Nvidia: Văn hóa 'không sa thải' của CEO, nhiều nhân viên đột nhiên giàu không còn làm hết sức

Đó là một vấn đề đủ lớn đến mức ông Jensen Huang (Hoàng Nhân Huân), Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Nvidia, cảm thấy cần phải giải quyết trong cuộc họp toàn thể nội bộ vào tháng trước, theo trang Insider. Từ danh sách các câu hỏi được nhân viên gửi trước, ông Jensen Huang đã chọn một câu hỏi phải làm gì với những người có thâm niên dường như đang ở chế độ "nghỉ hưu bán thời gian".

Tỷ phú 60 người Mỹ gốc Đài Loan trả lời rằng làm việc tại Nvidia giống như một “môn thể thao tình nguyện”, vì vậy mỗi nhân viên nên hành động như “CEO” của chính thời đại mình. Ông thừa nhận rằng một số nhân viên đã làm việc tại Nvidia trong một thời gian rất dài và châm biếm họ một cách hài hước. Thông điệp tổng thể của ông Jensen Huang là mỗi người nên xác định mức độ làm việc một cách chăm chỉ, nhưng làm điều đó có trách nhiệm.

Nhiều nhân viên Nvidia đã trở nên giàu có đến khó tin sau khi cổ phiếu công ty tăng khoảng 1.200% trong 5 năm qua. Tác dụng phụ bất ngờ của thành công đó là sự căng thẳng ngày càng tăng trong lực lượng lao động, nơi một số nhân viên cảm thấy những người làm việc lâu năm không đóng góp đúng sức mình. Insider đã nói chuyện với 13 nhân viên Nvidia hiện tại và hai chuyên gia nhân sự quen thuộc với danh tiếng của công ty.

Các nhân viên Nvidia gần như hết lòng ủng hộ ông Jensen Huang với tư cách giám đốc điều hành kiêm người sáng lập công ty vào năm 1993. Tuy nhiên, một số người vẫn lo về văn hóa lấy nhân viên làm trung tâm quá mức mà ông Jensen Huang đã tạo ra, kết hợp với phong cách quản lý tương đối "tự chủ" và sự áp đảo gần như tuyệt đối của công ty trên thị trường chip tiên tiến.

Cũng có khả năng những triệu phú mới giàu bất ngờ từ cổ phiếu ở Nvidia không còn động lực làm việc chăm chỉ như trước.

Sự bất hòa trong hàng ngũ Nvidia một ngày nào đó có thể trở thành rủi ro nghiêm trọng hơn khi công ty phải đối mặt với áp lực pháp lý ngày càng tăng và sự cạnh tranh từ nhà thiết kế chip đối thủ như AMD hay Intel, cũng như các hãng công nghệ lớn khác như Amazon và Microsoft.

“Jensen đang đưa ra một điểm nghiêm túc, đó là làm công việc của bạn đi thôi”, một người nói với Insider. Người phát ngôn Nvidia từ chối bình luận.

Jensen Huang nói rằng ông không muốn sa thải bất kỳ ai - Ảnh: Insider

“Được tuyển dụng còn khó hơn bị sa thải”

Hầu hết mọi hãng công nghệ tại một thời điểm nào đó đều phải đối mặt với vấn đề tương tự, đó là những nhân viên lâu năm biết “đường đi nước bước” ở công ty sẽ lười biếng trong công việc. Thung lũng Silicon có một từ để mô tả điều này: "Nghỉ ngơi và mặc vest", dành cho những nhân viên được trả lương mà không phải làm quá nhiều việc, chờ đợi phần thưởng cổ phiếu của họ được trao.

Tại Nvidia, văn hóa ủng hộ nhân viên nổi tiếng của công ty có thể làm nổi bật hơn nữa kiểu hành vi này.

Ví dụ, Nvidia có lịch sử tránh sa thải nhân viên trong thời kỳ hỗn loạn. Trong thời kỳ đầu đại dịch COVID-19 vào năm 2020 và sự sụp đổ của tiền điện tử năm 2022, khi cổ phiếu của Nvidia biến động mạnh, ông Jensen Huang liên tục đảm bảo rằng sẽ không có tình trạng sa thải nhân viên. Lần cắt giảm việc làm chính thức gần đây nhất ở Nvidia diễn ra cách đây 15 năm, vào 2008, ở đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng tài chính.

