Nơi trú ẩn mới nổi cho giới tài phiệt Nga

Khi phương Tây đang tiếp tục nhắm tới giới tài phiệt Nga, nhiều người đã nhanh chóng chuyển tài sản của họ ra khỏi vùng lãnh thổ của Liên minh châu Âu (EU) và Anh để thoát khỏi nguy cơ bị tịch thu.

Một số người chọn Dubai, trong khi những người khác chạy đến Maldives. Tuy nhiên, địa điểm nổi tiếng nhất để giới tài phiệt Nga “giấu” du thuyền gần đây là Thổ Nhĩ Kỳ.

Có ít nhất 8 du thuyền thuộc sở hữu của giới tài phiệt Nga hiện neo đậu tại các cảng của Thổ Nhĩ Kỳ hoặc khởi hành từ đây. Trong đó phải kể đến du thuyền Eclipse dài hơn 162 m trị giá 438 triệu USD và du thuyền Solaris dài 139 m có giá là 474 triệu USD của tỷ phú Roman Abramovich.

Thổ Nhĩ Kỳ là đất nước nổi tiếng trong giới tài phiệt không chỉ vì khí hậu nắng ấm và bờ biển trải dài. Mặc dù là thành viên NATO, Thổ Nhĩ Kỳ không đồng tình lệnh trừng phạt của phương Tây và duy trì quan hệ chặt chẽ với Nga, thậm chí còn tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine tại Istanbul hồi cuối tháng 3 vừa qua, theo Forbes.

“Các lệnh trừng phạt do châu Âu và Mỹ đưa ra đã khiến các tỷ phú tìm kiếm thị trường đầu tư thay thế”, Zeynep Firatoglu - Giám đốc truyền thông tại Space, công ty bất động sản cao cấp có trụ sở tại Istanbul - cho biết. “Thổ Nhĩ Kỳ nổi lên như lựa chọn khả thi vì vị trí địa lý, thị trường tiên tiến và hệ thống ngân hàng, cũng như quan điểm trung lập giữa Nga và Ukraine”.

Lựa chọn hấp dẫn cho tấm hộ chiếu thứ 2

Theo dữ liệu từ Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ, doanh số bán nhà cho người mua không phải là công dân Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng 55% trong tháng 2 so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh số bán nhà cho người Nga tăng 96%, trong khi doanh số bán cho người Ukraine tăng 85%.

Đà tăng này tiếp tục vào tháng 3, khi số lượng người nước ngoài mua nhà ở Thổ Nhĩ Kỳ tăng 21% so với tháng 2. “Kể từ khi có giao tranh, chúng tôi bắt đầu thấy nhu cầu từ người Nga tăng lên đáng kể”, ông Firatoglu nói.

Điểm thu hút của Thổ Nhĩ Kỳ đối với người Nga chính là chương trình đầu tư cấp quốc tịch, cấp hộ chiếu trong vòng 3-4 tháng cho bất kỳ ai đầu tư ít nhất 250.000 USD vào bất động sản hoặc 500.000 USD vào trái phiếu chính phủ, công ty, quỹ đầu tư hoặc tài khoản ngân hàng địa phương. Điều này đã biến Thổ Nhĩ Kỳ trở thành lựa chọn thay thế hấp dẫn cho những ai đang tìm kiếm tấm hộ chiếu thứ hai.

Trong khi một số quốc gia khác ở châu Âu cũng có chương trình được gọi là “hộ chiếu vàng” mang lại lợi ích tương tự, cánh cửa này sẽ sớm đóng lại. Cyprus đang dần không còn là thiên đường thuế của người Nga. Theo tìm hiểu của Forbes, 15 tỷ phú Nga có quốc tịch Cyprus, nhưng quốc đảo này đã thu hồi hộ chiếu của 8 nhà tài phiệt, trong đó có doanh nhân Oleg Deripaska.

Theo Serif Nadi Varli, nhà môi giới bất động sản hàng đầu tại Vartur Real Estate có trụ sở tại Istanbul, tỷ phú Nga ít tham gia thị trường mua nhà cao cấp mà tập trung vào các khoản đầu tư lớn có thể kiếm được lợi nhuận cũng như hộ chiếu Thổ Nhĩ Kỳ.

“Du thuyền của họ ở đây, họ đang dành thời gian ở đây”, ông nói.

Siêu du thuyền Solaris của tỷ phú Roman Abramovich cập bến ở Bodrum, phía tây nam Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 21/3. Ảnh: IHA.

Ông Nadi Varli gần đây đã liên hệ với một người đại diện cho khách hàng Nga đang muốn chi 100 triệu USD vào khách sạn trên bờ biển Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ.

“Các khách sạn chúng tôi cung cấp đều nằm bên bờ biển, từ Antalya đến Bodrum”, ông nói. “Tất cả khách hàng Nga hiện cố gắng lấy quốc tịch Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách đầu tư”.

