'Nốt trầm' lệch pha mang tên Trấn Thành

Khi nghệ sĩ hướng về Tổ quốc

Nếu cha ông ta từng gửi gắm tình yêu nước qua những trang sử chói lọi của mùa Thu cách mạng, thì thế hệ hôm nay đã chọn cho mình một cách biểu đạt khác: bằng âm nhạc, bằng sân khấu, bằng công nghệ số... Những giai điệu cất lên không chỉ để giải trí, mà để nói với bạn bè năm châu rằng Việt Nam - đất nước từng kiên cường trong chiến tranh - nay đang tỏa sáng trong hòa bình, trẻ trung, sáng tạo và tràn đầy khát vọng vươn lên.

Chính vì vậy, dịp kỉ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 này chứng kiến một làn sóng âm nhạc yêu nước lan tỏa mạnh mẽ. Những ca khúc, MV được các nghệ sĩ trẻ sáng tạo như những ngọn lửa nhỏ góp chung vào ngọn đuốc lớn của tinh thần dân tộc. Mỗi giai điệu, mỗi ca từ vang lên đều làm người nghe rưng rưng, nhắc nhớ rằng trong mỗi chúng ta đang chảy dòng máu Lạc Hồng tự hào.

Trong số đó, “Việt Nam tôi yêu” của ca sĩ Hùng Min và nhạc sĩ trẻ Luny Vũ Duy Anh là một điểm sáng. Giai điệu rộn ràng, tươi mới, lời ca giản dị mà tha thiết, không phô trương, không cầu kỳ, nhưng lại chạm thẳng đến trái tim. Bài hát như một lời nhắc giản đơn: yêu nước không phải điều gì xa xôi, mà hiện diện ngay trong niềm tự hào khi ta cất tiếng gọi hai chữ Việt Nam.

Cùng nhịp ấy, producer Dũng D.x mang đến MV “Là người Việt Nam” với sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ trẻ và cả hai giọng ca nhí Denis Bảo Thiên, Chít Bảo Ngọc. Lời ca cất lên không như một khẩu hiệu khô cứng, mà như lời thủ thỉ từ trái tim: Được làm người Việt Nam đã là hạnh phúc, đã là niềm kiêu hãnh. Sự kết hợp giữa thế hệ nghệ sĩ trẻ và thế hệ măng non càng làm bật lên thông điệp rằng tình yêu Tổ quốc không có giới hạn tuổi tác mà nó bắt đầu từ những ước mơ trong sáng nhất và nối dài thành khát vọng của tuổi trẻ.

MV “Nỗi đau giữa hòa bình” của hòa Minzy ca ngợi sự hy sinh lớn lao của những người Mẹ, người vợ Việt Nam Anh hùng.

Nếu những ca khúc trên khơi dậy niềm tự hào thì “Nguyện thề vì bình yên” của Nguyễn Duyên Quỳnh lại là một lời tri ân sâu sắc. Được sáng tác bởi Nguyễn Văn Chung, bài hát là lời hứa gửi đến lực lượng CAND, những con người âm thầm canh giữ bình yên Tổ quốc. Trong giọng ca trầm ấm, người nghe cảm nhận được sự hy sinh, lòng trung thành tuyệt đối, để thêm một lần hiểu rằng yêu nước không chỉ là ngợi ca, mà còn là sự biết ơn với những người dâng hiến cả đời mình cho sự bình yên của nhân dân, đất nước.

Tết Độc lập này còn vang lên nhiều thanh âm đa sắc: Tùng Dương cùng Nguyễn Văn Chung với “Việt Nam - Tự hào tiếp bước tương lai” khẳng định mỗi bước đi hôm nay đều là sự tiếp nối cha anh; Trang Pháp - Hà Lê với “Mãi là người Việt Nam” gợi nhắc tình cảm giản dị mà sâu nặng; nhóm DTAP cùng Phương Mỹ Chi, Trúc Nhân, Thanh Hoa mang đến “Made in Vietnam” - ca khúc vừa hiện đại, vừa truyền thống, khẳng định giá trị Việt có thể vươn xa. Đặc biệt, Đinh Lan Hương dành cho thiếu nhi MV “Vút bay lên Việt Nam”, gieo mầm yêu nước ngay từ những giai điệu đầu đời.

