Nữ nông dân 'Biến nước biển thành vàng'
Nông dân Trần Thị Tân sinh năm 1955 ở thôn Tri Thủy 2, xã Tri Hải, huyện Ninh Hải nổi tiếng khắp vùng là người phụ nữ có nhiều sáng kiến khoa học để 'Biến nước biển thành vàng', đem lại giá trị tiền tỉ mỗi năm cho gia đình và đổi thay quan điểm làm giàu cho người dân vùng muối.
Sáng kiến khoa học táo bạo
Nhìn dáng người nhỏ nhắn nhưng quá đỗi nhanh nhẹn, ít ai nghĩ rằng bà Tân ở cái tuổi gần 70 lại sở hữu nhiều sáng kiến khoa học kỹ thuật đến vậy. Những sáng kiến, phát minh khoa học tiêu biểu m bà Tân ứng dụng và đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao trong sản xuất nông nghiệp không thể không kể đến: Mô hình “Kê bùn trên cát biển để sản xuất muối”; “Đưa nước mặn từ xa từ 3-5km từ biển lên chân núi sản xuất muối”; “Kết tinh muối trên nền bạt nhựa”.
Năm 1973, nữ thanh niên xung phong Trần Thị Tân được cử đi học ở Trường Trung cấp Kỹ thuật Đồ Sơn (Hải Phòng), chuyên ngành sản xuất muối. Học xong, về làm tư vấn kỹ thuật cho các xí nghiệp sản xuất muối từ Bắc tới Nam.
“Gắn bó với nghề muối Ninh Thuận bao nhiêu năm, tôi càng trăn trở hơn khi thấy nghề muối của người dân biển nhiều lúc bấp bênh bởi giá bán ra quá rẻ, thậm chí làm được hạt muối vất vả là vậy mà ế. Tôi quyết định thử sức cải tạo đất hoang để sản xuất mới nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật”, bà Tân chia sẻ.ó là năm 2000, bà Tân mạnh dạn thuê 2,4ha đất cát bỏ hoang ở khu vực Đầm Vua (xã Nhơn Hải, huyện Ninh Hải) cải tạo thành ruộng sản xuất muối. Với phương pháp “kê bùn trên cát” do một lần tình cờ bà Tân nhìn thấy diêm dân áp dụng nhưng cho hiệu quả thấp. Tuy nhiên, cách làm đó lại khiến người phụ nữ đó lại trăn trở, suy nghĩ, cuối cùng bắt tay vào thử nghiệm trên diện tích vỏn vẹn 20m2.
Bà Tân kể, tôi kê một lớp bùn dày khoảng 10cm đều trên mặt cát biển đã được san phẳng, sau đó lăn ép rồi cho nước mặn lên phơi. Thật không ngờ, cách làm muối này lại cho năng suất cao hơn hẳn. Chất lượng muối tốt hơn. Bởi lẽ, hạt muối trắng, sạch hơn so với sản xuất truyền thống.
Lần thử sức táo bạo thứ hai, đó là việc bà Tân “Đưa nước mặn từ xa từ 3-5km từ biển lên chân núi sản xuất muối”. Thậm chí ngay khi ý tưởng đưa ra, bà Tân còn bị nhiều người chê bai, ngăn cản bởi làm sao có thể biến nơi có độ cao từ 20-40m so với mặt nước biển, lại cách biển hơn 3-5 cây số để làm muối được? Đòi hỏi kinh phí lớn. bà Tân đã kêu gọi người than góp vốn, thành lập Tổ hợp tác sản xuất muối.
Cách đây 10 năm, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, bà Tân lại tiên phong ứng dụng mô hình “Kết tinh muối trên nền bạt nhựa”. Thấy rõ hiệu quả của mô hình này nên toàn bộ 3,6ha ruộng muối kết tinh trên nền đất của gia đình đã nhanh chóng chuyển sang ruộng muối kết tinh trên nền bạt nhựa. Năm 2014, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy Chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.
Hạt muối biển đem lại tiền tỉ
Từ kinh ngiệm thực tiễn, cộng với dám nghĩ, dám làm, nông dân Trần Thị Tân đã vươn lên làm giàu cho gia đình cũng như làm đổi thay cuộc sống diêm dân vùng muối Ninh Thuận. Chẳng hạn, sản xuấtmuối thực phẩm sạch kết tinh trên nền bạt nhựa doanh thu năm 2015 là 1,28 tỉ đồng, năm 2016 là 1,65tỉ đồng, năm 2018 đạt mức 1,996 tỉ đồng.
Ngoài việc sản xuất muối, nông dân Trần Thị Tân còn có sáng kiến máy ấp trứng gia cầm, sản xuất và cung ứng máy ấp trứng gia cầm các loại cho thiij trường.Hàng năm, cơ sở sản xuất và bán ra thị trường từ 100-120 máy ấp trứng gia cầm các loại. Doanh thu 1,8-2 tỷ đồng, mang lại lợi nhuận từ 200-240 triệu đồng.Mỗi năm cung ứng từ 60.000-80.000 con giống gia cầm cho bà con khắp nơi, doanh thu từ 0,8-1,2 tỷ đồng/năm với lợi nhuận từ 250- 280 triệu đồng/năm.Giải quyết công ăn việc làm cho6 lao động thường xuyên và 12 lao động thời vụ, có thu nhập ổn định cao.
Với những thành tích đã đạt được, nông dân Trần Thị Tân là một trong gương tiêu biểu toàn quốc. Bà vinh dự được trao tặng Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Nông dân sản xúat kinh doanh giỏi 5 năm (2010 – 2014); Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi 5 năm (2011 – 2015); Bằng khen của TW Hội Cựu thanh niên xung phong VN vì đã có thành tích xuất sắc 10 năm thực hiện phong trào thi đua yêu nước. Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Nông dân sản xúat kinh doanh giỏi 5 năm (2012 – 2016).
Đặc biệt là Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ trao tặng vì đã có thành tích tiêu biểu xuất sắc trong phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu. Thủ tướng Chính phủ tặng danh hiệu Hồ Chí Minh trong chuyến gặp mặt các nhà sáng chế không chuyên tiêu biểu năm 2015.
Ngoài ra bà Trần Thị Tân còn được bình chọn “Nông dân Việt Nam xuất sắc” năm 2018 và Bằng khen của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, là một trong 10 cá nhân tiêu biểu nhận Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2019, Bằng khen có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước của tỉnh. Giải Nhất tuần chương trình Nhà sáng chế 2014 do VTV2 tổ chức.