'Nữ hoàng sầu muộn' Kiều Mai Lý trở lại với điện ảnh vì phim 'đúng tủ'

Kiều Mai Lý trở thành đào chánh từ năm 16 tuổi.

Kiều Mai Lý có cuộc đời nhiều nốt trầm, lần lượt trải qua nỗi đau mất chồng, con. Nghệ sĩ dần chấp nhận thực tế, tìm bình yên tuổi già bên bạn bè và công việc.

Trở lại với điện ảnh sau 9 năm

Nghệ sĩ Kiều Mai Lý tên thật là Nguyễn Thị Lý, sinh năm 1949, trong một gia đình nghèo, đông con. Từ nhỏ cô đã đi học ca cổ, đờn ca tài tử với thầy Năm Đồng. Năm 16 tuổi, cô được ông “bầu” Minh Há mời về hát cho đoàn Hoa Xuân.

Qua nhiều gánh như Minh Luông - Thùy Lan, Minh Cảnh, đến khi gia nhập đoàn Dạ Lý Hương, tên tuổi cô bừng sáng với loạt vai đào mùi trong các tuồng xã hội như: Người săn người, Nạn con rơi, Bốn triệu đô la một bộ trà, Men rượu hương tình, Gái nhảy, Đời là một chữ T. Bấy giờ, cô được đánh giá cao bởi luôn đảm nhận các vai khó, tâm lý chuyển biến liên tục.

Sau năm 1975, Mai Lý về cộng tác với đoàn Thanh Nga, được nghệ sĩ Bảo Quốc thuyết phục chuyển sang diễn hài. Từ đây, Kiều Mai Lý trở thành cây hài ăn khách trên các sân khấu thành phố, là một trong những nhân tố tạo thành công cho chương trình Trong nhà ngoài phố suốt những năm 1990 và đầu 2000.

Ngoài diễn kịch, cải lương, nghệ sĩ Kiều Mai Lý còn nổi tiếng ở mảng phim. Bà đóng nhiều dự án chiếu rạp như: Hello cô Ba (2012), Lửa Phật (2013), Ngày nảy ngày nay (2015). Nhưng nhiều năm gần đây, nghệ sĩ Kiều Mai Lý vắng bóng hẳn truyền hình cho đến mới đây bà bất ngờ trở lại trong phim điện ảnh “Công tử Bạc Liêu”.

Bộ phim này lấy ý tưởng viết kịch bản từ chuyện đời công tử Bạc Liêu - tên thật là Trần Trinh Huy (1900 - 1974), nổi tiếng vào đầu thế kỷ 20 bởi lối ăn chơi phóng khoáng do Lý Minh Thắng đạo diễn.

“Tác phẩm điện ảnh gần nhất tôi tham gia là “Ngày nảy ngày nay” của Ngô Thanh Vân đã từ 9 năm trước. Khi phim “Công tử Bạc Liêu” chuẩn bị bấm máy, Lý Minh Thắng trực tiếp liên hệ với tôi, thuyết phục rằng: Má đóng vai này là “đúng tủ” luôn. Nhân vật của tôi là một đại gia ngầm của miền Nam đầu thế kỷ 20, có nhiều cảnh đóng chung với diễn viên chính Song Luân – “công tử Bạc Liêu”.

Ưng ý kịch bản, cộng với việc được hợp tác với các nghệ sĩ mình yêu mến như Thành Lộc, Hữu Châu, tôi liền nhận lời. Tôi theo đoàn phim quay trong 7 ngày, bối cảnh chủ yếu ở TPHCM. Vai diễn tuy nhỏ nhưng tôi tin đây là điểm nhấn thú vị cho tác phẩm”, bà kể.

Cũng theo Kiều Mai Lý, bà quan điểm ở tuổi này rồi không quan trọng vai lớn hay nhỏ. Khi đã nhận lời, bà cố gắng làm tốt nhất có thể. Dù vậy, bà cũng lượng sức chứ không phải dự án nào cũng nhận. Tuổi tác, sức khỏe không cho phép bà “cày” nhiều như xưa.

“Tuổi này, tôi mừng vì thường xuyên nhận lời mời từ các đạo diễn, đơn vị sản xuất. Bản thân vẫn còn đủ sự minh mẫn để làm nghề, đó là điều may mắn. Bây giờ, tôi xem việc gặp gỡ đồng nghiệp, khán giả là niềm vui. Chúng tôi cần sự giao lưu, hòa nhập với thế hệ trẻ hơn là thui thủi ngồi nhà.

