Nữ cường nhân hiếm hoi tại 'CLB đàn ông' ở Thung lũng Silicon

Theo Bloomberg, nữ doanh nhân Koh Soo Boon là một trong những người đi tiên phong trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm tại Mỹ. Khi bà Koh khởi đầu sự nghiệp hồi năm 1988, International Business Machines vẫn đang là tập đoàn thống trị ngành công nghệ Mỹ.

Lúc đó, Apple không có Steve Jobs và vật lộn trong việc phát triển chiếc máy tính xách tay đầu tiên. Và CEO Facebook Mark Zuckerberg thậm chí chưa đi học mẫu giáo. Bà Koh được chính phủ Singapore giao nhiệm vụ quản lý một công ty tại Thung lũng Silicon.

Doanh nghiệp sau trở thành Vertex Venture Holdings, một công ty toàn cầu quản lý hơn 3 tỷ USD. Trong quá trình làm việc, bà Koh học hỏi từ các nhà đầu tư hàng đầu khác như ông Paul Haung, nhà đồng sáng lập Cadence Design Systems.

Hai quy tắc đầu tư

Năm 1999, bà Koh nghỉ việc và thành lập một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm xuyên Thái Bình Dương sớm nhất. Theo Cambridge Associates, iGlobe Platinum, một trong những quỹ dưới quyền quản lý của bà Koh, tạo ra lợi nhuận 22,9% từ khi ra mắt vào năm 2010.

Lợi nhuận này cao hơn mức trung bình 20,2% của các quỹ mạo hiểm ra mắt cùng năm tại Mỹ. Theo iGlobe, tính đến đầu tháng 12, quỹ thu về 43% nhờ sự phục hồi của thị trường và những thương vụ công nghệ đặc biệt lớn.

Nữ doanh nhân Koh Soo Boon. Ảnh: NUS.

Giải thích về phương pháp đầu tư của mình, bà Koh nói: "Chúng tôi giao tiếp bằng ngôn ngữ của họ và thế là xong". Qua nhiều năm, bà Koh Soo Boon luôn tuân thủ hai quy tắc làm việc. Bà chỉ ủng hộ các công ty khởi nghiệp tạo ra doanh thu hoặc được dẫn dắt bởi những nhà sáng lập “có khả năng tiếp cận”.

Ngoài khoản tiền đầu tư, nhà sáng lập startup còn được bà Koh đưa nhận xét và lời khuyên ở mọi giai đoạn phát triển, thông qua các đợt chào bán công khai ban đầu và những dịp khác.

Không nhiều công ty khởi nghiệp phù hợp với phong cách đầu tư đầy tính thực hành của bà Koh. Bà đã từ giã nhiều nhà sáng lập khi nhận thấy họ thể hiện sự kiêu ngạo và thiếu những kỹ năng cơ bản.

Ông Arthur Chua, nhà đồng sáng lập Công ty Swat Mobility Pte có trụ sở tại Singapore, là một trong những người nhận được đầu tư từ quỹ của bà Koh Soo Boon. Ông cho biết bà Koh thường gọi điện để trao đổi về các vấn đề kinh doanh vào lúc đêm muộn.

Ông Chua kể: "Có một lần, bà Koh gọi điện cho tôi để hỏi tại sao tôi không trả lời email về bảng điều khoản mà bà gửi trước đó. Tôi xin lỗi và giải thích do mình sắp kết hôn và hôn lễ sắp bắt đầu. Sau đấy, bà Koh đáp lại tôi hãy phản hồi câu hỏi của bà ấy vào sáng hôm sau".

"Qua nhiều năm cộng tác, tôi phần nào hiểu hơn về tính cách của Soo Boon", ông Chua nói. Ông nhận xét: "Bà ấy có khả năng nhận thức tình huống nhanh chóng và chính xác thông qua bản năng và cảm nhận về những mối quan hệ giữa con người với nhau trong sự phức tạp của kinh doanh".

Từ Singapore đến Thung lũng Silicon

Từ nhỏ, bà Koh Soo Boon được mẹ mình nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề độc lập tài chính của phụ nữ. Bà lấy bằng toán tại Đại học King’s College ở London, sau đó trở lại Singapore gia nhập công ty DBS Group Holdings.

Trong 12 năm làm việc, bà Koh giữ nhiều vai trò khác nhau, từ trưởng bộ phận hợp cho vay quốc tế đến trưởng bộ phận tín dụng thương mại của công ty. Năm 1986, bà nghỉ việc ở DBS để cùng chồng đến San Francisco.

Một thời gian sau, chính phủ Singapore đã liên hệ bà Koh với mong muốn bà sẽ là đại diện của Singapore Technologies tại California. Năm 1987, bà gia nhập tổ chức và thành lập chi nhánh liên doanh của công ty một năm sau đó.

Bà Koh tự nhận mình là một người kỳ quặc và những thành công của bà đều đến từ sự tò mò và kiên trì. Đối với bà, Thung lũng Silicon là một bước ngoặt sự nghiệp, nơi khởi đầu cho niềm đam mê đầu tư mạo hiểm của bà.

Tại Thung lũng Silicon, mạng lưới gia thiệp rộng lớn của bà Koh giúp bà gia nhập Telenav Inc., một startup về hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS) được thành lập vào năm 1999 bởi hai kỹ sư người Mỹ gốc Á và kỹ sư trưởng GPS thuộc Không quân Mỹ. Bà bắt đầu đầu tư vào Telenav năm 2000, đánh dấu khoản đầu tiên trong danh mục đầu tư quỹ riêng của bà.