Truyền thống của Nvidia là các cấp quản lý hàng đầu đã giảm lương trong những giai đoạn khó khăn đó để giảm thiểu ảnh hưởng đến nhân viên bình thường. Một nhân viên Nvidia nói với Insider rằng họ đã nhận được các phần thưởng cổ phiếu bổ sung vào năm 2022 để đền bù cho việc cổ phiếu công ty giảm giá.

Nhân viên Nvidia cũng hiếm khi được đưa ra kế hoạch cải thiện hiệu suất, khác với một số đối thủ cạnh tranh, chẳng hạn như Amazon. Các nhân viên cho biết, nếu ai đó làm việc kém hiệu quả, Nvidia sẽ cố gắng tìm một nhóm mới cho người đó, thay vì nhanh chóng chuyển họ sang kế hoạch huấn luyện hoặc sa thải. Jensen Huang nổi tiếng vì nói với nhân viên trong các cuộc họp chung rằng ông không muốn sa thải bất kỳ ai.

Dù kiểu văn hóa này có thể tạo ra lòng trung thành mãnh liệt nhưng dễ dẫn đến việc một số người lợi dụng nó. Một người nói: “Bị sa thải còn khó hơn được tuyển dụng ở đây”.

Số lượng nhân viên Nvdia từ 2018 đến tháng 1.2023 - Ảnh: Insider

Jim Herd, Giám đốc điều hành của công ty tìm kiếm lãnh đạo Herd Freed Hartz, nói rằng Nvidia có tỷ lệ nghỉ việc thấp hơn so với các hãng công nghệ khác. Ông cho biết Nvidia đã xây dựng một "văn hóa rất mạnh mẽ" giúp nhân viên hài lòng hơn và đơn giản là hiện tại không có động cơ nào để họ tìm kiếm các cơ hội khác. “Có quá nhiều động lực và lợi ích tài chính để rời Nvidia ngay bây giờ”, Jim Herd nhấn mạnh.

“Không có đối thủ”

Nhu cầu bùng nổ về chip trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến của Nvidia chỉ làm tăng thêm sự tự mãn. Bộ xử lý đồ họa (GPU) của Nvidia đã trở thành một trong những sản phẩm công nghệ được săn lùng nhiều nhất trong năm nay vì chúng đóng vai trò là xương sống cho nhiều dịch vụ generative AI (AI tạo sinh), điển hình là ChatGPT.

Sự phổ biến đó đang khiến công việc của một số nhân viên Nvidia trở nên dễ dàng hơn. Một người cho biết Nvidia hiện có nhiều đòn bẩy hơn bao giờ hết với khách hàng, vì các nhà cung cấp đám mây và công ty AI đang khao khát có được GPU của họ. Các khách hàng tiềm năng sẵn sàng trả lời cuộc gọi của Nvidia và khách hàng hiện tại sẵn sàng chi nhiều tiền hơn cho công nghệ của hãng, một sự thay đổi đáng kể so với năm ngoái.

Một chỉ số đại diện cho sự thay đổi này xuất hiện trong bảng công bố tài chính mới nhất của Nvidia. Trong quý 3/2023, Nvidia đã tạo ra doanh thu 18,1 tỉ USD, tăng đến 207% so với mức 5,9 tỉ USD mà hãng ghi nhận cùng kỳ năm ngoái. Sự tăng trưởng đó gần như đến với Nvidia một cách tự nhiên, bằng cách chỉ chi thêm 15% cho chi phí hoạt động, như nghiên cứu & phát triển và tiếp thị (3 tỉ USD trong quý 3/2023 so với 2,6 tỉ USD cùng kỳ vào năm ngoái).

Dù ngày càng có nhiều công ty tung ra chip nội bộ của riêng mình, nhân viên Nvidia cho biết vẫn chưa cảm thấy áp lực cạnh tranh. Ví dụ, Amazon và Microsoft gần đây đã tiết lộ những chip mới cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm của Nvidia. Tuy nhiên, ba nhân viên Nvidia nói với Insider rằng những chip đó không bao giờ xuất hiện trong các cuộc trò chuyện với khách hàng vì theo họ, hiệu suất chip Nvidia là vượt trội.

"Chúng tôi không có đối thủ, nhưng bộ máy của Nvidia đang dần trở nên cồng kềnh. Có những người không làm gì cả", một nhân viên tiết lộ với Insider.

