NSND Xuân Huyền 'tượng đài nghệ thuật sân khấu miền Bắc' qua đời
NSND Xuân Huyền qua đời lúc 11h40 tại Bệnh viên Bạch Mai, hưởng thọ 79 tuổi.
Nhắc đến lịch sử phát triển của nghệ thuật sân khấu phía Bắc không thể không nhắc đến đạo diễn - NSND Xuân Huyền. Ông như một tượng đài sừng sững của nghệ thuật sân khấu. Phong cách đạo diễn của NSND Xuân Huyền có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới thế hệ đạo diễn trẻ sau này. Ông không chỉ là một đạo diễn tài danh, còn là người thầy đánh kính của thế hệ làm sân khấu hôm nay.
Tên tuổi của NSND Xuân Huyền gắn liền với những vở kịch nổi như cồn một thời như Lời thề thứ 9, Hồn vọng phu, Ông không phải bố tôi… Và đó cũng là những vở kịch đã làm nên thời hoàng kim của sân khấu phía Bắc. Những vở kịch chính luận thể hiện một dấu ấn cá nhân rõ nét của NSND Xuân Huyền. Thể loại kịch chính luận đã được ông tôn thờ, kiên định theo đuổi đến cùng. Chất chính luận như ngấm vào máu ông. Đến ngay cả một vở hài kịch, khi dựng, "vị tướng" của sân khấu kịch vẫn cứ "cài cắm" vào đó vào đó chất chính luận. Và cũng vì thế, mà tiếng cười ông mang đến cho khán giả ý nghĩa hơn, chiêm nghiệm hơn, cười mà ngẫm, mà nhớ.
NSND Lê Tiến Thọ chia sẻ: "Là đạo diễn xuất thân từ sân khấu truyền thống nên NSND Xuân Huyền đã có nhiều xử lý ước lệ, rất đắt khi dàn dựng cho sân khấu kịch. Và ngược lại, sau khi đi học đạo diễn ở nước ngoài về, ông lại mang hơi thở, tiết tấu của sân khấu kịch hiện đại để làm giàu cho sân khấu truyền thống. Xuân Huyền đã tạo niềm khát khao sáng tạo cho người diễn viên và thổi bùng lên ngọn lựa nhiệt tình, đam mê của họ.
Giới sân khấu đặt cho NSND Xuân Huyền nhiều biệt danh: Người gác đền cuối cùng của sân khấu chính kịch; Người khó tính, cực đoan nhất trong số những người tài; Ông thày đồ "cực gàn"… Những biệt danh đó nhằm làm nổi bật phong cách riêng của một đạo diễn tài năng như ông".
Trong mắt các diễn viên, NSND Xuân Huyền nổi tiếng là người nghiêm khắc và thẳng thắn, kỷ luật. Ông quan niệm: Người nghệ sĩ tuân thủ kỷ luật còn hơn trong quân đội, làm nghệ thuật không phải để ra oai mà phải bằng cái tâm và cái tài. Vì thế, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, người thầy Xuân Huyền đã rèn luyện cho các sinh viên tính kỷ luật khắt khe.
Nhà biên kịch Nguyễn Đăng Chương - một học trò của NSND Xuân Huyền tại trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội vẫn nhớ mãi một lần 2 thầy trò gặp nhau trên sân trường vừa đi vừa nói chuyện rất vui vẻ. Nhưng khi bước vào lớp, thầy Huyền yêu cầu anh ra ngoài lớp. Bởi thầy đã vào lớp là không sinh viên nào được đến sau thầy. Đây có lẽ cũng là điều hiếm gặp tại nơi đào tạo các nghệ sĩ tương lai, những người vẫn được biết đến với sự phóng khoáng, không thích gò bó.