Sự nhiệt huyết, năng lượng của họ giúp tôi như được trẻ lại, duy trì tình yêu diễn xuất. Ra ngoài làm việc, cảm giác bệnh tật tan biến, tinh thần phấn khởi hơn. Hơn nữa, việc đóng phim trở lại cũng là cách tôi tìm động lực để vui sống, sau khi gánh chịu mất mát lớn trong đời”, nữ nghệ sĩ kể.

Chưa nguôi nỗi đau con độc nhất qua đời

Chia sẻ về “mất mát lớn trong đời”, nghệ sĩ Kiều Mai Lý cho biết, những ngày này bà chuẩn bị cho lần giỗ thứ hai của con gái - diễn viên cải lương Hồng Đào.

“Con tôi qua đời ở tuổi ngoài 40 vì ung thư di căn sau nhiều lần phẫu thuật, xạ trị. Đồng hành cùng con suốt ba năm chạy chữa, một ngày, nghe bác sĩ nói con chỉ còn sống được sáu tháng, tôi ngỡ đất trời sụp đổ. Đúng nửa năm sau, tôi nuốt nước mắt một mình lo tang lễ cho con. 20 năm trước, chồng tôi cũng bỏ vợ con mà đi sau một cơn bạo bệnh”, bà kể.

Chồng của Kiều Mai Lý không làm nghề hát, lớn hơn bà 25 tuổi, có điều kiện kinh tế. Duyên nợ đưa đến cho hai người gặp nhau rồi thành vợ chồng: “Lúc đầu, cuộc sống vợ chồng cũng sóng gió, anh ấy cũng ghen tuông.

Một thời gian sau, chồng tôi không ghen nữa, thả cho tôi đi làm thoải mái. Anh thấy tôi đàng hoàng nên cũng dần yên tâm”, nữ nghệ sĩ kể. Cả hai đến với nhau không có một lễ cưới hoành tráng nhưng chồng đại gia chiều chuộng nữ nghệ sĩ hết mực.

Rồi biến cố ập đến, chồng đại gia trắng tay, Kiều Mai Lý từng chỉ biết “ăn rồi hát” phải bươn chải, lao đao; thậm chí bà còn từng đối diện với việc chồng thắt cổ tự tử. Rồi cơn bĩ cực cũng qua. Thế nhưng, đến lúc có được mái nhà khang trang, chồng của nữ nghệ sĩ lại qua đời.

“Tôi không nghĩ mình sẽ có được mái nhà đàng hoàng, cứ ngỡ trong mơ. Khi tạo dựng được mái nhà, ông lại bỏ tôi đi. Lúc khốn khổ nhất, nhiều người chia rẽ, kêu tôi bỏ ông ấy, bởi tôi mới 27 tuổi, ông đã hơn 50 mà còn sa cơ. Tôi nghe mà chỉ cười, người đời sao nghĩ cạn”, nữ nghệ sĩ kể đời buồn.

Cho đến 2 năm trước, con gái độc nhất của bà cũng qua đời. Thời gian đầu khi con qua đời, bà từng nghĩ quẩn, muốn buông tay để đi theo con.

“Cầm đồ đạc nào con từng dùng, tôi đều chảy nước mắt. Nhờ đồng nghiệp, bạn bè, khán giả liên tục nhắn động viên, tôi dần đứng dậy. Tôi học cách chấp nhận mất mát bởi biết dù sao đi nữa, chỉ có một mình tôi đi tới chặng cuối của đường đời. Theo đạo Phật, tôi quan niệm cuộc đời là cõi tạm, ai đến rồi cũng sẽ đi. Tôi chỉ mong chồng con đã về cõi bình an”, nữ nghệ sĩ bộc bạch.

Hạnh phúc vì từng có một thời huy hoàng

Kiều Mai Lý và Bảo Quốc.

Ở tuổi U80, nghệ sĩ Kiều Mai Lý chọn cuộc sống bình dị trong căn nhà nhỏ tại quận Bình Thạnh, TPHCM. Nơi đây, bà sống cùng người cháu ngoại, phòng khách lưu giữ nhiều kỷ niệm một thời vàng son sân khấu.

Khi được hỏi nhiều năm ít đóng phim, tham gia sân khấu, bà trang trải cuộc sống ra sao? - nữ nghệ sĩ chia sẻ: “Giờ tôi tập tành làm mọi thứ mà không có con bên cạnh, như việc nhận kịch bản, chọn trang phục diễn. Thú thật, thu nhập tôi hoàn toàn đến từ nghề diễn vì không có công việc tay trái như nhiều đồng nghiệp.

