Nỗi lo khi hộ kinh doanh có doanh thu 3 tỷ đồng mới áp dụng hóa đơn điện tử

1 tỷ đồng trở lên áp dụng hóa đơn điện tử là hợp lý

Dự thảo Nghị định quy định khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế, sử dụng hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (viết tắt là hộ kinh doanh), Bộ Tài chính đề xuất, hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên thì phải áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế theo quy định tại Nghị định 70/2025 của Chính phủ.

Góp ý về quy định này, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, dự thảo đưa ra quy định mục đích nhằm tăng cường minh bạch, chống gian lận thuế.

Tuy nhiên, theo VCCI, mốc doanh thu 1 tỷ đồng dường như chưa hợp lý. Mốc doanh thu này không tương thích với các ngưỡng doanh thu đang được sử dụng trong phương pháp tính thuế (là 3 tỷ đồng, 50 tỷ đồng)

“Đây là mức doanh thu tương đối thấp, chỉ cao hơn khoảng 500 triệu đồng so với ngưỡng không chịu thuế, trong khi năng lực tài chính và trình độ quản trị của nhiều hộ kinh doanh ở mức này còn hạn chế”, VCCI đánh giá.

Theo kết quả khảo sát nhanh của VCCI vào tháng 6/2025, đối với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng, việc triển khai hóa đơn điện tử có kết nối với cơ quan thuế vẫn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, 32% ở khu vực nông thôn và 23% ở khu vực đô thị thiếu vốn đầu tư. Còn 77% ở khu vực nông thôn và 67% ở khu vực đô thị thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ.

Chuyên gia cho rằng, hộ kinh doanh có doanh thu 1 tỷ đồng áp dụng hóa đơn điện tử là hợp lý. Ảnh: Nguyễn Lê

Theo cơ quan góp ý, việc áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế là cần thiết, tuy nhiên cần được thiết kế phù hợp để tránh tạo thêm áp lực cho các hộ kinh doanh quy mô nhỏ.

Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nâng ngưỡng áp dụng lên mức doanh thu trên 3 tỷ đồng, tương ứng với ngưỡng bắt đầu áp dụng phương pháp tính thuế trên lợi nhuận. Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng này, cơ quan thuế có thể tăng cường giám sát thông qua dữ liệu thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, thay vì yêu cầu áp dụng đồng loạt.

Chia sẻ với PV VietNamNet, TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội cho biết, việc áp dụng hóa đơn điện tử đối với hộ kinh doanh đã được quy định tại Nghị định số 70/2025 của Chính phủ, còn dự thảo hiện nay chủ yếu nhắc lại quy định này nhằm bảo đảm tính đồng bộ.

Theo ông Tú, quy định hộ kinh doanh có doanh thu hàng năm từ 1 tỷ đồng trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử là hợp lý. Mức doanh thu này trên thực tế không lớn, đặc biệt khi đặt trong tương quan với quy mô quản lý thuế hiện nay.

Ông dẫn chứng, trong tổng số khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh trên cả nước, chỉ có khoảng trên 37.000 hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm, chiếm chưa đến 1%. Trong khi đó, định hướng chung là tiến tới áp dụng hóa đơn đối với tất cả doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp có doanh thu dưới 1 tỷ đồng, nhằm phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế số, tăng cường tính công khai, minh bạch.

Doanh thu 3 tỷ đồng mới áp dụng hóa đơn điện tử sẽ ảnh hưởng tiêu cực

Theo TS Nguyễn Ngọc Tú, nếu nâng ngưỡng doanh thu lên 3 tỷ đồng mới bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử, xét về quy mô có thể thấy hợp lý, nhưng thực tế sẽ dẫn tới hệ quả là gần như toàn bộ khu vực kinh doanh cá thể không sử dụng hóa đơn, chứng từ. Điều này có thể khiến khu vực kinh tế không hóa đơn, chứng từ, kinh tế phi chính thức “phình to”, qua đó ảnh hưởng tiêu cực tới các ngành kinh tế khác.

Vì vậy, ông cho rằng, trước mắt cần yêu cầu tối thiểu các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử, đồng thời từng bước hướng tới việc mở rộng áp dụng đối với cả nhóm hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM cho hay, hiện theo dự thảo lần 2 thì chỉ có một phương pháp tính thuế giá trị gia tăng là theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu. Với phương pháp này buộc phải sử dụng hóa đơn bán hàng. Theo Luật Thuế giá trị gia tăng, hộ kinh doanh không thuộc đối tượng sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng.

“Nếu hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên thuộc đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử và nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng và dưới 1 tỷ đồng lại không bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử, vậy làm sao xác định nghĩa vụ thuế giá trị gia tăng?

Trong khi theo Luật thuế giá trị gia tăng 2024 xác định “Doanh thu để tính thuế giá trị gia tăng là tổng số tiền bán hàng hóa, dịch vụ ghi trên hóa đơn bán hàng, bao gồm các khoản phụ thu và phí thu thêm mà cơ sở kinh doanh được hưởng”.

Còn đối với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu dưới 500 triệu đồng thuộc đối tượng không chịu thuế và tại dự thảo quy định khi có doanh thu 500 triệu đồng thì thực hiện khai thuế chậm nhất vào ngày 30 của tháng đầu tiên của quý tiếp theo. Vậy cơ sở xác định doanh thu của nhóm này là dựa vào hồ sơ chứng từ nào?”, ông Tịnh băn khoăn.

Nguyễn Lê