Các thành phố ven biển như Bodrum, Fethiye và Marmaris là những điểm đến tiềm năng nhất cho các nhà tài phiệt Nga muốn đầu tư vào bất động sản của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tỷ phú Roman Abramovich là một trong những nhà tài phiệt đã chú ý tới Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu. Nadi Varli cho biết công ty ông đã bán bốn căn hộ ở Bodrum cho các thành viên gia đình tỷ phú Abramovich vào năm 2007, nhưng không rõ họ có còn sở hữu chúng hay không.

Một trong những máy bay phản lực của ông Abramovich - chiếc Gulfstream G650 đăng ký tại Luxembourg với số đuôi LX-RAY - đã bay từ Israel đến Istanbul vào ngày 14/3 và khởi hành đến Moscow vào ngày hôm sau.

Ngoài đầu tư vào bất động sản, người Nga còn mở công ty ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tháng 3 ghi nhận kỷ lục 64 công ty do người Nga thành lập ở Thổ Nhĩ Kỳ, gần gấp 4 lần số lượng tháng 2. Con số này dự kiến tăng lên vào tháng 4, theo nhân viên tại công ty luật Sayin có trụ sở tại Istanbul, Eray Sayin, cho hay.

Mất năm ngày để thành lập một công ty và quy trình này chỉ tốn khoảng 3.400 USD. Công ty của ông Sayin đã nhận được 25 yêu cầu từ khách hàng Nga muốn mở công ty ở Thổ Nhĩ Kỳ trong 25 ngày qua.

Hầu hết công ty được thành lập với mục đích đầu tư vào bất động sản, nhưng một số ít cũng quan tâm đến năng lượng, đặc biệt là năng lượng tái tạo và dầu khí.

Ông Sayin phỏng đoán có một số ít tài phiệt và tỷ phú Nga đang mở công ty ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng không rõ là bao nhiêu.

Nếu các lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan tới cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục trong nhiều tháng, ông kỳ vọng các công ty Nga trong những ngành công nghiệp khác - bao gồm phân bón, một trong những mặt hàng xuất khẩu chính của Nga - sẽ xây dựng nhà máy và đầu tư hàng trăm triệu USD vào Thổ Nhĩ Kỳ.

“Có rất nhiều nhà đầu tư trong ngành năng lượng, nhưng ở giai đoạn này, họ chỉ đầu tư nhỏ lẻ vì mọi thứ chưa chắc chắn”, ông nói.

Vẫn cẩn trọng

Tuy nhiên, các ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cảnh giác để tránh vi phạm lệnh trừng phạt. Họ yêu cầu các thủ tục giấy tờ chứng minh cá nhân hoặc công ty Nga mở tài khoản ngân hàng không nằm trong danh sách trừng phạt.

Nhu cầu tăng cao đồng nghĩa với việc chi phí cũng sẽ lên theo. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đang có kế hoạch tăng mức đầu tư tối thiểu vào bất động sản từ 250.000 USD lên 400.000 USD.

Số lượng người Nga mua bất động sản ở Thổ Nhĩ Kỳ tăng lên trong thời gian qua. Ảnh: Reuters.

Thổ Nhĩ Kỳ và Nga có mối quan hệ kinh tế sâu sắc. Thổ Nhĩ Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn thứ năm của Nga và Nga là thị trường lớn thứ 10 của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan trở nên thân thiết hơn trong những năm gần đây, sau một thời gian quan hệ rạn nứt vì cuộc nội chiến Syria.

Căng thẳng lên đến đỉnh điểm sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi một máy bay chiến đấu của Nga trong không phận nước này vào tháng 11/2015, dẫn đến các hạn chế thương mại và đình chỉ miễn thị thực du lịch.

Hai nước bình thường hóa quan hệ vào năm 2016, và ông Putin và ông Erdogan duy trì liên lạc trong suốt thời gian diễn ra chiến sự ở Ukraine. Cuộc điện đàm cuối cùng giữa hai nhà lãnh đạo là vào ngày 26/4.

Chừng nào phương Tây tiếp tục đưa ra các biện pháp trừng phạt và Thổ Nhĩ Kỳ từ chối, giới tài phiệt Nga được cho là sẽ tiếp tục đầu tư vào Ankara. Mọi thứ sẽ dễ dàng hơn với tấm hộ chiếu Thổ Nhĩ Kỳ trong tay và một công ty đăng ký tại địa phương.

“Trong ngắn hạn, chúng tôi mong muốn các cá nhân Nga có được quốc tịch Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách mua bất động sản”, ông Firatoglu nói.

“Trong trung và dài hạn, chúng tôi mong đợi tỷ phú Nga sẽ chuyển công việc kinh doanh và sự giàu có của họ đến Istanbul, để gia đình sống ở Thổ Nhĩ Kỳ hoặc ở các nước châu Âu khác”, ông nói thêm.

Kho dầu của phe ly khai tại Ukraine cháy dữ dội Một kho dầu ở thành phố Makiivka, tỉnh Donetsk, Ukraine bốc cháy dữ dội hôm 3/5. Chính quyền địa phương thân Nga cho biết hơn 90 lính cứu hỏa đã được điều động dập lửa.

Phương Linh