Nới chu kỳ kiểm định xe cá nhân, siết chặt xe kinh doanh vận tải
Ngày 22/3, Bộ Giao thông - Vận tải đã chính thức ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 16/2021/TT-BGTVT quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.
Cùng ngày, Báo Giao thông cũng đã tổ chức tọa đàm “Quy định mới về đăng kiểm xe cơ giới” với sự tham gia của lãnh đạo Cục Đăng kiểm, đại diện Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA).
Tại tọa đàm, nhiều vấn đề liên quan đến quy định mới đã được làm rõ. Đáng chú ý, Cục Đăng kiểm Việt Nam lưu ý, Thông tư mới không có điều kiện chuyển tiếp hay giá trị hồi tố. Do đó, với các xe chưa đến hạn kiểm định, vẫn tiếp tục sử dụng với chu kỳ hiện tại. Chỉ đến khi đi kiểm định lúc đến hạn đăng kiểm, sau khi đạt, sẽ được cấp Giấy chứng nhận và tem kiểm định với chu kỳ mới.
Nhiều loại xe được giãn chu kỳ kiểm định
Theo thông tư mới, ôtô chở người các loại đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải, đối với xe sản xuất đến 7 năm, chu kỳ đầu thay đổi tăng lên 36 tháng (trước đây 30 tháng), chu kỳ định kỳ 24 tháng (tăng 6 tháng so với trước đây - 18 tháng). Với xe sản xuất trên 7 năm đến 20 năm chu kỳ đầu và định kỳ là 12 tháng, thời gian sản xuất trên 20 năm chu kỳ đầu và định kỳ là 6 tháng. Trước đây, chu kỳ này chỉ tính các xe sản xuất từ trên 7 năm đến 12 năm và trên 12 năm. Đối với ôtô chở người các loại đến 9 chỗ có kinh doanh vận tải vẫn giữ nguyên chu kỳ kiểm định.
Trong khi đó, ôtô chở người các loại trên 9 chỗ theo Thông tư mới, ngoài việc tính theo xe cải tạo hay không, còn chia theo thời gian sản xuất. Cụ thể, đối với xe có thời gian sản xuất đến 5 năm, chu kỳ kiểm định đầu 24 tháng, chu kỳ định kỳ 12 tháng (tăng 6 tháng so với Thông tư 16). Thời gian sản xuất trên 5 năm, chu kỳ đầu và chu kỳ định kỳ là 6 tháng. Đối với xe cải tạo, chu kỳ kiểm định đầu 12 tháng và chu kỳ định kỳ 6 tháng. Đây đa số là xe khách, sử dụng để kinh doanh vận tải…
Trước câu hỏi vì sao không nới chu kỳ kiểm định tất cả các loại xe? Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho hay: Xe cá nhân mới chưa qua sử dụng, linh kiện tốt, có chế độ bảo hành của hãng nên hầu hết đạt chất lượng kiểm định. Tuy nhiên, sau 7 năm, đa phần các xe đã hết thời hạn bảo hành, linh kiện sẽ dần hư hỏng, trong khi đó, Việt Nam chưa có quy định về niên hạn phụ tùng, phí môi trường, bảo dưỡng với xe cũ nên nhiều phương tiện dù đã cũ vẫn lưu thông mà không được chú trọng bảo dưỡng, thay thế phụ tùng, tiềm ẩn nguy cơ mất ATGT.
Tại các nước tương đồng về hạ tầng, phương tiện với Việt Nam như Trung Quốc chu kỳ kiểm định xe cá nhân trên 15 năm là 6 tháng, Indonesia quy định chu kỳ kiểm định lần thứ hai trở đi của loại xe này là 6 tháng. Do đó, cần thiết phải giữ nguyên chu kỳ kiểm định định kỳ 12 tháng đối với xe cũ sau 7 năm nhằm đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho phương tiện.
Ngoài ra, ôtô chở người đến 9 chỗ có kinh doanh vận tải cũng không được giãn chu kỳ kiểm định, “bởi đây là loại xe có cường độ, tần suất hoạt động lớn, vận tải chở khách nên cần được kiểm soát chặt chẽ hơn để đảm bảo an toàn”, ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam nhấn mạnh.
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng lý giải việc phải giữ chu kỳ kiểm định 3 tháng đối với ôtô chở người các loại trên 9 chỗ đã sản xuất từ 15 năm trở lên (kể cả ôtô chở người trên 9 chỗ đã cải tạo thành ôtô chở người đến 9 chỗ) bởi các loại xe này đa số là xe khách đã cũ nát sử dụng ở thành phố sau đó đưa về các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa để hoạt động chở người, chở công nhân, học sinh vô cùng nguy hiểm mà nhiều cơ quan báo chí đã phản ánh thời gian qua.