Trong dòng chảy ấy, Hòa Minzy chọn một hướng đi khác với “Nỗi đau giữa hòa bình”, tái hiện câu chuyện của Mẹ Việt Nam anh hùng. Khi hình ảnh người mẹ rơi nước mắt trước di ảnh chồng con hiện lên, cả khán phòng lặng đi. Đó là giây phút thiêng liêng nhắc nhở rằng hòa bình hôm nay được đổi bằng máu và nước mắt của biết bao thế hệ.

Không chỉ qua ca khúc, lòng yêu nước còn được thể hiện bằng những hành động giản dị. Rapper Đen Vâu chia sẻ cảm xúc lần đầu hòa mình vào đoàn diễu binh tại quảng trường Ba Đình: “Ở đó, tôi không phải là nghệ sĩ, mà chỉ là một công dân. Nhưng, khi bước qua quảng trường, tôi thấy ánh mắt cha chú, những người đã cống hiến cho đất nước, đang dõi theo chúng tôi”. Lời nói mộc mạc nhưng chất chứa niềm tự hào và trách nhiệm.

Nhìn lại bức tranh chung ấy, có thể thấy rõ: Thế hệ nghệ sĩ hôm nay đang tiếp nối cha anh bằng ngôn ngữ của thời đại mình. Âm nhạc, nghệ thuật và cả sự hiện diện giản dị trong lễ diễu binh, trong buổi họp báo tri ân - tất cả đã viết tiếp bản hùng ca về tình yêu Tổ quốc.

Lòng yêu nước không nhất thiết phải thể hiện bằng những điều to tát. Nó có thể là giai điệu ngân vang từ một bài hát, là giọt nước mắt rơi lời bài hát được cất lên, là bước chân hòa vào dòng người trên quảng trường Ba Đình sáng 2/9. Và, khi cộng lại, tất cả đã khẳng định mạnh mẽ: Sau 80 năm độc lập, tình yêu Tổ quốc của thế hệ trẻ vẫn vẹn nguyên. Chỉ khác rằng, họ hát lại, viết lại, thể hiện lại bằng nghệ thuật, bằng công nghệ, bằng tinh thần sáng tạo của chính thời đại mình.

Bằng nghệ thuật và bằng cả trái tim, các nghệ sĩ hôm nay đã nói với cha anh, với đất nước và với chính mình: Họ sẵn sàng tiếp bước, sẵn sàng làm rạng danh hai chữ Việt Nam bằng khát vọng cháy bỏng và niềm tự hào bất diệt.

Nốt trầm “lệch pha”

Trong những ngày tháng Tám lịch sử, khi phố phường rợp cờ đỏ sao vàng, khi cả dân tộc hân hoan trong niềm tự hào kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh, thì từng lời nói, hành động của nghệ sĩ không còn chỉ thuộc về phạm vi cá nhân. Nghệ sĩ, nhất là những người nổi tiếng, vốn mang sức ảnh hưởng rộng rãi, luôn được nhìn nhận như một phần hình ảnh đất nước. Do đó, phát ngôn và hành xử của họ không đơn thuần phản ánh cá tính riêng, mà còn góp phần khơi gợi niềm tự hào hay vô tình làm tổn thương tình cảm cộng đồng.

Trong bối cảnh ấy, việc MC Trấn Thành đăng tải dòng trạng thái tiếc thương nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành đã lập tức gây tranh luận. Công chúng không trách anh vì sự xúc động, bởi tình cảm đồng nghiệp là điều dễ hiểu. Điều khiến dư luận thất vọng chính là lựa chọn thời điểm: Ngay lúc cả nước vang lên khúc ca mừng Tổ quốc, khi triệu triệu con tim cùng hướng về lịch sử và những hy sinh vĩ đại của cha ông, thì bài viết ấy, trong khoảnh khắc ấy, trở thành một nốt trầm xa lạ.

