Nông dân khổ vì doanh nghiệp thuê đất không trả tiền
Nhiều năm qua, hàng chục gia đình đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Đạ Sar, huyện Lạc Dương (Lâm Đồng) chạy vạy khắp nơi đề nghị cấp có thẩm quyền và doanh nghiệp đã thuê đất của họ trả tiền. Bất chấp sự hối thúc của chính quyền địa phương, các doanh nghiệp thuê đất vẫn chây ì, không chịu trả tiền khiến đời sống của bà con gặp rất nhiều khó khăn.
Theo UBND huyện Lạc Dương, năm 2005, UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt dự án Khu nông nghiệp công nghệ cao huyện Lạc Dương giai đoạn 2004-2010 với diện tích 699ha. UBND tỉnh Lâm Đồng giao Ban Quản lý của dự án này chịu trách nhiệm thuê đất có thời hạn, tối thiểu 20 năm của các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trên địa bàn để tập trung quỹ đất cho nhà đầu tư thuê lại triển khai dự án theo giá quy định của UBND tỉnh Lâm Đồng. Hoạt động được hai năm, Ban quản lý dự án giải thể, UBND huyện Lạc Dương được giao tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trên.
Khu nông nghiệp công nghệ cao huyện Lạc Dương gồm hai khu vực. Gồm khu vực Áp Lát có diện tích quy hoạch là 346ha, trong đó 171ha đất nông nghiệp, còn lại là đất lâm nghiệp. Cơ quan chức năng đã tiến hành thuê đất của 63 hộ với diện tích 78ha. Trong đó, diện tích đất cho các nhà đầu tư thuê và triển khai dự án là 58ha, diện tích đã thanh lý cho các hộ và thu hồi làm đường 20ha.
Khu vực này đang có 3 doanh nghiệp thuê đất của bà con để triển khai dự án sản xuất nông nghiệp, gồ:m Công ty TNHH Báo Đáp, Công ty cổ phần Thương mại, phát triển dự án Mai Trang và HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào Đà Lạt. Khu vực còn lại của dự án (Đa Deum 2), có diện tích quy hoạch là 172ha, gồm 126ha đất nông nghiệp, còn lại là đất lâm nghiệp. Hiện tại, khu vực này có 3 doanh nghiệp đăng ký thực hiện dự án trên đất nông nghiệp với diện tích 8,5ha.
Từ năm 2005, hàng chục gia đình có đất sản xuất tại khu vực Ấp Lát, xã Đạ Sar, huyện Lạc Dương đã cho các doanh nghiệp thuê đất theo giá nhà nước với diện tích khoảng 55ha. Sau 3 lần điều chỉnh, từ năm 2017 tới nay, giá người dân cho thuê đất cũng chỉ nâng lên 24,6 triệu đồng/ha, chưa bằng 1/4 so với giá thị trường. Tuy nhiên, ba năm qua, họ không được các doanh nghiệp thuê đất trả tiền theo hợp đồng đã ký kết khiến đời sống gặp rất nhiều khó khăn. Không ít gia đình không có tiền, cũng không có đất để sản xuất, buộc họ phải đi làm thuê kiếm sống qua ngày.
Ông Rơ Glê Kinh (thị trấn Lạc Dương, huyện Lạc Dương), một trong hàng chục hộ dân cho doanh nghiệp thuê đất cho biết: “Giá chúng tôi cho thuê đã thấp hơn nhiều so với giá thị trường nhưng ba năm nay doanh nghiệp lại không trả tiền khiến đời sống kinh tế người dân chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn. Hằng ngày, chúng tôi phải đi làm thuê, được đồng nào đong gạo ăn đồng đó. Có hộ con ốm đau nhưng cũng không có tiền, phải chạy vạy vay mượn khắp nơi. Đời sống bà con chúng tôi khó khăn lắm!..”.
Bà Trần Thị Kim Thao, Giám đốc Trung tâm nông nghiệp huyện Lạc Dương cho biết, sau nhiều lần UBND huyện Lạc Dương yêu cầu các doanh nghiệp thuê đất trả tiền cho bà con, vừa qua Công ty TNHH Báo Đáp đã trả tiền thuê đất cho người dân.
Riêng HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào Đà Lạt nợ hơn 2,5 tỷ đồng của 19 hộ dân (gồm 1,7 tỷ đồng tiền thuê đất năm 2018 và 2019, hơn 800 triệu tiền thuê đất năm 2020) và Công ty cổ phần Thương mại, phát triển dự án Mai Trang nợ 232 triệu đồng đến nay vẫn không chịu trả.
Đặc biệt, qua kiểm tra, UBND huyện Lạc Dương xác định, không ít diện tích đất nông nghiệp mà doanh nghiệp thuê của bà con để triển khai dự án đã bị cho thuê lại với giá cao kiếm lời. Cụ thể, Công ty TNHH Báo Đáp đang cho 11 hộ dân thuê lại đất đã thuê với diện tích 5,5ha. Giá doanh nghiệp này cho thuê là 5,5 triệu đồng/1.000m2 đối với đất chưa có nhà kính và 10 triệu đồng/1.000m2 đối với đất đã có nhà kính. Thời gian cho thuê kéo dài 5 năm.
Thực tế, doanh nghiệp này hiện chỉ canh tác trên diện tích 1,5ha. Như vậy, chỉ cần cho thuê lại đất đã thuê với giá rẻ của bà con, doanh nghiệp không làm gì cũng đã có món lời lớn nhờ ăn chênh lệch giá.
Theo UBND huyện Lạc Dương, trước việc chây ì, không chịu trả tiền thuê đất cho bà con của HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Anh Đào Đà Lạt và Công ty cổ phần Thương mại, phát triển dự án Mai Trang, đã nhiều lần UBND huyện mời đại diện các doanh nghiệp trên lên làm việc, yêu cầu thanh toán tiền theo hợp đồng thuê đất. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn chưa trả tiền thuê đất khiến đời sống hàng chục gia đình đang gặp rất nhiều khó khăn.
Theo ông Lê Chí Quang Minh, UBND huyện Lạc Dương đã làm việc với Sở Tư pháp, Sở TM&MT và Sở Tài chính, thống nhất đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc triển khai dự án nông nghiệp công nghệ cao huyện Lạc Dương, nhất là giá thuê đất của người dân để cho doanh nghiệp thuê lại triển khai dự án hiện nay đang rất thấp so với thị trường, ảnh hưởng tới quyền lợi chính đáng của bà con. Riêng trường hợp các doanh nghiệp đã thuê đất vi phạm hợp đồng, chây ì thực hiện nghĩa vụ trả tiền sẽ tiến hành khởi kiện ra tòa án theo quy định...