Ô nhiễm môi trường do doanh nghiệp xả thải

Nước thải do Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị xả ra ứ đọng gây ô nhiễm môi trường

Nước thải làm xáo trộn cuộc sống người dân

Đang trong những ngày nắng gắt nhưng hầu như hôm nào, ông Đoàn Phơ (sinh năm 1967), Trưởng Thôn 1 cũng ra khu vực gần bờ biển để theo dõi, nắm bắt tình hình. Tầm một năm trước, ông Phơ nhận tin báo của người dân về việc nước thải từ đâu đó theo con mương chảy về Thôn 1. Dòng nước đục ngầu, lợn cợn, bốc mùi khó chịu tràn lan, rồi chảy vắt ngang đường bờ biển gây sạt lở đất, cát. Bán tín, bán nghi, ông Phơ ra tận nơi để mục sở thị và hốt hoảng khi biết thông tin người dân báo là hoàn toàn đúng.

Qua theo dõi của ông Phơ và bà con trong thôn, thông thường nước thải ồ ạt đổ về con mương từ lúc 21 giờ đêm đến 3 giờ sáng hôm sau. Khoảng 3 - 5 ngày lại có một đợt xả thải. Trong những ngày mưa bão, hoạt động xả nước thải diễn ra nhiều hơn. Để tìm hiểu ngọn ngành sự việc, Trưởng thôn Đoàn Phơ và người dân Thôn 1 đã đi ngược theo dòng nước, rồi bất ngờ phát hiện việc xả thải của Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị.

“Khi nắm bắt rõ sự việc, tôi đã đến thẳng công ty để yêu cầu người ta chấm dứt việc xả thải. Ban đầu, họ phủ nhận, vì thế, tôi cùng một số anh em trong thôn quyết tâm thu thập thêm chứng cứ, rồi báo với chính quyền địa phương”, ông Phơ cho biết. Theo Trưởng thôn Đoàn Phơ và người dân trên địa bàn, từ ngày Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị xả nước thải chưa qua xử lí ra con mương trên địa bàn, cuộc sống bà con bị xáo trộn. Nguồn nước phục vụ sinh hoạt của một số hộ dân nằm gần tuyến mương có dấu hiệu nhiễm mặn. Đặc biệt, việc nuôi tôm của bà con nơi đây gặp nhiều khó khăn. So với những năm trước, việc tôm chết hàng loạt xảy ra khá phổ biến khiến công sức, tiền bạc của các hộ dân đổ xuống sông, xuống biển. Không còn cách nào khác, một số hộ đã quyết định bỏ hoang hồ nuôi tôm và tìm sinh kế khác. Các gia đình bám trụ với nghề đang hoang mang, lo lắng.

Ông Đoàn Phải (sinh năm 1966), một người dân trong thôn chia sẻ: “Gia đình tôi làm nghề nuôi tôm đã 10 năm nay. Thời gian gần đây, tôm chết nhiều, không rõ lí do. Mùa vụ vừa rồi, gia đình tôi thiệt hại khoảng 1 tỉ đồng. Cứ đà này, chúng tôi trắng tay mất thôi”. Ngoài làm ô nhiễm môi trường, nước thải mà Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị đổ ra con kênh trên địa bàn đã góp phần gây sạt lở bờ biển. Có mặt tại địa phương, theo quan sát của phóng viên, dòng nước thải kéo dài tầm 500m, rộng từ 10 - 15m, chảy ngang làm ngăn cách bờ biển, gây sạt lở đất, cát. Một số điểm sạt lở ăn sâu, tạo ra những hàm ếch nguy hiểm làm cho người dân địa phương gặp khó khăn khi đưa thuyền vào sâu phía trong bờ và ngược lại. Nhìn bằng mắt thường, có thể thấy dòng nước thải có màu đục, lợn cợn, nổi bọt xanh rì... Mùi thum thủm bốc ra từ dòng nước thải đọng lại lâu ngày rất khó chịu. Để ngăn tình trạng sạt lở bờ biển, người dân Thôn 1 đã triển khai phương án đắp đập, chặn dòng để nước thải chuyển hướng, đổ thẳng ra bờ biển. Tuy nhiên, giải pháp này chỉ mang tính tạm thời. Việc ngăn đập khiến nước thải do Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị xả ra trước đây bị dồn ứ. Trong khi đó, nguồn nước thải đổ thẳng ra biển về lâu dài có thể làm ảnh hưởng đến môi sinh, môi trường biển.

