NSND Thế Anh qua đời ở tuổi 81: Nghệ sĩ như con chim sơn ca

NSND Thế Anh.

NSND Thế Anh tên thật Nguyễn Thế Anh, sinh năm 1938 tại Hà Nội. Tốt nghiệp loại ưu khóa diễn viên sân khấu chính quy đầu tiên năm 1964, Thế Anh về công tác tại Đoàn Kịch nói Trung ương. Ông học cùng khóa với các nghệ sĩ Ngọc Hiền, Trần Tiến, Cao Khương, Đoàn Dũng, Trọng Khôi, Thanh Tú, Mỹ Dung... Năm 1966, Thế Anh ghi dấu ấn với vai diễn điện ảnh đầu tiên trong phim “Nổi gió”. Hình ảnh chàng trung úy Phương đẹp trai, hào hoa một thời trở thành tiêu chuẩn để đánh giá vẻ đẹp của người đàn ông Việt Nam thập niên 1960-1970.

Ông tiếp tục trở thành biểu tượng của vẻ đẹp nam tính, làm thổn thức bao trái tim các cô gái thuở ấy bằng vai diễn Ba Duy trong phim “Mối tình đầu”. Khi đảm nhận vai này, nam nghệ sĩ đã 40 tuổi nhưng bằng tài năng ông đã hoàn toàn thuyết phục khán giả khi hóa thân thành chàng sinh viên tuổi đôi mươi, yếu đuối, bạc nhược, không đủ sức giành lại người yêu trong tay kẻ người đàn ông ngoại kiều. “Mối tình đầu” giành được nhiều giải thưởng trong nước cũng như quốc tế và mang về cho Thế Anh giải thưởng Nam diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ V năm 1980.

Nhờ nét phong lưu và chiều sâu trong diễn xuất, ông hóa thân thành nhiều loại nhân vật cả phản diện lẫn chính diện, từ sĩ quan đến bộ đội, các bác sĩ, kĩ sư, thầy giáo, thủy thủ... Tổng cộng ông đã đóng hơn 60 bộ phim nhựa và phim truyền hình, đưa ông trở thành một trong những diễn viên kì cựu của điện ảnh Việt Nam. Năm 1984, ông nhận danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Năm 2001, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

Sau năm 1975, ông vào lập nghiệp tại TP HCM. Trong suốt thập niên 1980-1990, nghệ sĩ Thế Anh vẫn tiếp tục công việc diễn xuất. Thập niên 2000, ông tiếp tục tham gia một số bộ phim truyền hình như: “Giao thời”, “Dốc tình”, “Hoa dã quỳ”... và một số bộ phim nhựa như vai sĩ quan Pháp Ponchon trong “Người học trò đất Gia Định xưa” (đạo diễn Huy Thành). Vai diễn gần như cuối cùng của ông là khi ông trở lại sân khấu kịch với vai phản diện Trần Luận trong “Người thi hành án tử” (đạo diễn Khánh Hoàng).

Nhưng nói chung những năm tuổi xế chiều ông hầu như ít tham gia sân khấu và điện ảnh, lý do được ông từng tâm sự là do ít có kịch bản hay. Trong phòng khách nhà riêng ở gần Nhà hát Hòa Bình, ông treo rất nhiều bức ảnh chụp những cảnh phim nổi tiếng do ông đóng. Những vai diễn hào hoa trong các phim “Nổi gió”, “Mối tình đầu”, “Đêm hội Long Trì” đã tạo dựng nên tên tuổi Thế Anh. Một đời nghệ sĩ có một vai diễn để đời đã là hạnh phúc, NSND Thế Anh có tới nhiều vai diễn để đời, những vai diễn đem lại cho ông danh vọng và sự ngưỡng mộ của công chúng.

“Tôi sinh ra để làm nghệ thuật và hạnh phúc vì mình có hàng trăm vai diễn trong đó có nhiều vai diễn đã để lại ấn tượng trong lòng khán giả. Không phải ai cũng có vinh dự đó. Nếu có kiếp sau, tôi cũng làm diễn viên, nếu cho tôi chọn lại tôi vẫn chọn làm diễn viên”- NSND Thế Anh trong một bài báo từng đăng trên Đại Đoàn kết cách đây gần 10 năm đã tâm sự như vậy.

Về già, NSND Thế Anh có nhiều trăn trở, ưu tư, bức xúc về điện ảnh và nghệ thuật nước nhà. Ông luôn trăn trở làm sao để điện ảnh, nghệ thuật Việt Nam phát triển cả về chất lượng lẫn số lượng. Làm sao cho phim Việt Nam có nhiều người xem, phải được xem trọng và phải được đối xử trân trọng. Làm sao để nghệ thuật, phim ảnh phải nuôi được người nghệ sĩ, thậm chí phải giàu.

Ông cũng là người băn khoăn về những bộ phim đề tài lịch sử khi phát biểu: “Điện ảnh, nghệ thuật của ta vẫn còn nợ lịch sử. Lịch sử của chúng ta có những yếu tố đủ tầm cỡ thế giới nhưng phim của ta thì vẫn chưa có bộ phim nào xứng tầm. Những sự kiện như chiến thắng Điện Biên Phủ, giải phóng Sài Gòn, tôi thấy vẫn chưa có phim nào hay, xứng tầm. Lâu nay, Nhà nước vẫn chủ trương và ưu tiên làm phim lịch sử nhưng chưa có tác phẩm xứng tầm, chưa sâu và hay”.

Là một nghệ sĩ suốt đời dành tâm sức cho nghệ thuật, NSND Thế Anh từng quan niệm nghệ sĩ như con chim sơn ca, rút ruột ra để có tiếng hót hay. Bây giờ thì con chim sơn ca tài năng chói sáng trên cánh đồng điện ảnh nước nhà đã ngừng tiếng hót. Vĩnh biệt người nghệ sĩ tài năng, người của một thời kỳ điện ảnh rực rỡ.

Tang lễ của NSND Thế Anh diễn ra vào sáng ngày 1/10 tại Nhà tang lễ thành phố, số 25 Lê Quý Đôn, TP HCM.

Anh Minh