Ở 'phòng thí nghiệm sống' của Darwin, một thứ đang tiến hóa ngược

Theo CNN, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loài cà chua nhỏ ở quần đảo Galápagos nổi tiếng của Ecuador đang tiến hóa ngược theo nghĩa đen: Nó đang sản sinh ra những hợp chất chưa từng thấy ở cây cà chua trong hàng triệu năm qua.

Hay nói cách khác, loài cà chua mang tên Solanum pennellii đang tự biến đổi để lấy lại một số đặc tính cổ xưa của "tổ tiên".

Cà chua dại Solanum pennellii ở các đảo phía Tây Galápagos đã tiến hóa ngược - Ảnh: CNN

Galápagos là một quần đảo núi lửa bị cô lập về mặt địa lý, vì vậy sở hữu hệ sinh thái "độc nhất vô nhị", có nhiều loài đặc hữu kỳ lạ trong khi một số loài khác thì tiến hóa theo những cách chưa từng thấy ở bất kỳ nơi nào khác

Nhà bác học Charles Darwin từng viếng thăm nơi đây vào năm 1835, tiến hành nhiều thí nghiệm mang tính nền tảng cho Học thuyết tiến hóa Darwin lừng danh. Vì vậy, nơi đây được ví như "phòng thí nghiệm sống" của ông.

Trong nghiên cứu mới - vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications - các nhà khoa học đã khám phá ra hiện tượng Solanum pennellii tiến hóa ngược khi so sánh các cây cà chua thuộc loài này trên các đảo phía Đông và các đảo phía Tây.

Các cây phía Đông có hệ thống phòng thủ tự nhiên theo kiểu hiện đại, trong khi các cây phía Tây thể hiện các đặc tính cổ xưa hơn.

Tuy nhiên, họ chỉ ra rằng các cây ở phía Tây không phải bị bỏ lại trên hành trình tiến hóa, mà đơn giản là chúng tự quay ngược thời gian.

"Chúng tôi nghĩ rằng có thể các điều kiện môi trường đã gây áp lực khiến những quả cà chua này trở lại trạng thái ban đầu hoặc trạng thái tổ tiên. Điều này cho thấy thiên nhiên rất linh hoạt và không giống như chúng ta nghĩ - rằng mọi thứ chỉ tiến về phía trước" - nhà hóa sinh phân tử Adam Jozwiak từ Đại học California ở Riverside (Mỹ), đồng tác giả, cho biết.

Trên các đảo phía Đông, môi trường ổn định hơn và đa dạng sinh học hơn, trong khi các đảo trẻ hơn ở phía Tây có cảnh quan cằn cỗi với đất đai kém phát triển.

Việc tiến hóa ngược đã giúp cà chua sở hữu trở lại hỗn hợp phân tử độc hại và một số gene mà chúng đã mất đi hàng triệu năm trước.

Điều này giúp chúng chống lại động vật ăn thịt, giúp rễ cây hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn hoặc có thể bảo vệ chúng khỏi bệnh tật.

Anh Thư