Tiếp tục xả thải và... hứa khắc phục

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Quảng Trị, Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị hoạt động nuôi tôm trên địa bàn xã Hải Ba và Hải An, huyện Hải Lăng. Năm 2014, công ty đi vào hoạt động trên cơ sở nhận chuyển nhượng dự án từ một doanh nghiệp khác với số lượng lao động là 50 người. Theo hồ sơ thiết kế, khu vực nuôi tôm của công ty gồm 105 hồ. Tuy nhiên hiện nay chỉ có 29 hồ nuôi tôm thịt và 15 hồ nuôi tôm giống, còn lại để trống. Thời gian qua, công ty đã xây dựng hệ thống xử lí và đường ống dẫn nước thải chảy ra biển với tổng kinh phí khoảng 11 tỉ đồng.

6 tháng đầu năm 2019, lượng nước thải phát sinh từ hoạt động của công ty khoảng 1.205 m3/ngày, đêm. Mặc dù đã xây dựng hệ thống xử lí và đường ống tiền tỉ nhưng điều đáng nói là nước thải chưa qua xử lí của công ty vẫn đổ ra môi trường. Ông Trần Mai Son, Chủ tịch UBND xã Triệu Lăng cho biết, tiếp nhận ý kiến phản ánh của người dân, cuối tháng 6/2019, UBND xã đã thành lập đoàn kiểm tra, khảo sát thực địa khu vực Thôn 1, xã Triệu Lăng và khu vực xung quanh Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị. Qua đó, đoàn kiểm tra phát hiện, công ty này sử dụng 5 điểm xả nước thải với 7 ống nhựa phi 200 ra khu vực kênh thoát nước Phương Lang đi Thôn 1, xã Triệu Lăng rồi chảy ra biển, gây nhiễm mặn ở khu vực Thôn 1. Nguồn nước thải kết hợp với mưa làm xói lở bờ biển khu vực Thôn 1 với quy mô lớn, kéo dài gần 500m gây ảnh hưởng đến việc neo đậu thuyền của ngư dân và ảnh hưởng đến các hộ gia đình nuôi trồng thủy sản. “Trước tình hình đó, chúng tôi đã lập biên bản kiểm tra, làm tờ trình gửi lên UBND huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện đề nghị kiểm tra xử lí việc xả nguồn nước thải ra bên ngoài của Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị”, ông Trần Mai Son chia sẻ.

Chủ tịch UBND xã Triệu Lăng cho biết thêm, việc xả thải của công ty diễn ra từ khoảng tháng 10/2018, vào ban đêm, có người canh gác, nhiều nhất là trong những ngày mưa gió… Trước đây, công ty này từng bị xử phạt do lấn chiếm đất của xã Triệu Lăng. Được biết, đầu tháng 8/2019 vừa qua, đoàn công tác gồm đại diện Sở TN&MT, Phòng TN&MT huyện Triệu Phong, UBND xã Triệu Lăng đã làm việc với Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam chi nhánh Quảng Trị. Kết quả kiểm tra cho thấy, phản ánh của UBND xã Triệu Lăng là đúng sự thật. Trong quá trình nuôi tôm, công ty đã để nước thải chưa qua xử lí ra khu vực kênh phía Bắc của khu vực hồ nuôi, tức là điểm giáp ranh giữa huyện Hải Lăng và xã Triệu Lăng. Một số hồ nuôi tôm, hồ xử lí nước thải, kênh chứa nước nằm ở phía tây có bạt đã bị hư hỏng nhưng công ty chưa tiến hành sửa chữa. Công ty chưa lập lại hồ sơ đề nghị xác nhận hoàn thành các công trình biện pháp bảo vệ môi trường theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt.

Trước thực tế đó, đoàn kiểm tra đã yêu cầu công ty không được xả nước thải chưa qua xử lí ra môi trường; đồng thời lấp, trám các điểm xả thải ra mương nước nằm ở điểm giáp ranh giữa huyện Hải Lăng và xã Triệu Lăng. Thời hạn khắc phục là trước ngày 30/9/2019. Tham gia đoàn kiểm tra, Phó Chủ tịch UBND xã Triệu Lăng Đặng Quang Hải cho biết, tại buổi làm việc, phía công ty đã thừa nhận việc xả thải trái quy định và cam kết sẽ khắc phục, trả lại hiện trường ban đầu. Đến ngày 30/9/2019, phía công ty sẽ dừng việc xả thải. Nếu còn tái diễn thì công ty sẽ bị xử lí theo quy định.

“Chúng tôi rất mong công ty giữ đúng lời hứa của mình để cuộc sống của người dân không còn bị xáo trộn do việc xả thải tùy tiện”, ông Đặng Quang Hải bày tỏ.

Quang Hiệp