Với tôi, ở tuổi này, nói thật là được mời vai nào quý vai đó. Một số đơn vị nhờ quay với chi phí năm, sáu triệu đồng, tôi vẫn nhận lời. Dù không dư dả, tôi hài lòng vì mỗi ngày đủ hai bữa cơm và thầm cảm ơn Tổ nghiệp. Tôi hay ví bản thân như con kiến, tha lâu cũng đầy tổ. Sau nhiều năm, tôi có căn nhà làm chỗ che nắng mưa, dù không bề thế hay mặt tiền gì cả”.

Nữ nghệ sĩ cho biết thêm: “Sức khỏe không cho phép tôi chạy show nhiều như trước nhưng mỗi lần có nhà sản xuất nhớ đến, tôi vui lắm, cát xê không quá cao song bù lại được gặp gỡ bạn hữu, giao lưu lớp trẻ.

Tôi bằng lòng với mức thù lao hiện tại vì biết bản thân không còn là ngôi sao như thời đỉnh cao. Thập niên 1980, đóng hài chung với Bảo Quốc, mỗi ngày tôi có thể diễn ở bảy, tám tụ điểm. Đầu những năm 1990, mỗi show tôi kiếm được 80.000 - 100.000 đồng (giá vàng lúc ấy khoảng gần 500.000 đồng/chỉ). Ngày ấy, tôi cũng thuộc dạng ‘ngon lành’, tốp đầu của giới sân khấu TPHCM”.

Khi nhắc đến thời vàng son, hỏi thêm về mối quan hệ bạn diễn ăn ý với Bảo Quốc, bà tâm sự: “Chúng tôi gắn bó với nhau từ thời ở đoàn Thanh Minh - Thanh Nga, là cặp hài ăn ý trong nhiều tuồng cải lương.

Sau đó, tôi và anh Quốc về công tác tại Nhà hát Trần Hữu Trang, tiếp tục tung hứng cùng nhau trong các vở Chuyện cổ Bát Tràng, Bàn thờ tổ của một cô đào… rồi anh em chuyển sang tấu hài. Thập niên 1980 - 1990, tôi và Bảo Quốc là “hai cây đinh” của sân khấu hài. Đời nghệ sĩ có nhiều chuyện thăng trầm, mỗi khi nhớ lại kỷ niệm nghề khiến tôi xúc động”.

Bày tỏ quan điểm về cuộc sống hiện tại, nghệ sĩ Kiều Mai Lý tâm sự rằng, bà thuộc tuýp người không thích nghỉ ngơi, ở nhà một thời gian kiểu gì cũng lâm bệnh. Càng đi làm, bà thấy bản thân càng trẻ hơn, dồi dào năng lượng. Có lẽ nhờ vậy, bà may mắn không mắc bệnh nền nào đáng kể và vẫn còn sức lực cống hiến nghệ thuật.

“Ngẫm lại, tôi hạnh phúc vì mình từng có một thời huy hoàng. Từ cô đào hát trên sân khấu, rồi chuyển qua đóng kịch, phim ảnh, vai trò nào tôi cũng được mọi người thương. Tôi hay được giao các vai tính cách, phản diện. Bản thân cũng ưa thích các nhân vật này bởi sự đa dạng tâm lý, có nhiều “đất” để khai thác hơn.

Bao nhiêu năm nghệ thuật, tình cảm khán giả cũng là điều khiến tôi khắc cốt ghi tâm. Có lần, một người gặp tôi ngoài đường, mắng: “‘Mặt bà này ác dễ sợ’ vì nhớ đến vai bà Hai Lung - người cho vay nặng lãi trong tuồng ‘Nửa đời hương phấn’.

Trong lúc tôi đang ngơ ngác, người ấy nói tiếp: ‘Nhưng mà tôi khoái cái nét bà diễn lắm đó’. Tôi sẽ theo nghề đến khi nào người hâm mộ bảo nên dừng lại để nghỉ ngơi. Hễ còn một người thích mình, tôi vẫn đứng trên sân khấu”, nữ nghệ sĩ nói.

Nữ nghệ sĩ gạo cội chia sẻ rằng, nhiều người khuyên nên nhận học trò hoặc dạy nghề để có người kế thừa, nhưng bà không dám vì tự thấy không đủ bản lĩnh. Bà cố gắng giữ lửa nghề, mong được gắn bó thêm vài năm nữa. Khi cảm thấy sức khỏe không cho phép, hoặc khán giả khuyên dừng lại, lúc đấy bà sẽ đưa ra lựa chọn.

Hà Lan