'Nữ chiến binh' trẻ tuổi chống ô nhiễm môi trường

Nalleli Cobo bên cạnh giếng dầu gây ô nhiễm đã bị tạm thời đóng cửa

Nalleli Cobo lớn lên tại khu vực University Park, trung tâm Nam Los Angeles, cách giếng dầu do Allenco sở hữu từ năm 2009 chưa đến 10m. Cobo sống với mẹ, 3 anh chị em, bà nội, ông ngoại và bà cố (tất cả 8 người trong một căn hộ). Vào năm 2010, lúc đó Cobo 9 tuổi, có lần cô bé đau bụng, buồn nôn, bị co thắt nặng đến mức không thể đi lại. Em còn bị chảy máu cam nghiêm trọng, đến nỗi phải ngủ ngồi để không bị sặc máu vào ban đêm.

Và mẹ em mắc bệnh hen suyễn ở tuổi 40 (thực sự rất hiếm), bà em thì mắc bệnh hen suyễn ở tuổi 70 (càng hiếm hơn). Em gái Cobo có vấn đề về u xơ, anh trai bị hen suyễn, mọi người đều có một số vấn đề về sức khỏe. Nhưng không chỉ gia đình của Cobo, mà hầu hết cộng đồng nơi gia đình em đang ở đều có người mắc bệnh. Các nhà khoa học sau đó cho biết, một số hóa chất được sử dụng để khai thác dầu và khí thải có thể gây hại cho sức khỏe con người nếu tiếp xúc trong thời gian dài. “Em đã bị đầu độc bởi một kẻ sát nhân thầm lặng. Thật muốn phát điên khi nhận thấy không chỉ sức khỏe của mình, mà còn của mọi người bị ảnh hưởng như thế nào”, Cobo nhớ lại.

Cũng từ khi mới 9 tuổi, Cobo tham gia chiến dịch People Not Pozos (Pozos có nghĩa là giếng dầu trong tiếng Tây Ban Nha) ở cộng đồng em sinh sống. Họ đã nộp đơn khiếu nại lên Khu quản lý chất lượng không khí bờ biển Nam California; không ngại gõ cửa từng nhà để mời mọi người chia sẻ câu chuyện của mình về tác hại ô nhiễm do Allenco gây ra, tại phiên điều trần ở tòa thị chính. Ở tuổi 13, Cobo xuất hiện trong một video kêu gọi Giáo hoàng Francis buộc Allenco (thuộc sở hữu của Tổng giáo phận Los Angeles) đóng cửa vĩnh viễn giếng dầu ở University Park. Trung tâm Đa dạng sinh học Mỹ đã trao “Giải thưởng Rose Braz” cho Nalleli Cobo vì thành tích bảo vệ môi trường. Cobo cũng từng ra làm chứng tại các phiên điều trần về môi trường của Chính phủ Mỹ, gặp cựu Phó Tổng thống Al Gore và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, những nhà chính trị nổi tiếng về hoạt động bảo vệ môi trường. Không dừng lại ở việc vạch trần các tác hại do giếng dầu của Allenco gây ra, Cobo cùng một nhóm nhà hoạt động trẻ và các tổ chức đã kiện thành phố Los Angeles để yêu cầu có thêm những quy định nghiêm ngặt trong việc khai thác dầu.

Trước các áp lực của Cobo và nhiều tổ chức bảo vệ môi trường, thành phố Los Angeles đã kiện công ty Allenco. Đến năm 2016, tòa án phát lệnh yêu cầu Allenco đóng cửa tạm thời giếng dầu, và nếu không đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn môi trường, giếng dầu sẽ bị ngừng vĩnh viễn.

Cobo đã phải tạm dừng các hoạt động tích cực bảo vệ môi trường vào đầu năm 2020, sau khi được chẩn đoán mắc ung thư tử cung ở tuổi 19. Sau 3 cuộc phẫu thuật và điều trị, gần đây cô đã có thể tuyên bố hết ung thư. Hiện đang là sinh viên năm nhất của Trường Cao đẳng Whittier, Cobo ở tuổi 20 tiếp tục là nhà hoạt động bảo vệ môi trường hàng đầu của Mỹ. Cô đang vận động để Allenco ngừng vĩnh viễn khai thác dầu ở Nam Los Angeles, đồng thời kêu gọi thành phố Los Angeles loại bỏ dần hoạt động khoan dầu gần nhà, trường học và các địa điểm nhạy cảm khác để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

KHÁNH MINH