Nông thôn mới Hà Nội - khẳng định vị thế 'lá cờ đầu' của cả nước

Yếu tố quyết định thành công

Sau 15 năm nỗ lực phấn đấu, Hà Nội đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ nông thôn mới cấp thành phố. Ông có thể chia sẻ khái quát về một số thành tựu nổi bật của TP trong chặng đường vừa qua?

Ông Nguyễn Đình Hoa: Năm 2010, Hà Nội bắt tay vào triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới do Thủ tướng Chính phủ phát động. Đó cũng là thời điểm TP mới mở rộng địa giới hành chính Thủ đô theo Nghị quyết 15 của Quốc hội.

Ông Nguyễn Đình Hoa - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội.

Thời điểm đó, Hà Nội có 401 xã thực hiện xây dựng nông thôn mới, thuộc nhóm các tỉnh thành có số lượng đơn vị hành chính cấp xã nhiều nhất của cả nước. Về sau số lượng xã có giảm do tổ chức lại đơn vị hành chính nhưng vẫn còn tới 382 xã. Trong khi bình quân mỗi xã chỉ đạt 1 tiêu chí nông thôn mới.

Dù vậy, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận, ủng hộ của các tầng lớp Nhân dân, đến trước thời điểm ngày 1/7/2025, TP đã có 382/382 xã (100% số xã) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; 229 xã đạt nông thôn mới nâng cao, 109 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu; 18/18 huyện (cũ) và thị xã Sơn Tây (cũ) hoàn thành nhiệm vụ nông thôn mới, trong đó 6 huyện (cũ) đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Điều đáng khích lệ là Chương trình đã huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự hưởng ứng, tham gia tích cực, có hiệu quả của cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể Nhân dân; tạo ra một phong trào sâu rộng, có sức lan tỏa rất lớn, làm thay đổi căn bản, toàn diện nông nghiệp, nông thôn.

Ông có thể chia sẻ rõ hơn về sự thay đổi trong đời sống kinh tế và hạ tầng nông thôn của Hà Nội?

Ông Nguyễn Đình Hoa: 15 năm nhìn lại, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn Hà Nội ngày càng đồng bộ, hoàn thiện theo hướng hiện đại; cơ cấu nội bộ ngành nông nghiệp chuyển dịch tích cực; đời sống vật chất, tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao; khoảng cách giữa thành thị và nông thôn ngày càng thu hẹp, an ninh, trật tự xã hội ở nông thôn được đảm bảo và giữ vững.

Nếu như năm 2010, bình quân đầu người khu vực nông thôn mới đạt khoảng 13 triệu đồng/năm, thì đến đầu năm 2025 đã tăng lên 74,3 triệu đồng, đứng đầu cả nước. Đặc biệt, Hà Nội hiện không còn hộ nghèo theo chuẩn hiện hành.

Diện mạo nông thôn Hà Nội đổi thay tích cực, toàn diện.

Về hạ tầng, 100% đường xã, liên thôn đã được nhựa hóa, bê tông hóa; toàn bộ trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia; hơn 96% trường học các cấp đạt chuẩn; 95% hộ dân nông thôn được dùng nước sạch tập trung. Hệ thống thủy lợi chủ động tưới tiêu cho trên 95% diện tích đất nông nghiệp. Đây là nền tảng để phát triển sản xuất bền vững.

Ngoài ra, môi trường văn hóa - xã hội được chú trọng. Hiện nay, 98% làng, thôn đạt danh hiệu văn hóa; cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp; các di sản, lễ hội truyền thống được bảo tồn và phát huy. Một số làng nghề như Bát Tràng, Vạn Phúc còn vươn tầm quốc tế khi được công nhận là thành viên Mạng lưới thành phố thủ công sáng tạo thế giới.

Trong nhiều năm liên tiếp, Hà Nội luôn được Trung ương nhìn nhận là một trong những “lá cờ đầu” của cả nước trong xây dựng nông thôn mới. Theoông, đâu là yếu tố quyết định giúp TP có được bước tiến mạnh mẽ trong xây dựng nông thôn mới?

Ông Nguyễn Đình Hoa: Có nhiều yếu tố cộng hưởng, nhưng tôi cho rằng có ba điểm then chốt.

Thứ nhất, sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội, cũng như sự hỗ trợ từ Trung ương. Các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước đã được Hà Nội cụ thể hóa thành chương trình hành động rõ ràng, có lộ trình và cách làm sáng tạo.

Thứ hai, sự đồng thuận và chung sức của người dân. Thống kê từ 2010 đến nay, TP đã huy động được trên 185.000 tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới. Đáng chú ý trong đó, Nhân dân đóng góp trên 21.000 tỷ đồng.

Thứ ba, sự vào cuộc tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức xã hội trong phát triển kinh tế - xã hội; đặc biệt là trong việc phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả.

Cũng phải nói thêm, trong quá trình xây dựng nông thôn mới, Hà Nội luôn phát huy cao độ tinh thần “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân hưởng thụ”. Việc coi người dân thực sự là chủ thể, để đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, giúp Hà Nội nhận về sự chung sức, đồng lòng của các tầng lớp Nhân dân.

Đời sống của người dân nông thôn ngày một được nâng cao.

5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm

Bêncạnh những thành tựuđạt được, công cuộc xây dựng nông thôn mới của Hà Nội đang đối diện những khó khăn, thách thức nàotrong chặng đường phía trước, thưa ông?

Ông Nguyễn Đình Hoa: Một số vùng nông thôn của Hà Nội còn có sự chênh lệch về mức sống và chất lượng hạ tầng. Quá trình đô thị hóa nhanh cũng đặt ra sức ép về quản lý đất đai, môi trường và bảo tồn bản sắc văn hóa. Cùng với đó là thách thức từ biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng phức tạp, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

Vậy Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có những định hướng gì để xây dựng nông thôn mới Hà Nội trong giai đoạn tiếp theo?

Ông Nguyễn Đình Hoa: Chúng tôi xác định rõ việc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới không phải điểm dừng, mà là khởi đầu cho chặng đường mới. Do đó, TP sẽ tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm.

Một là, tiếp tục phát triển kinh tế nông thôn theo hướng hiện đại, bền vững, gắn với bảo vệ môi trường. Đẩy mạnh nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị nhằm nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn.

Hai là, phân loại, ưu tiên đầu tư nguồn lực cho các địa phương khó khăn, để các địa phương chủ động phát huy tiềm năng, thế mạnh trong xây dựng nông thôn mới. Mục tiêu hướng đến là rút ngắn khoảng cách giữa đô thị và nông thôn.

Ba là, lan tỏa phát động phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu, đồng thuận, ủng hộ và cùng tham gia xây dựng nông thôn mới.

Bốn là, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh. Đây được xem là nền tảng quan trọng để triển khai các chương trình phát triển của Hà Nội nói chung.

Năm là, sau khi Trung ương ban hành bộ tiêu chí nông thôn mới cho giai đoạn 2026 - 2035, Hà Nội sẽ rà soát, đánh giá mức độ hoàn thành của các xã để xây dựng bộ tiêu chí riêng cho Hà Nội trong giai đoạn 2026 - 2035, theo hướng cao hơn mức trung bình chung của cả nước. Từ đó, xây dựng kế hoạch, phân bổ nguồn lực và giao nhiệm vụ cho các sở ban ngành và các xã, phường thực hiện theo từng năm.

Xin cảm ơn ông!

Tùng Nguyễn