Nobel Kinh tế 2022 cho nghiên cứu ngân hàng và khủng hoảng tài chính
Giải Nobel Kinh tế năm 2022 thuộc về ba nhà kinh tế người Mỹ Ben Bernanke, Douglas Diamond và Philip Dybvig.
Ba nhà kinh tế Ben Bernanke, Douglas Diamond và Philip Dybvig đã giành giải Nobel Kinh tế 2022 "cho nghiên cứu về ngân hàng và khủng hoảng tài chính", Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố hôm 10/10 ở Stockholm, theo Reuters.
Ba nhà kinh tế này đã nâng cao đáng kể hiểu biết của nhân loại về vai trò của các ngân hàng trong nền kinh tế, đặc biệt là trong các cuộc khủng hoảng tài chính, theo thông cáo báo chí của giải thưởng Nobel Kinh tế 2022.
Giải thưởng được công bố vào lúc 16h45 ngày 10/10 (giờ Việt Nam) đã khép lại Tuần lễ Nobel 2022.
Nghiên cứu của ông Ben Bernanke, Douglas Diamond và Philip Dybvig đã giải thích tầm quan trọng của việc bảo vệ các ngân hàng khỏi sự sụp đổ, làm rõ lý do chúng ta cần có ngân hàng, và cách khiến những cơ sở này ít bị tổn thương hơn trong các cuộc khủng hoảng.
Ben Bernanke là cựu Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giai đoạn 2006-2014. Ông đang làm việc cho Viện Brookings (Mỹ).
Hai chuyên gia kinh tế Douglas Diamond và Philip Dybvig - đều là người Mỹ - lần lượt giảng dạy tại Đại học Chicago và Đại học Washington.
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố ba nhà kinh tế Ben Bernanke, Douglas Diamond và Philip Dybvig đã giành giải Nobel Kinh tế 2022 hôm 10/10. Ảnh: Reuters.
Ba nhà kinh tế đã đặt nền tảng cho nghiên cứu này vào đầu những năm 1980. Các phân tích của họ có tầm quan trọng to lớn trong việc điều tiết thị trường tài chính và đối phó với các cuộc khủng hoảng tài chính.
Trong nghiên cứu này, ông Diamond và ông Dybvig đã giúp các ngân hàng đưa ra giải pháp tối ưu cho một vấn đề mâu thuẫn.
Để nền kinh tế hoạt động, nguồn tiền tiết kiệm phải được chuyển sang đầu tư. Tuy nhiên, những người gửi tiết kiệm muốn tiếp cận tiền của họ ngay khi cần thiết, trong khi các doanh nghiệp cần đảm bảo rằng họ sẽ không bị buộc phải trả nợ trước hạn.
Bằng cách đóng vai trò trung gian chấp nhận tiền gửi từ nhiều người tiết kiệm, các ngân hàng có thể cho phép người gửi rút tiền của họ khi họ muốn, đồng thời cung cấp các khoản vay dài hạn cho người đi vay.
Tuy nhiên, phân tích của họ cũng cho thấy sự kết hợp của hai hoạt động này khiến các ngân hàng dễ bị ảnh hưởng bởi những tin đồn về nguy cơ sụp đổ.
Nếu một số lượng lớn người gửi tiết kiệm cùng lúc chạy đến ngân hàng để rút tiền, tin đồn có thể trở thành một lời tiên tri tự ứng nghiệm, khiến ngân hàng sụp đổ.
Song tình huống này có thể được ngăn chặn thông qua việc chính phủ cung cấp bảo hiểm tiền gửi và hoạt động như một người cho vay cuối cùng đối với các ngân hàng.
Trong khi đó, nhà kinh tế Ben Bernanke đã phân tích về cuộc Đại suy thoái những năm 1930 - cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử hiện đại. Ông nhận định rằng hoạt động của các ngân hàng là nhân tố quyết định khiến cuộc khủng hoảng kéo dài và gây ra nhiều hệ lụy.
Các giải thưởng bao gồm 10 triệu crown Thụy Điển (tương đương 915.072 USD) sẽ được trao vào ngày 10/12.
Không giống như các giải thưởng khác, giải thưởng kinh tế không được thành lập theo di chúc của ông Alfred Nobel, mà do Ngân hàng trung ương Thụy Điển thành lập để tưởng nhớ ông.
Người chiến thắng đầu tiên được chọn vào năm 1969. Vào năm 2021, ba nhà kinh tế David Card, Joshua Angrist và Guido Imbens đã cùng chia sẻ giải thưởng danh giá này.
Mùa giải Nobel năm nay bắt đầu hôm 3/10 với giải thưởng đầu tiên được trao trong lĩnh vực y sinh (giải Nobel Y Sinh) cho giáo sư Svante Pääbo, người Thụy Điển, “vì những khám phá liên quan đến bộ gene của các hominin đã tuyệt chủng và sự tiến hóa của con người". Giải Nobel Hóa học, Văn học và Hòa bình đã được công bố trong 3 ngày tiếp theo.