Ông Jensen Huang dường như lo lắng về việc lợi thế của Nvidia sẽ làm nhân viên tự mãn. Tại các cuộc họp chung gần đây khác, Giám đốc điều hành Nvidia nói với các nhân viên rằng thị trường chứng khoán rất không khoan nhượng và việc trở thành một công ty trị giá 1.000 tỉ USD đi kèm với kỳ vọng mang lại kết quả mạnh mẽ một cách nhất quán, những người có mặt tại các cuộc họp đó nói với Insider.

“Tôi thức dậy với tâm trạng lo lắng và quan ngại"

Phong cách quản lý tương đối "tự chủ" của Nvidia là một yếu tố đáng chú ý. Ông Jensen Huang chia sẻ quan điểm của mình về điều này trong cuộc phỏng vấn trên podcast No Priors vào tháng 4. Tỷ phú nói rằng hiện tại ông nhận hơn 40 báo cáo trực tiếp, một con số không bình thường với bất kỳ CEO nào, vì điều này giảm bớt các tầng không cần thiết trong công ty. Những người báo cáo trực tiếp cho Jensen Huang có "kiến thức kinh doanh tuyệt vời" và "tầm nhìn xuất sắc", vì vậy họ không cần nhiều hướng dẫn hoặc bất kỳ sự hướng nghiệp nào từ ông, nhà sáng lập Nvidia thừa nhận.

Nvidia cũng cho phép làm việc từ xa toàn thời gian và thời gian nghỉ phép không giới hạn, bao gồm cả hai “ngày nghỉ tự do” trên toàn công ty mỗi quý.

Sự giàu có bất ngờ có thể làm nhân viên Nvidia mất đi động lực. Một người ước tính rằng ngay cả những nhà quản lý cấp trung hiện nay ở Nvidia cũng kiếm được tổng số tiền thù lao hơn 1 triệu USD mỗi năm từ giá trị tăng vọt của cổ phiếu thưởng. Giống như nhiều hãng công nghệ, Nvidia trả một phần lương cho nhân viên bằng cổ phiếu công ty, vốn đã tăng khoảng 230% trong năm nay.

“Cổ phiếu sẽ tăng giá và sẽ có nhiều tiền hơn trong tương lai. Mọi người đều có niềm tự hào về Nvidia", một người khác nói.

Thế nhưng, một số nhân viên Nvidia không để sự giàu có của họ ảnh hưởng đến tư duy. Khác với những triệu phú Bitcoin đã tiêu xài cho những chiếc xe hơi và ngôi nhà sang trọng trong thời kỳ bùng nổ tiền điện tử, các nhân viên Nvidia nói chuyện với Insider giữ lối sống tương đối tiết kiệm, thanh toán hết các khoản vay nhà và học phí thay vì mua chiếc Lamborghini mới.

Tất cả điều này dẫn đến sự hỗ trợ đặc biệt cho ông Jensen Huang với tư cách là giám đốc điều hành. Mọi nhân viên Nvidia mà Insider trò chuyện đều thể hiện sự tin tưởng hoàn toàn vào khả năng lãnh đạo của ông Jensen Huang. Họ đánh giá cách ông đặt "giá trị nhân văn" ở trung tâm văn hóa công ty. Họ cho biết ông Jensen Huang vẫn có thời gian để theo dõi chặt chẽ danh sách hàng tuần gồm 5 điều mà nhân viên đang làm được đệ trình lên lãnh đạo. Theo trang Glassdoor, Jensen Huang có thể tự hào về tỷ lệ tán thành CEO lên đến 98%, cao hơn nhiều so với một số đồng nghiệp của ông tại Alphabet (81%), Amazon (69%) và Meta Platforms (54%).

Ngay cả với tất cả sự thành công, ông Jensen Huang dường như vẫn có tâm trạng lo lắng về tương lai. Tỷ phú hiện có tài sản ròng 43,1 tỉ USD thậm chí nghĩ về viễn cảnh một ngày nào đó công ty có thể phá sản.

Tại Hội nghị thượng đỉnh DealBook vào tháng trước, Jensen Huang cho biết kinh nghiệm đối mặt với “nghịch cảnh thực sự” khi điều hành Nvidia đã tạo ra trong ông một tâm trạng kết hợp giữa sự tuyệt vọng và hoài bão khi đối mặt với những điều không chắc chắn về tương lai.

Chủ tịch Nvidia nói: “Tôi không thức dậy với tâm trạng tự hào và tự tin. Tôi thức dậy với tâm trạng lo lắng và quan ngại".

Sơn Vân