Nội dung status lại càng gây phản cảm. Thay vì một lời chia buồn ngắn gọn, Trấn Thành dành cả đoạn dài hồi tưởng về Paris By Night, về sân khấu Thúy Nga, ngợi ca các nghệ sĩ hải ngoại như “một biểu tượng của âm nhạc”, rồi bi quan với câu hỏi: “Con cháu đời sau, liệu ai sẽ "chịu tiếp nối", và nếu có chịu, thì có mấy ai "đủ bản lĩnh" để khảy tiếp những tiếng đàn ai oán và da diết này?”. Những câu chữ ấy, trong ngày đáng lẽ ngập tràn niềm vui dân tộc, lại gieo vào lòng người cảm giác tang thương, bi lụy và đầy ẩn ý, mà người cả nghĩ một chút có thể nhận ra chủ ý của người viết bài.

MC Trấn Thành (trái) và dòng trạng thái gặp nhiều phản ứng từ cộng đồng.

Nhiều khán giả phản ứng gay gắt: “Quốc khánh không phải ngày để anh gieo tiếng đàn ai oán”, hay “Cả nước vui, sao anh lại chọn cách buồn bã?”. Có người mỉa mai: “Đất nước kỷ niệm 80 năm độc lập, mà anh lại lo không ai tiếp nối đàn bầu của Paris By Night thì thật lệch pha”. Những phản hồi ấy cho thấy, công chúng kỳ vọng ở nghệ sĩ sự đồng hành với tinh thần dân tộc, chứ không phải chìm trong nỗi buồn cá nhân.

Chính sự “lệch nhịp” về cả nội dung lẫn thời điểm đã biến status tưởng như vô hại thành tâm điểm phản ứng. Việc Trấn Thành sau đó lặng lẽ gỡ bỏ bài viết càng bị xem như sự thừa nhận muộn màng: cảm xúc nghệ sĩ, nếu không đặt đúng chỗ, có thể vô tình làm tổn thương niềm tự hào chung.

Dư luận phản ứng không chỉ bởi yếu tố thời điểm, mà còn vì hình ảnh Trấn Thành đã gây dựng bấy lâu. Trong mắt khán giả, anh là một MC “đa cảm”, dễ rơi nước mắt trước phim ảnh hay câu chuyện đời thường. Thế nhưng, khi hàng triệu con tim cùng hòa nhịp với màu cờ Tổ quốc, người ta lại không thấy giọt nước mắt nào dành cho đất nước, mà chỉ thấy nó rơi vì một nỗi buồn riêng. Sự lệch pha này khiến cộng đồng mạng mỉa mai: “Anh khóc cho cả thế giới, chỉ quên khóc cho Tổ quốc”, “Cả nước reo hò, anh lại trầm buồn như sống ở vũ trụ khác”, hay gay gắt hơn: “Trấn Thành dễ khóc với mọi thứ, trừ lòng yêu nước”. Có người còn chua chát: “Chỉ cần mặc áo cờ đỏ sao vàng, cả nước sẽ quay xe ngay. Nhưng, tiếc thay, anh chọn cách đứng ngoài niềm vui chung”. Những bình luận ấy, dù châm biếm, thực chất là lời cảnh tỉnh: Công chúng muốn nghệ sĩ đồng điệu cùng dân tộc, không phải khép mình trong thế giới cảm xúc riêng.

Bởi, nghệ sĩ không chỉ đem lại tiếng cười hay giọt nước mắt thoáng qua, mà còn mang sứ mệnh truyền tải tinh thần và tình yêu Tổ quốc. Một nghệ sĩ nổi tiếng với gần 20 triệu người theo dõi không thể để mình rơi vào trạng thái “sai nhịp” như vậy. Công chúng không cấm anh thương tiếc đồng nghiệp, nhưng họ chờ đợi sự tinh tế, sự nhạy bén chính trị, và hơn hết là trách nhiệm với vai trò định hướng xã hội, định hướng tinh thần cho rất nhiều fan hâm mộ, mà anh đang gánh vác.

