NSƯT Trần Ly Ly: Vàng mười của múa

Trần Ly Ly (sinh năm 1978) là “con nhà nòi” khi bố là giảng viên múa, mẹ là diễn viên múa của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam. Lên 10 tuổi, Trần Ly Ly đã đi học múa chuyên nghiệp vì niềm đam mê đặc biệt với các động tác hình thể. Từ khi còn học THCS, Trần Ly Ly đã có thành tích mà ít nghệ sĩ múa trẻ nào có được khi giành 2 giải tài năng múa trẻ toàn quốc năm 1992 và 1994. Sau 8 năm đào tạo chuyên nghiệp về múa, Trần Ly Ly trở thành thủ khoa của Khoa Sáng tác Múa, ĐH Sân khấu Điện ảnh.

19 tuổi, Trần Ly Ly xuất ngoại học múa theo một chương trình học bổng của Đại học Queensland (Australia). 7 năm học tập và làm việc tại trời Tây, dù được giữ lại và có rất nhiều cơ hội để tỏa sáng nhưng năm 2003, Trần Ly Ly quyết định về Việt Nam “sống chết” với nghệ thuật múa, cống hiến cho quê hương. Hiện tại, NSƯT Trần Ly Ly là Giám đốc Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam.

NSƯT Trần Ly Ly.

Tác phẩm mới nhất của NSƯT Trần Ly Ly cùng các đồng nghiệp, nhạc kịch Những người khốn khổ lên sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội vào 22 - 24/11. Nhạc kịch này do Trần Ly Ly làm tổng đạo diễn, lấy cảm hứng từ tiểu thuyết nổi tiếng cùng tên của văn hào Pháp Victor Hugo. Theo chia sẻ của NSƯT Trần Ly Ly, nhạc kịch Những người khốn khổ phiên bản Việt là câu chuyện về một giấc mơ tan vỡ, của tình yêu không được đáp trả, niềm đam mê, sự hy sinh và chuộc tội. Một câu chuyện lồng ghép những giá trị nhân văn giữa con người với con người của cuộc sống thực tại vào trong tác phẩm kinh điển. Từ đó, ranh giới về không gian và thời gian, ranh giới về sắc tộc và văn hóa đều bị xóa nhòa, chỉ còn lại một điều duy nhất, đó là tình người. Vở nhạc kịch được thể hiện bằng tiếng Anh để giữ được linh hồn của tác phẩm kinh điển. Nhưng khi nghệ sĩ biểu diễn, sẽ có phần phụ đề tiếng Việt để khán giả nắm được nội dung, người xem có thể cảm nhận được mạch câu chuyện, những thăng trầm của nhân vật trong tác phẩm, được sống cùng các nhân vật và có thể nhìn thấy chính mình.

Trước nhạc kịch Những người khốn khổ, Trần Ly Ly đã ghi dấu ấn trên con đường nghệ thuật múa. Khi còn là diễn viên múa, Trần Ly Ly biểu diễn rất thành công nhiều tác phẩm do các biên đạo nổi tiếng ở Việt Nam và quốc tế dàn dựng như Cứu bạn, Paquita của Maurice Bejart, Under skin và Body armour của biên đạo Pháp Regine Chopinot, Venus ở Hanoi của Felix Ruckert (Đức)... Nữ nghệ sĩ này cũng là đại diện của Việt Nam tham dự nhiều Festival múa đương đại quốc tế ở Hồng Kông (Trung Quốc), Hàn Quốc, Australia, Pháp, Đức, Ba Lan... Năm 2019, NSƯT Trần Ly Ly được tạp chí Forbes danh tiếng bình chọn là một trong 50 phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất Việt Nam.

Ngoài tài năng biểu diễn, Trần Ly Ly còn là biên đạo với nhiều tác phẩm xuất sắc, được Việt Nam và quốc tế ghi nhận như múa đương đại Sống trong hộp, Zen 7X, Ionah, Làng chài, Một ngày - tác phẩm được chọn trình diễn trong “Những ngày châu Âu tại Việt Nam”. Nữ nghệ sĩ này còn để lại ấn tượng với Có có không không - vở múa nói về những người đồng tính, thể hiện khát vọng được là chính mình của họ. Trong vai trò chỉ đạo nghệ thuật, NSƯT Trần Ly Ly đem đến cho công chúng nhiều tác phẩm “bom tấn” cả ở thể loại cổ điển lẫn hiện đại như vở ballet Hồ Thiên Nga, Kẹp hạt dẻ, vở opera Người tạc tượng, Lá đỏ, Maria de Buenos Aires... Bên cạnh đó, Trần Ly Ly còn tham gia nhiều chương trình truyền hình thực tế trong vai trò giám khảo, cố vấn về nghệ thuật múa cho các thí sinh với những góp ý, nhận xét tinh tế và giàu tính chuyên môn.

Nữ nghệ sĩ múa hàng đầu Việt Nam thừa nhận yêu múa từ bé và “múa đối với tôi như hơi thở. Rất tự nhiên, rất nhẹ nhàng và vô cùng bản năng”. Bởi vậy, theo đánh giá của đạo diễn Lê Hoàng, nếu anh nhìn đâu cũng thấy... tiền thì Trần Ly Ly nhìn đâu cũng thấy múa. Đến mức độ một con dao hay một cái thớt muốn học ballet hay học múa hiện đại Trần Ly Ly cũng thấy bình thường. Tất cả mọi tình cảm, mọi suy nghĩ trong con người đều được Ly Ly quy ra động tác.

NGUYÊN ANH