Nước Pháp trước ngã rẽ: Bỏ phiếu tín nhiệm thay vì bầu cử sớm

Trong bối cảnh nợ công chồng chất và sức ép dư luận gia tăng, động thái này được xem như phép thử sống còn cho cả chính phủ của Thủ tướng Bayrou lẫn tương lai chính trị nước Pháp.

Thủ tướng François Bayrou (Ảnh: Reuters).

Phát biểu trên kênh TF1, Thủ tướng Pháp nhấn mạnh sẵn sàng đối thoại với các đảng từ ngày 1/9 nhằm tìm kiếm sự đồng thuận về ngân sách, song đặt điều kiện các bên phải chấp nhận nhu cầu thắt chặt chi tiêu công. Trong bối cảnh nợ công vượt 3,3 nghìn tỷ euro và thâm hụt ngân sách năm 2024 dự báo lên tới 5,8% GDP gần gấp đôi mức cho phép của Liên minh châu Âu, ông Bayrou ví nền kinh tế Pháp như con thuyền đầy nước, cảnh báo thế hệ trẻ sẽ là nhóm chịu hậu quả nặng nề nếu tình hình hỗn loạn kéo dài.

"Còn mười hai ngày nữa, và mười hai ngày là một khoảng thời gian rất, rất dài để đàm phán. Tôi đã nói một điều đơn giản, chúng tôi chưa mở các cuộc đàm phán vì có một câu hỏi cần đặt ra trước khi đàm phán, đó là: 'Chúng ta có đồng ý về mức độ nghiêm trọng và cấp bách của vấn đề không?' Và nếu chúng ta đồng ý thì chúng ta sẽ mở các cuộc đàm phán, chúng ta có một tháng sau đó, trước khi trình bày ngân sách. Chúng ta có nhiều thời gian để xem xét mọi việc, và tôi đã nói rằng tôi sẵn sàng xem xét, cân nhắc từng biện pháp, như người ta vẫn nói, từng quyết định, mọi thứ chúng ta đã công bố".

Giải pháp của Thủ tướng Bayrou là kế hoạch ngân sách 2026 với mức cắt giảm chi tiêu công lên tới 44 tỷ euro. Chính phủ cho rằng đây là lựa chọn bắt buộc để giảm thâm hụt xuống 4,6% GDP vào năm 2026. Tuy nhiên, các biện pháp này bị chỉ trích mạnh mẽ vì tạo ra gánh nặng không công bằng, khi cắt giảm lợi ích của người lao động và tầng lớp trung lưu, trong khi vẫn duy trì ưu đãi cho doanh nghiệp và nhóm giàu có.

Tuyên bố của Thủ tướng Pháp François Bayrou đưa ra trong bối cảnh ông đang đối mặt với áp lực chính trị chưa từng có khi các cuộc thăm dò dư luận mới nhất cho thấy đa số người dân nước này muốn ông từ chức. Tình hình càng trở nên căng thẳng khi các đảng đối lập dự kiến sẽ ủng hộ việc bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với Thủ tướng Bayrou trong cuộc bỏ phiếu được lên kế hoạch vào ngày 8/9 tới. Cuộc bỏ phiếu này được chính Thủ tướng Bayrou đề xuất vào hôm 25/8, trong bối cảnh tình hình tài chính quốc gia được đánh giá là "thảm họa".

Trước sức ép tài chính và phản ứng từ dư luận, Tổng thống Emmanuel Macron đã công khai ủng hộ tiến trình bỏ phiếu tín nhiệm do Thủ tướng Bayrou đề xuất, coi đó là tín hiệu “trấn an” gửi đến giới đầu tư. Tuy nhiên, ông Macron không đưa ra lập trường về khả năng giải tán Quốc hội, một lựa chọn mà phần lớn dư luận đang thúc giục. Dẫn lời Tổng thống Pháp, người phát ngôn chính phủ Sophie Primas nêu rõ:

“Chúng tôi không hề có sự phủ nhận thực tế hay phóng đại quá mức về tình hình tài chính của Pháp. Pháp là một quốc gia vững mạnh, với nền kinh tế vững mạnh, tất nhiên là có những tiềm năng tài chính đáng kể. Nhưng chúng ta phải nắm quyền quyết định vận mệnh của mình, rằng chúng ta đang làm điều đó trên nguyên tắc, và trong các cuộc thảo luận về ngân sách, tôi nghĩ đó là một tín hiệu mạnh mẽ mà chúng ta đang gửi đến thị trường tài chính rằng chúng ta muốn có một nước Pháp thậm chí còn vững mạnh hơn nữa.

Cuộc bỏ phiếu sắp tới sẽ trở thành phép thử sinh tử đối với chính phủ thiểu số của ông Bayrou. Nhiều đảng đối lập tuyên bố sẽ bỏ phiếu bất tín nhiệm, khiến khả năng chính phủ sụp đổ trong tháng tới là hoàn toàn có thể xảy ra. Nếu thất bại, Thủ tướng Bayrou và toàn bộ Nội các buộc phải từ chức. Khi đó, Tổng thống Macron có ba lựa chọn: tái bổ nhiệm ông Bayrou, chỉ định một thủ tướng mới – người thứ bảy kể từ năm 2017 – hoặc giải tán Quốc hội và kêu gọi bầu cử sớm.

Dù lựa chọn phương án nào, theo giới quan sát, Pháp sẽ tiếp tục đối diện với một giai đoạn bất ổn chính trị. Sức ép tài chính, sự phản đối của công chúng cùng mức tín nhiệm thấp kỷ lục đối với cả Thủ tướng Bayrou và Tổng thống Macron khiến triển vọng đạt được đồng thuận quốc gia là rất mong manh. Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm ngày 8/9 không chỉ quyết định số phận của chính phủ Bayrou, mà còn được xem là bước ngoặt quan trọng cho tương lai chính trị của nước Pháp trong những năm còn lại của nhiệm kỳ Tổng thống Macron.

Hồng Nhung/VOV1