Việc giữ chu kỳ kiểm định này để kiểm soát chặt chẽ an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện, vì mục tiêu an toàn của người dân.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam cho biết, việc nới chu kỳ kiểm định đối với xe cá nhân nhưng vẫn siết chặt đối với các xe kinh doanh vận tải là hợp lý. Hầu hết các ôtô cá nhân tại Việt Nam hiện nay đều có chất lượng tốt, người dùng cũng có ý thức hơn trong việc bảo dưỡng, sửa chữa nên việc kéo giãn chu kỳ kiểm định cho loại xe này là phù hợp.
Ôtô sắp đến hạn kiểm định có tự động kéo dài chu kỳ theo quy định mới?
Ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, với quy định miễn đăng kiểm ôtô mới, ngoài việc không phải đưa phương tiện đến kiểm tra, chủ xe hoặc người được ủy quyền cần mang các giấy tờ theo quy định và cung cấp bản cà số khung, số máy để trung tâm đăng kiểm dán vào hồ sơ phương tiện.
“Trước đây, việc tiến hành kiểm tra trực tiếp. Nhưng do hiện đã được miễn kiểm định lần đầu, mọi dữ liệu sẽ được lấy trên cơ sở dữ liệu về xe SXLR, nhập khẩu để kiểm định. Trên giấy chứng nhận kiểm định được cấp, ở vị trí in ảnh cũng sẽ được ghi là xe được miễn kiểm định lần đầu”, ông An nói thêm. Bên cạnh đó, ông Tô An cũng cho biết, cơ quan soạn thảo, ban hành Thông tư 02 cũng đã lường trước được một số tình huống khi phát tem kiểm định để chủ xe tự dán.
Các trung tâm sẽ hướng dẫn người dân cách dán tem, đồng thời người dân cũng cần phải có ý thức. Tuy nhiên, có thể do sơ suất, trong quá trình dán tem bị hỏng, chủ phương tiện cần mang bằng chứng tem dán hỏng, thậm chí giấy chứng nhận bị hỏng tới bất kỳ trung tâm đăng kiểm nào cũng sẽ đều thực hiện in lại, cấp lại cho chủ phương tiện sử dụng, dán lên xe.
Trường hợp chẳng may để mất tem hoặc giấy chứng nhận, theo quy định, trong thời gian 7 ngày làm việc, chủ phương tiện hoặc người được ủy quyền có thể mang giấy tờ theo quy định để được cấp lại. Việc cấp lại cũng chỉ được thực hiện duy nhất 1 lần để tạo điều kiện cho chủ phương tiện chẳng may làm mất. Trường hợp cấp lại chỉ được thực hiện trong thời gian không quá 1 tuần. Còn nếu quá sẽ phải thực hiện kiểm tra, kiểm định để được cấp lại.
Cũng tại buổi tọa đàm, nhiều ý kiến cũng quan tâm đến việc ôtô sắp đến hạn đăng kiểm có thể tự động kéo dài chu kỳ kiểm định theo quy định mới hay không. Về vấn đề này, lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, phương tiện được kiểm định trước đó và thời gian tới đây sẽ đến hạn kiểm định. Lúc này, chủ xe có thể đưa ôtô đến bất cứ trung tâm đăng kiểm nào trên toàn quốc để thực hiện kiểm định. Tại thời điểm đó, căn cứ vào phương tiện thực tế có năm sản xuất tới thời điểm kiểm định thuộc nhóm phương tiện nào, sẽ áp dụng chu kỳ kiểm định tương ứng.
Chu kỳ kiểm định mới của phương tiện sẽ được niêm yết công khai tại các trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc để người dân khi đưa xe đến đăng kiểm có thể dễ dàng đọc và nắm bắt. Như vậy, với các phương tiện sắp đến hạn đăng kiểm vẫn phải đến các đơn vị đăng kiểm để thực hiện kiểm định theo quy định và sẽ được áp dụng chu kỳ đăng kiểm mới, tùy theo từng loại xe.
Chia sẻ thêm tại tọa đàm, ông Đào Công Quyết, đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cũng khuyến cáo trước khi sửa chữa, bảo dưỡng phương tiện, người sử dụng cần phải nghiên cứu kỹ quy định về cải tạo phương tiện để áp dụng cho đúng, bảo đảm điều kiện tốt nhất trong quá trình sử dụng phương tiện tham gia giao thông.