Nobel Hóa học 2019: Vinh danh 3 nhà sáng chế pin lithium-ion
3 nhà khoa học đến từ Mỹ, Anh và Nhật Bản đã được trao giải Nobel Hóa học 2019 nhờ công trình phát triển pin lithium-ion, một trong những loại pin phổ biến và quan trọng nhất thế giới.
Giải thưởng được trao cho 3 nhà khoa học John B. Goodenough, người Đức sinh năm 1922 và đang làm việc tại Đại học Texas (Mỹ); Stanley Whittingham, người Anh sinh năm 1941 và đang làm việc tại Đại học Binghamton, New York (Mỹ); cùng với ông Akira Yoshino, người Nhật Bản sinh năm 1948, đang làm việc cho tập đoàn Asahi Kasei và Đại học Meijo ở Nagoya (Nhật Bản). Các nhà nghiên cứu sẽ cùng chia sẻ giải thưởng trị 9 triệu kronor Thụy Điển (tương đương hơn 900.000 USD).
Tại buổi họp báo công bố giải hôm 9/10, nhà lý-hóa học Sara Snogerup Linse, Chủ tịch Ủy ban Nobel về Hóa học, nhấn mạnh pin lithium-ion với trọng lượng nhẹ mà 3 nhà khoa học nghiên cứu phát triển đã giúp đưa thế giới tiếp cận với một cuộc cách mạng công nghệ mới.
Những nghiên cứu của các nhà khoa học này từ thập niên 1970 đã giúp tạo ra được pin lithium và được ứng dụng rộng rãi trên các thiết bị công nghệ hiện nay, từ điện thoại di động đến máy tính xách tay, xe điện và thu ổn định các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió.
Vào đầu những năm 1970, giáo sư Stanley Whittingham đã sử dụng hệ thống thiết bị rất lớn để phát triển loại pin lithium có thể hoạt động đầu tiên. Sau đó, giáo sư John Goodenough đã tăng gấp đôi tiềm năng hoạt động của pin lithium, tạo ra những điều kiện phù hợp để có một loại pin mạnh mẽ và hữu dụng hơn. Akira Yoshino - giáo sư người Nhật Bản lại là người đã thành công trong việc loại bỏ lithium nguyên chất khỏi pin, thay vào đó chỉ dựa hoàn toàn trên lithium-ion, vốn an toàn hơn lithium nguyên chất. Điều này đã khiến loại pin này có thể khai thác ứng dụng rộng rãi trong thực tế.
Ủy ban Nobel thông báo trên Twitter: “Pin lithium-ion đã cách mạng hóa cuộc sống của chúng ta và được sử dụng trong tất cả mọi thứ, từ điện thoại di động, máy tính xách tay và thiết bị điện tử. Thông qua công trình của họ, chủ nhân của giải thưởng đã đặt nền tảng cho một xã hội không dây, không sử dụng nhiên liệu hóa thạch”.
Với sự lựa chọn của Ủy ban Nobel Hóa học năm nay, giáo sư John Goodenough – vị giáo sư lớn tuổi nhất từ trước đến nay đoạt giải Nobel đã trở thành “kỷ lục gia” mới của giải thưởng Nobel khi nhận giải ở độ tuổi 97.
Nobel Hóa học là giải thưởng thứ ba được công bố sau Nobel Y sinh và Vật lý. Vào các ngày 10, 11 và 14/10, Ủy ban Nobel sẽ lần lượt công bố chủ nhân của những giải còn lại thuộc lĩnh vực Văn học, Hòa bình và Kinh tế.
