Nỗi lo ung thư đại trực tràng

PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Thịnh (bìa trái) cùng ê kíp phẫu thuật nội soi thị phạm một trường hợp ung thư trực tràng tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên. Ảnh: YÊN LAN

Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư thường gặp, tỉ lệ người mắc bệnh có xu hướng gia tăng. Làm thế nào để phát hiện và điều trị sớm? Các phương pháp điều trị hiện nay mang lại kết quả như thế nào?

Báo Phú Yên trao đổi với PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Thịnh (Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh) về những mối quan tâm trên. PGS Thịnh cho biết:

- Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư thường gặp trên thế giới cũng như tại Việt Nam, đứng hàng thứ tư về tỉ lệ mắc. Điều đáng lưu ý là số người mắc ung thư đại trực tràng có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hơn. Một nghiên cứu dịch tễ cách đây khoảng 2 năm cho thấy, tại TP Hồ Chí Minh và Hà Nội, ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ 2 về tỉ lệ mắc. Đến năm 2026, 2027, ung thư đại trực tràng có thể sẽ đứng hàng đầu trong số các bệnh ung thư tại Việt Nam. Người ta giải thích là do lối sống: Ăn thức ăn nhanh, thức ăn được chế biến bằng cách chiên xào, có quá nhiều dầu mỡ nên ảnh hưởng đến đại trực tràng. Ung thư mà càng ngày càng gia tăng về số người mắc và có nhiều người trẻ mắc thì đây là một vấn đề lớn trong y khoa.

Điều may mắn là gần đây, những tiến bộ trong khoa học công nghệ được ứng dụng vào điều trị ung thư đại trực tràng, đã cải thiện kết quả điều trị rất nhiều. Tỉ lệ sống sau khi được điều trị bằng phẫu thuật và các phương pháp khác càng ngày càng cao; chất lượng cuộc sống của bệnh nhân cũng cải thiện hơn.

* Được biết, đối với ung thư đại trực tràng, phẫu thuật là phương pháp điều trị chính. Những tiến bộ của khoa học công nghệ đã hỗ trợ phẫu thuật điều trị ung thư đại trực tràng như thế nào, thưa PGS?

- Tới thời điểm này, đối với ung thư, chúng ta có thể phẫu thuật, hóa trị, xạ trị..., trong đó phẫu thuật vẫn đóng vai trò then chốt. Chúng ta phẫu thuật cắt bỏ khối u, sau đó áp dụng những phương pháp khác mang tính hỗ trợ để điều trị triệt để bệnh ung thư.

Trong phẫu thuật, cách đây khoảng 2 thập niên có một cuộc cách mạng, đó là từ mổ mở chuyển sang mổ nội soi, mang lại rất nhiều lợi ích cho người bệnh. Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn, những kỹ thuật trong phẫu thuật nội soi cũng tinh tế hơn, chính xác hơn; thời gian nằm viện ngắn hơn, bệnh nhân ít đau hơn, hồi phục sớm hơn. Đó là một trong những thành tựu rất lớn ở lĩnh vực ngoại khoa, ứng dụng vào phẫu thuật điều trị ung thư đại trực tràng. Bên cạnh đó, những công nghệ mới như hệ thống nội soi có độ phân giải cao, tính năng đánh giá tưới máu theo thời gian thật ICG... hỗ trợ phẫu thuật viên rất nhiều.

* Thưa PGS, làm thế nào để có thể phát hiện và điều trị sớm ung thư đại trực tràng?

- Tầm soát ung thư đại trực tràng không khó, nhưng tầm soát toàn dân đòi hỏi nguồn lực lớn, chúng ta chưa đủ sức để thực hiện. Do đó tất cả tùy thuộc vào ý thức của cá nhân. Nếu từng cá nhân quan tâm đến sức khỏe của mình thì chủ động đi tầm soát.

Người bình thường, không có yếu tố nguy cơ thì khoảng 45-50 tuổi là phải bắt đầu tầm soát ung thư đại trực tràng. Riêng những người có cha mẹ hoặc anh chị em bị ung thư thì phải đi tầm soát sớm hơn khoảng 10 năm. Nếu chúng ta quan tâm lo lắng cho sức khỏe thì đi khám để bác sĩ cho lời khuyên về việc làm sao để tầm soát, theo dõi, bảo vệ sức khỏe chính mình.

* Bác sĩ có khuyến cáo gì trong việc ngăn ngừa những yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng?

- Chúng ta biết rằng có rất nhiều yếu tố nguy cơ, đó cũng là yếu tố nguy cơ chung đối với nhiều bệnh khác. Và chúng ta biết rằng ăn ít thịt đỏ, ăn nhiều rau, vận động nhiều thì có lợi cho sức khỏe. Nếu chúng ta thực hiện tốt những khuyến cáo đó và nghĩ rằng sẽ không bị ung thư thì... không phải. Vì ung thư là một bệnh về gen, có thể di truyền hoặc không di truyền, nhưng đó là một bệnh về gen, do lỗi trong một gen nào đó cộng với những tác động của môi trường. Do đó, chúng ta hãy làm những gì tốt nhất cho sức khỏe, còn nếu phát hiện mắc bệnh ung thư thì cũng phải hết sức bình tĩnh, đi khám để được chẩn đoán, tư vấn, lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất. Trước đây, nghe nói bị ung thư giống như có án tử, bây giờ ung thư không đến nỗi như vậy, nhiều người bị ung thư đại trực tràng, mổ xong thì sống và làm việc vài chục năm, không có vấn đề gì!

* Xin cảm ơn PGS!

Các yếu tố và đối tượng có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng: Tỉ lệ cao đối với những người trên 50 tuổi; ăn ít trái cây và rau xanh; ăn ít chất xơ và nhiều chất béo; béo phì thừa cân; ăn nhiều loại thịt đỏ; uống rượu bia, hút thuốc lá; tiền sử gia đình có người bị ung thư đại trực tràng hoặc polyp đại trực tràng; bệnh di truyền: đa polyp tuyến gia đình; bệnh viêm ruột, viêm loét đại tràng, bệnh viêm mạn tính đường tiêu hóa.

(Nguồn: Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh)

YÊN LAN (thực hiện)