Nợ thuế quá 10 năm không có khả năng thu hồi sẽ được xóa nợ

Báo cáo giải trình, tiế́p thu, chỉnh lý dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Luật đã tách bạch nội dung về thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách Nhà nước, qui định: “Thuế là khoản nộp ngân sách Nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật về thuế”.

Về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan Kiểm toán Nhà nước và nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan Thanh tra Nhà nước, tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã chỉ đạo bổ sung nội dung quy định cơ quan quản lý thuế và người nộp thuế có trách nhiệm thực hiện kiến nghị, kết luận của cơ quan Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Nhà nước.

Để đảm bảo khách quan, minh bạch, bổ sung quy định khi người nộp thuế chưa đồng ý với nghĩa vụ thuế phải nộp thì người nộp thuế có văn bản đề nghị cơ quan quản lý thuế và cơ quan Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Nhà nước xem xét lại nghĩa vụ thuế phải nộp.

Đóng thuế vừa là quyền lợi vừa là nghĩa vụ phải thực hiện của mỗi công dân.

Đồng thời, để bảo đảm quyền khởi kiện của người nộp thuế, UBTVQH sẽ yêu cầu Chính phủ và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, bổ sung các quy định để bảo đảm quyền khiếu nại, khởi kiện của người nộp thuế (bên thứ ba) đối với kết luận, kiến nghị của cơ quan Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Nhà nước khi tiến hành sửa đổi hệ thống pháp luật có liên quan.

Về mức tiền phạt chậm nộp thuế, theo UBTVQH, trong giai đoạn vừa qua, do biến động của nền kinh tế, nhiều DN gặp khó khăn vì lý do khách quan, do đó để nuôi dưỡng nguồn thu, tạo điều kiện và tháo gỡ khó khăn cho DN, Quốc hội đã nhiều lần điều chỉnh giảm mức tiền chậm nộp (từ 0,07% xuống 0,05% và hiện nay là 0,03%/ngày).

Mặt khác, mức tính tiền chậm nộp 0,03%/ngày tương đương với mức 10,95%/năm, trong khi ghi nhận lãi suất huy động bằng VND hiện nay khoảng 4,5 - 5,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng và mặt bằng lãi suất cho vay VNĐ hiện nay phổ biến từ 6 - 9%/năm đối với các khoản cho vay ngắn hạn.

“Như vậy, mức tiền chậm nộp hiện nay đã vượt quá mức lãi suất cho vay cao nhất trên thị trường. Do đó, UBTVQH xin Quốc hội cho phép giữ như dự thảo Luật trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7”, báo cáo giải trình nêu.

Về xử lý số tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa, để phù hợp với các căn cứ xác lập quyền sở hữu tại Bộ luật Dân sự, dự thảo Luật đã quy định không trả lại khoản tiền nộp thừa vào NSNN mà: người nộp thuế từ chối nhận lại (từ bỏ quyền sở hữu); người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký với cơ quan thuế (không xác định được chủ sở hữu); quá thời hạn 10 năm mà người nộp thuế không bù trừ với nghĩa vụ thuế và không hoàn thuế (theo thời hiệu chiếm hữu).

Mặt khác, các trường hợp nêu trên Bộ luật Dân sự cũng đã nêu rõ quyền sở hữu sẽ thuộc về người đang quản lý tài sản (là Nhà nước). Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh lý theo hướng bỏ quy định đối với trường hợp người nộp thuế không có văn bản yêu cầu trả tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa với cơ quan quản lý thuế trong thời hạn quá 30 ngày kể từ ngày cơ quan quản lý thuế ban hành thông báo và chỉnh lý lại trong thời hạn 1 năm thành sau 1 năm kể từ ngày thông báo công khai nhưng người nộp thuế không có phản hồi hoặc không có văn bản yêu cầu trả tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa với cơ quan quản lý thuế.

Về trường hợp được xóa nợ, tiền chậm nộp, tiền phạt, Dự thảo Luật quy định xóa nợ đối với 3 đối tượng: DN, HTX bị Tòa án tuyên bố phá sản mà không còn tài sản để nộp thuế; cá nhân đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản để nộp thuế; các khoản tiền thuế nợ đã quá 10 năm mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhưng không có khả năng thu hồi.

Đối với DN, HTX phá sản, tại dự thảo Luật quy định thẩm quyền giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh nên trường hợp DN, HTX phá sản không quy định khoản nợ phải quá 10 năm và cũng không quy định mức tiền xóa nợ (không giới hạn về mức tiền xóa nợ).

Luật Quản lý thuế sửa đổi có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7- 2020. Riêng quy định về hóa đơn, chứng từ điện tử có hiệu lực từ ngày 1-7- 2022. Đối với các khoản thuế được miễn, giảm, không thu, xóa nợ thuế phát sinh trước ngày 1-7- 2020 thì tiếp tục xử lý theo quy định của Luật Quản lý thuế hiện hành, đối với các khoản tiền thuế nợ đến ngày 1-7-2020 thì được xử lý theo quy định tại Luật này.

Phương Thảo