Bà Koh thuộc số ít nhà đầu tư vẫn đồng hành cùng doanh nghiệp trong làn sóng sụp đổ bong bóng dot-com những năm 2000. Ảnh: Nikkei.

Trong làn sóng sụp đổ của bong bóng dot-com những năm 2000 và khủng hoảng từ cuộc khủng bố ngày 9/11, nhiều nhà đầu tư bắt đầu cạn tiền và tháo chạy khỏi thị trường. Tuy nhiên, bà Koh là số ít nhà đầu tư ở lại cùng doanh nghiệp.

“Tôi tự nghĩ nếu startup trắc trở, tôi cũng sẽ gặp khó khăn”, bà Koh nhớ lại. Bà nói: “Khi nhìn thấy đám cháy, tôi không chạy trốn khỏi nó. Thay vào đó, tôi chạy về phía đám cháy để dập lửa". Không lâu sau đó, bà Koh lên một kế hoạch kinh doanh với những nhà đồng sáng lập khác.

Trong giai đoạn này, ngoài khoản vốn của mình, bà đã thuyết phục một nhà đầu tư châu Á rót vốn để cứu công ty khỏi phá sản. Năm 2009, Telenav lên sàn với giá trị vốn hóa thị trường 335 triệu USD. Với màn chào sân chứng khoán thành công, bà Koh kiếm được gấp 6 lần số tiền đầu tư ban đầu.

Cũng nhờ những cố gắng của bà, 20 nhân viên công ty trở thành triệu phú sau đợt IPO. Bên cạnh Telenav, bà Koh Soo Boon còn đầu tư từ giai đoạn hạt giống vào công ty phát triển phần mềm trò chơi điện tử Unity Software Inc.

Bà cũng giúp công ty này thực hiện vòng gọi vốn Series B với mức định giá 147 triệu USD vào năm 2011. Tháng 9 năm nay, Unity thực hiện IPO với mức định giá khoảng 14 tỷ USD. Cổ phiếu công ty cũng tăng gấp 3 lần kể từ đó.

Kín tiếng và nữ quyền

Bà Emily Leproust - nhà đồng sáng lập và CEO Twist Bioscience Corp, một startup do iGlobe đầu tư - nhận xét: “Bà Koh Soo Boon là một nhà đầu tư luôn đi trước và tận dụng kinh nghiệm cùng cái nhìn sâu sắc để phát triển. Bà hành động dựa trên niềm tin về đội ngũ công ty".

Cổ phiếu của Twist Bioscience đã tăng hơn 600% trong năm nay, đưa công ty đạt mức định giá 7,1 tỷ USD. "Bà Koh chắc chắn là một nhà đầu tư tuyệt vời", bà Leproust khẳng định.

Khả năng ngôn ngữ và mạng lưới giao thiệp của vị nữ doanh nhân đã hỗ trợ rất nhiều cho các doanh nhân Đài Loan và Trung Quốc xây dựng công ty ở Mỹ. Trong 21 năm sự nghiệp đầu tư, bà Koh đã xây dựng quỹ đầu tư với đội ngũ giám đốc điều hành là nữ giới đầy tài năng.

Hiện nay, công ty đang kỳ vọng gây dựng quỹ thứ tư với mục tiêu 100 triệu USD hỗ trợ sinh học tổng hợp, công nghệ tài chính và các công cụ hỗ trợ chuyển đổi kỹ thuật số tại các thành phố thông minh. “Chúng tôi là nhóm nữ doanh nhân chuyên nghiệp", bà Koh tự tin.

Năm 2009, bà Koh mang iGlobe Partners trở về Singapore để tập trung hơn vào các khoản đầu tư xuyên biên giới giữa Mỹ và các quốc gia Đông Nam Á. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, một vài khoản đầu tư thành công của bà Koh đã chứng minh khả năng quan sát tài tình và phán đoán chính xác của bà.

Đạt nhiều thành tích trong sự nghiệp, bà Koh chỉ chú tâm vào hoạt động đầu tư và khá kín tiếng trước truyền thông. Ảnh: Bloomberg.

Trong danh mục đầu tư của quỹ, khoản đầu tư vào ứng dụng di động trả sau của Hoolah Holdings và dịch vụ vận chuyển Swat Mobility được đánh giá là các khoản đầu tư thông minh và tài tình.

Mặc khả năng và thành tích trong sự nghiệp, bà Koh khá kín tiếng trước truyền thông. Bà hiếm khi trả lời phỏng vấn và không kể nhiều về triển vọng đầu tư của mình. “Tôi chỉ là yêu thích công việc kinh doanh”, bà Koh trả lời.

Trong nhiều năm làm việc, bà Koh thường đối mặt với vấn đề phân biệt giới tính và chủng tộc, khi bà là người phụ nữ duy nhất trên bàn đàm phán. "Thêm vào đó, gần đây họ còn bàn tán về tuổi tác của tôi", bà nói. Đối mặt với những thành kiến này, bà Koh chưa hề chùn chân. Bà cũng cho biết chưa có ý định về hưu.

“Khoảnh khắc một nữ doanh nhân lên tiếng, họ sẽ chèn ép bạn vào góc tường. Khi bạn nói ra độ tuổi của mình, họ lại đẩy bạn vào một thế khó khác. Đã có ai đắn đo về tuổi tác và giới tính của Warren Buffett đâu?", bà Koh mạnh mẽ nói.

Bùi Ngọc