Nuôi chim yến có thể thu về 200 triệu USD/năm, kiến nghị đẩy mạnh xuất khẩu

Trị giá khoảng 200 triệu USD mỗi năm

Báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho biết, hiện nay, cả nước có 42/63 tỉnh có nuôi chim yến.

Điều đáng nói, số lượng nhà yến toàn quốc tăng rõ rệt trong những năm qua. Từ mức trên 8,3 nghìn nhà yến năm 2017, lên trên 11,75 nghìn nhà yến đến tháng 8/2019 (tăng 1,42 lần). Đến năm 2021 đạt tổng số 22.363 nhà nuôi yến, và tăng lên 23.665 nhà yến năm 2022.

Sản lượng yến hiện nay khoảng 200 tấn mỗi năm, đem lại giá trị kinh tế khoảng 200 triệu USD

Địa phương có số lượng nhà yến tăng nhanh nhất là Kiên Giang, Khánh Hòa và Lâm Đồng. Còn tỉnh có số lượng nhà yến lớn nhất là Kiên Giang với 2.995 nhà yến, tiếp đến là Bình Định 1.722 nhà yến…

Bộ NN&PTNT đánh giá, với sản lượng yến hiện nay khoảng 200 tấn mỗi năm, đem lại giá trị kinh tế rất cao, với trị giá khoảng 200 triệu USD.

Bộ này nhìn nhận, con số trên vượt qua nhiều ngành kinh tế tiềm năng, đặc hữu thị trường thế giới.

“Đây là ngành nghề mới nhưng rất triển vọng và có thế mạnh đối với thị trường xuất khẩu; đặc biệt ngành sản xuất yến có vai trò quan trọng và giúp cho hàng trăm nghìn lao động địa phương có việc làm”, Bộ NN&PTNT nêu.

Còn nhiều bất cập

Tiềm năng là vậy, tuy nhiên, theo Bộ NN&PTNT, việc phát triển ngành nghề này còn nhiều tồn tại, bất cập.

Về quy hoạch, Bộ này cho biết, hiện các cơ sở nuôi chim yến nằm xen lẫn trong khu dân cư (trên 90%), nhà nuôi yến được xây dựng trên nhà ở của người dân. Ở một số tỉnh, người dân đầu tư xây dựng nhà yến rất kiên cố ngay trong khu vực đông dân cư, chi phí đầu tư từ 1-6 tỷ đồng/nhà yến như ở Kiên Giang, TP. HCM.

Trong khi đó, Luật Chăn nuôi và văn bản hướng dẫn Luật giao cho UBND tỉnh xin ý kiến của HĐND tỉnh quy định vùng nuôi chim yến. Nhưng đến nay, đại đa số các tỉnh chưa có quy định này, khiến cho người nuôi yến khó khăn trong việc xây mới nhà nuôi chim yến.

Đặc biệt, cuối năm 2019 việc xây mới nhà nuôi yến, cơi nới trên nhà ở phát triển tràn lan, tự phát, việc xây nhà ở sau đó chuyển thành nhà nuôi yến… khiến chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn không thể kiểm soát làm ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội và an ninh, trật tự ở địa phương.

Bên cạnh đó, một số tổ chức, cá nhân tư vấn xây dựng nhà yến chủ yếu mục đích là thu tiền tư vấn, bán vật tư làm nhà yến, không quan tâm đến hậu xây nhà yến có yến đến ở không, gây thiệt hại rất lớn cho người dân và ảnh hưởng lớn đến quản lý ngành.

Về kỹ thuật nuôi chim yến: Trình độ, nghiệp vụ quản lý, cán bộ quản lý còn hạn chế do chưa được tập huấn, đào tạo chuyên môn quản lý chim yến, nhà yến. Dẫn đến, rất nhiều trường hợp đầu tư xây nhà hàng tỷ đồng mà không dẫn dụ được đàn chim yến hoặc dẫn dụ được chim yến vào rồi lại bỏ đi.

Ngoài ra, hiện nay cũng chưa có các quy chuẩn, tiêu chuẩn liên quan đến hoạt động chim yến và sản phẩm từ yến.

Đặc biệt, thời gian qua xuất hiện các hiện tượng tiêu cực như dẫn dụ săn bắt chim yến theo kiểu tận diệt ở nhiều địa phương trong thời gian dài. Hiện tượng này không những làm giảm đàn chim yến, mà còn vi phạm pháp luật, lại ảnh hưởng nghiêm trọng nguồn gen quý hiếm và hệ sinh thái phát triển chim yến, gây bức xúc cho xã hội.

Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo giải pháp quản lý, đẩy mạnh xuất khẩu

Trước thực tế đó, Bộ NN&PTNT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành Công điện chỉ đạo các địa phương, các bộ, ngành liên quan nhằm tập trung, ưu tiên các nguồn lực để chủ động chỉ đạo, triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp tăng cường quản lý nuôi chim yến.

Đồng thời, đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm tổ yến sang nước ngoài.

Bộ này cho biết, cơ sở pháp lý Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch, kiểm tra và vệ sinh thú y đối với sản phẩm tổ yến xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc đã được Bộ NN&PTNT và Tổng cục Hải quan Trung Quốc ký và có hiệu lực từ ngày 09/11/2022.

“Đây là cơ hội và động lực quan trọng để ngành yến Việt Nam phát triển, đảm bảo ổn định đầu ra cho sản phẩm, mang lại lợi ích kinh tế rất cao, tạo nhiều việc làm cho người dân các địa phương”, theo Bộ NN&PTNT.

Qua thời gian dài chuẩn bị và tập huấn cho doanh nghiệp, đến ngày 19/6/2023: Đã có 35 doanh nghiệp với khoảng gần 3.000 cơ sở nuôi chim yến (trong tổng số gần 24.000 cơ sở nuôi chim yến trên toàn quốc) đang tích cực chuẩn bị để sớm xuất khẩu các sản phẩm tổ yến sang Trung Quốc.

Bộ này cho rằng, với tiềm năng hiện nay trong ngành nghề này, việc xuất khẩu sẽ tạo ra cơ hội lớn cho kinh tế.

Ngọc Diệp