Nông nghiệp Hòa Phát của tỷ phú Trần Đình Long có gì?

Công ty Cổ phần Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát (HPA) vừa chính thức nộp hồ sơ IPO lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Thương vụ này đánh dấu bước ngoặt khi mảng nông nghiệp của "đế chế thép" Hòa Phát chuẩn bị bước vào thị trường vốn, tạo nên một đối trọng mới trong ngành chăn nuôi Việt Nam.

Bước ngoặt mới của Hòa Phát

Trong chiến lược đa ngành, Hòa Phát bắt đầu đầu tư vào nông nghiệp từ năm 2015, tập trung vào sản xuất thức ăn chăn nuôi, nuôi gia cầm, gia súc và chế biến thực phẩm. Ngay từ đầu, Hòa Phát đặt mục tiêu xây dựng chuỗi khép kín trong nông nghiệp, từ sản xuất thức ăn, chăn nuôi đến giết mổ, chế biến thực phẩm. Đây cũng là mô hình mà nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành đang theo đuổi nhằm kiểm soát chất lượng và giảm chi phí trung gian.

Lần đầu bước chân vào mảng nông nghiệp, Chủ tịch HĐQT Trần Đình Long từng tự tin rằng mảng kinh doanh mới này sẽ thành công mang lại giá trị bền vững cho cổ đông, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu nền nông nghiệp Việt Nam theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài trong thời kỳ hội nhập ngày càng sâu rộng.

Chủ tịch HĐQT Trần Đình Long.

Năm 2021, Hòa Phát bắt đầu tách bạch các mảng kinh doanh thành 5 lĩnh vực chính, được quản lý bởi các đầu tàu là Tổng công ty Gang thép, Tổng công ty Nông nghiệp, Tổng công ty Sản phẩm thép, Tổng công ty Bất động sản, Tổng công ty Điện máy Gia Dụng.

Trong đó, mảng nông nghiệp gồm 4 thành viên chủ chốt là Công ty TNHH Thức ăn chăn nuôi Hòa Phát Hưng Yên, CTCP Phát triển Chăn nuôi Hòa Phát, Công ty TNHH Thương mại Hòa Phát, Công ty TNHH MTV Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ.

Bên cạnh đó, Hòa Phát vẫn còn một số thành viên khác như Thức ăn chăn nuôi Hòa Phát Phú Thọ, Công ty TNHH Thức ăn chăn nuôi Hòa Phát Đồng Nai, Chăn nuôi Lạc Thủy, Chăn nuôi Sơn Động, Chăn nuôi Hòa Yên, Chăn nuôi Thái Thụy, Chăn nuôi Hòa Phước, Gia cầm Hòa Phát Đồng Nai...

Với hồ sơ IPO vừa nộp, Nông nghiệp Hòa Phát dự kiến chào bán tối đa 30 triệu cổ phiếu, mức giá không thấp hơn 11.887 đồng/cổ phiếu. Nguồn vốn huy động được sẽ ưu tiên góp vốn vào các trang trại, nhà máy thức ăn chăn nuôi, và bổ sung vốn lưu động cho hoạt động kinh doanh.

Vốn từ IPO cũng nhằm mở rộng quy mô sản xuất, tối ưu chuỗi cung ứng, và đầu tư vào khu vực miền Trung - miền Nam. Theo kế hoạch, Nông nghiệp Hòa Phát sẽ niêm yết cổ phiếu lên sàn giao dịch chứng khoán Tp.Hồ Chí Minh sớm nhất vào tháng 12/2025 với mã dự kiến là HPA.

Một thập kỷ thăng trầm và những con số biết nói

Giai đoạn từ 2016-2020, mảng kinh doanh "sinh sau đẻ muộn" của Hòa Phát ghi nhận tăng trưởng tích cực. Chỉ trong giai đoạn 5 năm nêu trên, doanh thu mảng nông nghiệp của Hòa Phát đã tăng 19 lần, lợi nhuận tăng 62 lần.