Khi bài viết vấp phải hàng vạn bình luận phản đối rồi bị gỡ bỏ, sự việc đã vượt khỏi ranh giới của một lỗi nhỏ. Nó để lại cảm giác hụt hẫng, thậm chí phản bội, trong lòng công chúng từng tin tưởng và yêu mến một MC được xem là gương mặt hàng đầu của showbiz Việt. Không ít khán giả thẳng thắn: “Nếu đã là người của công chúng, hãy sống đúng với hai chữ "công chúng" trước khi đòi quyền riêng tư”.

Cần nhấn mạnh: Ở Việt Nam, làm nghệ sĩ chưa bao giờ chỉ là đứng trên sân khấu hay trước ống kính. Đằng sau ánh đèn là trách nhiệm với cộng đồng và Tổ quốc. Công chúng có thể dễ dãi với giải trí, nhưng họ không dễ dãi với lòng yêu nước. Họ có thể bỏ qua một vai diễn chưa đạt, nhưng không chấp nhận sự vô cảm trước những ngày lễ thiêng liêng.

Trấn Thành từng được coi là gương mặt bảo chứng cho nhiều chương trình văn hóa. Vì thế, cú lạc nhịp lần này càng khiến dư luận tức giận: Người ta càng trách vì từng yêu, từng kỳ vọng. Và, khi niềm tin bị tổn thương, thất vọng càng sâu.

Câu chuyện không dừng lại ở một “status sai thời điểm”, mà là bài học lớn về cách ứng xử của người nổi tiếng trong thời đại số. Mạng xã hội giờ không còn là chốn riêng, mà là sân khấu công cộng, nơi từng con chữ, từng cảm xúc đều tác động đến hàng triệu người. Với nghệ sĩ, đó không phải quyền tuyệt đối, mà là trách nhiệm kép: vừa được quyền bày tỏ, vừa phải cân nhắc hệ lụy.

Trong dịp Quốc khánh, khi cả dân tộc đồng thanh hướng về quá khứ hào hùng, công chúng kỳ vọng nghệ sĩ sẽ dùng tiếng nói và uy tín để khơi dậy tinh thần yêu nước, gắn kết cộng đồng. Đáng tiếc, Trấn Thành đã bỏ lỡ cơ hội ấy, thậm chí tạo ra tranh cãi không đáng có.

Đây cũng là lời nhắc nhở cho giới nghệ sĩ: Sự nổi tiếng không chỉ là đặc quyền, mà còn là trách nhiệm. Trong bối cảnh hội nhập, khi mọi phát ngôn đều có thể bị lợi dụng, nghệ sĩ càng cần tỉnh táo và đặt lợi ích dân tộc lên trên cảm xúc cá nhân. Bởi, chỉ một khoảnh khắc sơ suất cũng có thể làm lu mờ cả quá trình xây dựng hình ảnh.

Với Trấn Thành, sau sự việc này, khán giả không mong anh thanh minh, mà chờ sự tự soi chiếu. Người ta kỳ vọng anh hiểu rằng lòng yêu nước không nằm ở hành động to tát, mà ở sự hòa nhịp với cộng đồng, ở việc biết chọn thời điểm và trân trọng những ngày lễ trọng đại. Một nghệ sĩ lớn, trước hết phải là một công dân có trách nhiệm.

Câu chuyện Trấn Thành để lại không chỉ là một nốt buồn trong ngày vui, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh: Nghệ sĩ, nếu không gắn mình với nhân dân, với Tổ quốc, thì hào quang cũng mong manh, tiếng vỗ tay cũng dễ tan biến. Trong kỷ nguyên số, công chúng là những người tạo nên hào quang, cũng chính là những người có thể lấy lại nó chỉ bằng một cú nhấp chuột.

Bảo Phương