vực.

Từ thú chơi của “bậc đế vương”, giờ đây chơi phong lan đã trở nên bình dân hơn, được nhiều tầng lớp trong xã hội yêu thích, đam mê. Không chỉ vậy, trồng, lai tạo, kinh doanh phong lan cũng là hướng phát triển kinh tế, mang lại thu nhập cao cho nhiều nhà vườn trên địa bàn thành phố Lào Cai nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung.

Đức Phương