Từ chỉ đóng góp vỏn vẹn 0,4% lợi nhuận vào năm 2016, đến năm 2020 mảng nông nghiệp đã chiếm 12% cơ cấu lợi nhuận Tập đoàn Hòa Phát, đạt 1.620 tỷ đồng. Doanh thu từ mảng nông nghiệp Hòa Phát cũng cải thiện đáng kể, cán mốc 29.209 tỷ đồng, chiếm 32% tỉ trọng doanh thu tập đoàn năm 2020.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tình hình kinh doanh Hòa Phát nói chung và mảng nông nghiệp nói riêng đều ghi nhận sụt giảm trong giai đoạn từ 2021-2022. Cụ thể, lợi nhuận từ nông nghiệp của Hòa Phát sụt giảm xuống 690 tỷ đồng vào năm 2021 rồi "bốc hơi" còn 84 tỷ đồng vào năm 2022; tương đương giảm hơn 87%. Nguyên nhân chính do chi phí đầu vào và giá thức ăn chăn nuôi tăng cao trong giai đoạn đầu năm khiến giá vốn bị đẩy lên.

Ông Trần Đình Long - Chủ tịch HĐQT Hòa Phát từng cho biết, từ chỗ thị trường còn nhiều nghi ngại về sự thành công của doanh nghiệp chuyên về thép lớn nhất Việt Nam, nhưng nay mọi thứ đã khác.

"Bằng sự nhiệt huyết, quyết liệt, "không biết sợ là gì" của mình, hiện nay mọi người đều công nhận Hòa Phát có thể làm tốt cả trong lĩnh vực nông nghiệp", Chủ tịch Trần Đình Long nói nhân dịp kỷ niệm 5 năm thành lập và phát triển Công ty Cổ phần Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát.

Bước sang năm 2023, dù doanh thu từ nông nghiệp vẫn sụt giảm nhưng lợi nhuận từ mảng kinh doanh này đã ghi nhận tín hiệu phục hồi, đạt 204 tỷ đồng, đóng góp 3% vào cơ cấu lợi nhuận của Hòa Phát.

Cũng trong năm 2023, Hòa Phát ghi nhận thông tin tích cực khi cán đích 300 triệu quả trứng gà cung ứng ra thị trường trước 2 năm so với mục tiêu trước đó đề ra. Dù dịch tả heo Châu Phi ở Việt Nam diễn biến phức tạp, song Hòa Phát vẫn đảm bảo sản lượng heo, vượt kế hoạch sản xuất đặt ra từ đầu năm.

Song, sản lượng chăn nuôi bò Úc trong năm 2023 của công ty lại đạt mức thấp do nhu cầu thị trường yếu cộng với sự cạnh tranh khốc liệt từ bò sống nhập lậu qua biên giới, thịt bò đông lạnh giá rẻ.

Năm 2024, nhóm ngành nông nghiệp của Hòa Phát đạt 7.081 tỷ doanh thu, tăng 12% so với 2023 và 1.038 tỷ lợi nhuận sau thuế, gấp hơn 5 lần so với cùng kỳ. Nông nghiệp đóng góp lớn thứ hai sau thép vào kết quả kinh doanh của tập đoàn với tỉ trọng 5% doanh thu và 8% lợi nhuận tập đoàn.

Theo chiến lược đến năm 2025, Hòa Phát muốn đạt sản lượng 1 triệu tấn thức ăn chăn nuôi/năm, 750.000 đầu heo thương phẩm/năm, 200.000 bò thịt và 300 triệu trứng gà sạch mỗi năm.

Nửa đầu năm 2025, mảng nông nghiệp của Hòa Phát ghi nhận doanh thu đạt 4.227 tỷ đồng, tăng 38%. Lợi nhuận sau thuế đạt 939 tỷ đồng, tăng 130%. Hòa Phát cho biết, các chỉ số sinh lời đều đạt đỉnh trong 3 năm gần đây. Biên lợi nhuận gộp đạt 18% và biên lợi nhuận thuần ở mức 12%.

Theo chiến lược đến năm 2025, Hòa Phát muốn đạt sản lượng 1 triệu tấn thức ăn chăn nuôi/năm, 750.000 đầu heo thương phẩm/năm, 200.000 bò thịt và 300 triệu trứng gà sạch mỗi năm.

Có thể thấy, việc Hòa Phát đưa HPA lên sàn không chỉ là một thương vụ tài chính mà còn là tín hiệu cho thấy tập đoàn này nghiêm túc với tham vọng trong lĩnh vực nông nghiệp.

Điều nhận được sự quan tâm nhất hiện nay là với định giá IPO tối thiểu 11.887 đồng/cổ phiếu, HPA sẽ được thị trường nhìn nhận ra sao khi lợi nhuận còn phụ thuộc nhiều vào biến động thị trường chăn nuôi và liệu Hòa Phát có thể tái lập "công thức thép" trong nông nghiệp, biến một mảng non trẻ thành trụ cột ngang hàng với thép, bất động sản và điện máy gia dụng…

Nguyễn Phương Anh