Nông sản Việt Nam cần tận dụng 'cơ hội vàng' từ Hiệp định EVFTA
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực ngày 01/08/2020, là điểm nhấn trong quan hệ Việt Nam - EU, nó vừa là thách thức, mở ra cơ hội lớn hơn cho nông sản Việt Nam có thể được xuất khẩu vào thị trường EU.
Hiệp định EVFTA là một FTA thế hệ mới giữa Việt Nam và các Quốc gia Thành viên EU, có phạm vi cam kết rộng và mức độ cam kết cao nhất của Việt Nam từ trước đến nay. Những tác động của hiệp định EVFTA đối với xuất khẩu nông sản Việt Nam (NSVN) là nội dung được nhóm tác giả đến từ Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh đưa ra phân tích tại Hội thảo Quốc tế Chiang Mai 2024 vừa mới diễn ra.
Đại diện cho 2 đồng tác giả là LS Nguyễn Thành Tựu và Cử nhân Lê Phạm Hoàng Tâm, TS. Nguyễn Thị Thu Thảo - Giảng viên Khoa Luật Quốc tế, Trường ĐH Luật TP Hồ Chí Minh cho biết, xuất khẩu NSVN vào thị trường EU đã có sự tăng trưởng đáng kể trong những năm qua, song Việt Nam chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ, khoảng 0,8% tổng lượng nhập khẩu nông sản của EU.
Theo TS. Nguyễn Thị Thu Thảo, EU được biết đến là thị trường “khó tính” bậc nhất, khắt khe về chất lượng nông sản nhập khẩu. Với những yêu cầu nghiêm ngặt, những cam kết cụ thể được đặt ra tại Hiệp định EVFTA, đặc biệt liên quan đến quy tắc xuất xứ và hàng rào phi thuế quan, là thách thức đối với nông sản xuất khẩu của Việt Nam.
Ngoài ra, mặc dù EU cam kết xóa bỏ thuế quan đối với tổng cộng 99,2% số dòng thuế, nhưng để được hưởng ưu đãi này, sản phẩm NSVN xuất khẩu cần thỏa mãn điều kiện về quy tắc xuất xứ. Nếu không, hàng NSVN xuất khẩu vào EU chỉ được hưởng mức thuế đãi ngộ tối huệ quốc chứ không phải mức thuế suất 0% như được quy định trong Hiệp định EVFTA.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, TS. Nguyễn Thị Thu Thảo vẫn lạc quan rằng, Hiệp định EVFTA vừa là thách thức vừa là “cơ hội vàng” cho lĩnh vực xuất khẩu NSVN. Những cam kết từ phía EU là cơ hội lớn giúp sản phẩm NSVN dễ dàng tiếp cận hơn với thị trường EU.
Để có thể đẩy nhanh quá trình xuất khẩu sản phẩm NSVN vào thị trường EU, Việt Nam cần tận dụng những thuận lợi mà Hiệp định EVFTA mang lại. Doanh nghiệp NSVN cần phải điều chỉnh, nâng cao chất lượng nông sản xuất khẩu.
Mặt khác, theo TS. Nguyễn Thị Thu Thảo, để khai thác tối đa thị trường đầy tiềm năng này trong bối cảnh kinh tế thế giới phức tạp như hiện nay, chúng ta cần nghiên cứu hoàn thiện các quy định pháp luật để có thể đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe ở EU, từ đó giữ vững và gia tăng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm nông sản trong thời gian tới.
Khi đó, sản phẩm nông sản của Việt Nam sẽ có được sự tín nhiệm để có thể được xuất khẩu vào các thị trường khó tính khác. Điều này đòi hỏi tầm quan trọng của sự nỗ lực cả từ phía Nhà nước và doanh nghiệp nông sản để giải quyết các thách thức và tận dụng cơ hội vàng mà Hiệp định EVFTA mang lại.