Omicron có biến thể phụ mới BA.2 rất khó theo dõi

Thực hiện xét nghiệm PCR tại phòng thí nghiệm ở Saint-Symphorien-sur-Coise, ngày 9/11/2020. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, đối với Bộ trưởng Y tế Pháp Olivier Véran, sự xuất hiện của biến thể phụ này không phải là "một sự thay đổi cuộc chơi".

BA.2, biệt danh "em trai của Omicron", đã xuất hiện lần đầu tiên tại Pháp cách đây vài tuần. Được đề cập lần đầu tiên bởi Bộ trưởng Y tế Pháp Olivier Véran trong cuộc họp báo vào ngày 20/1, cho biết, biến thể COVID-19 mới này đang được các nhà khoa học xem xét kỹ lưỡng.

Nguồn gốc BA.2

BA.2 lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ và Nam Phi vào cuối tháng 12/2021. Nó là một biến thể phụ, được cho là xuất hiện từ một đột biến của Omicron (chính thức được gọi là BA.1). Bản thân Omicron được sinh ra từ một đột biến của Delta. Các dòng phụ khác đã được tham chiếu, chẳng hạn như BA.3 hoặc BB.2, nhưng chúng ít được các nhà dịch tễ học chú ý hơn vì sự gia tăng đáng kể các trường hợp người mắc bệnh BA.2.

BA.2 có hơn 20 đột biến, khoảng một nửa trong số đó là ở protein đột biến. Đây là loại protein nổi tiếng tương tác với các tế bào của con người và là chìa khóa để virus xâm nhập vào cơ thể.

Biến thể phụ này có nguy hiểm như Omicron không?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đã phân loại Omicron là “biến thể cần quan tâm”, ở giai đoạn này không phân biệt giữa nó và dòng phụ BA.2 của nó. Về phần mình, ông Véran cho rằng "theo những gì chúng ta biết ở thời điểm hiện tại, nó ít nhiều tương ứng với những đặc điểm mà chúng ta biết về Omicron nên đây không phải là "kẻ thay đổi cuộc chơi".

BA.2 đang được nghiên cứu chặt chẽ bởi cộng đồng khoa học, nhưng vẫn chưa có dữ liệu chính xác về khả năng kháng vaccine của nó hoặc mức độ nghiêm trọng của các trường hợp COVID-19 mà nó gây ra. Các nhà khoa học đang bắt đầu lên tiếng về chủ đề này, trong khi vẫn thận trọng.

Nhà virus học Tom Peacock của Đại học Hoàng gia London đã tweet rằng "những quan sát rất sớm từ Ấn Độ và Đan Mạch cho thấy không có sự khác biệt đáng kể về mức độ nghiêm trọng so với BA.1. Dữ liệu này sẽ trở nên chắc chắn hơn (bằng cách này hay cách khác) trong những tuần tới."

Ông Peacock nói thêm rằng "có thể có sự khác biệt tối thiểu về hiệu quả của vaccine chống lại BA.1 và BA.2. Cá nhân tôi không chắc BA.2 sẽ có tác động đáng kể đến làn sóng Omicron hiện tại của đại dịch.

"Một số quốc gia đang ở gần hoặc thậm chí đã vượt qua đỉnh của sóng BA.1. Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu BA.2 gây ra làn sóng thứ hai tại thời điểm này. Ngay cả với khả năng truyền cao hơn một chút, đây hoàn toàn không phải là sự thay đổi Delta-Omicron và thay vào đó có khả năng sẽ chậm hơn và tinh vi hơn", ông dự đoán.

Đối với nhà dịch tễ học Antoine Flahault, Giám đốc Viện Y tế Toàn cầu của Đại học Geneva, việc theo dõi nhiễm trùng nên giúp kiểm tra khả năng kháng thuốc của BA.2, đặc biệt nếu những người bị nhiễm Omicron cổ điển lại bị nhiễm biến thể phụ. Tuy nhiên, cần phải có các phương tiện để phát hiện sự nhiễm BA.2 trong quần thể, điều này có vẻ tế nhị ở giai đoạn này và dường như không thể hiện rõ.

BA.2 rất khó theo dõi

BA.2 đặt ra những thách thức nhất định cho các nhà khoa học, vì nó không dễ theo dõi. Theo Florence Débarre, một nhà sinh vật học tại Viện Sinh thái và Khoa học Môi trường ở Paris, sự thay đổi trong các giao thức thử nghiệm PCR và thực tế là loại kit thay đổi từ phòng thí nghiệm này sang phòng thí nghiệm khác khiến cho việc xác định BA.2 một cách đáng tin cậy là rất khó. Libération. Bà Débarre giải thích: “Ở Anh, cách thức thực hiện các bài kiểm tra không cho phép chúng tôi phân biệt giữa BA.2 và Delta.

Biến thể phụ đã được phát hiện ở ít nhất 43 quốc gia trên tất cả các lục địa. Nó được cho là đã trở thành biến thể phổ biến nhất ở một số quốc gia, bao gồm Ấn Độ, Đan Mạch và Thụy Điển.

Có một công cụ chính xác hơn nhưng ít được sử dụng hơn để theo dõi các biến thể: giải trình tự gen của virus. Điều này cho phép xác định sự hiện diện chính xác của biến thể phụ này. Nhưng ở Pháp, chẳng hạn, chỉ một số thử nghiệm trong phòng thí nghiệm được ngẫu nhiên áp dụng hình thức phân tích chuyên sâu và tốn kém hơn này. Việc giải trình tự cũng có nhược điểm là chậm, có nghĩa là nó không thích hợp để theo dõi một biến thể lây lan nhanh chóng.

Tại Đan Mạch, số ca nhiễm COVID-19 hàng ngày đã bắt đầu tăng trở lại, ngay khi người Đan Mạch nghĩ rằng họ đã đạt đến đỉnh dịch.

"Các nhà chức trách Đan Mạch không có lời giải thích nào cho hiện tượng này, nhưng nó đang được theo dõi chặt chẽ", cơ quan y tế công cộng của Pháp đang theo dõi những diễn biến mới nhất ở Đan Mạch cho biết. Điều này "gợi ý rằng BA.2 thậm chí còn dễ truyền hơn", bà Débarre đồng ý. Ở châu Âu, BA.2 cũng đã được xác định trình tự ở Anh, Đức, Bỉ, Ý và Pháp, trong khi Bắc Mỹ, châu Á và Australia cũng đã ghi nhận các trường hợp.

Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA) đã xác định hơn 400 trường hợp mắc COVID-19 ở Anh trong 10 ngày đầu tháng Giêng. Ảnh: Financial Times

Cho đến nay, biến thể phụ đã được phát hiện "ở mức độ rất thấp" ở Pháp, cơ quan y tế công cộng của Pháp cho biết. "Chúng tôi có một tình hình quốc tế mà biến thể Omicron được lưu hành rất nhiều, vì vậy việc chúng tôi quan sát các biến thể phụ theo thời gian là điều bình thường", cơ quan này cho biết vào ngày 21/1.

Nhà dịch tễ học Antoine Flahault trả lời phỏng vấn của La Dépêche, cho biết, BA.2 có khả năng bùng phát lại đại dịch ở Pháp nhưng cần "cảnh giác chứ không phải hoảng sợ", vì "hiện tại mức độ nghiêm trọng (trường hợp BA.2) được xác định có thể so sánh với các trường hợp Omicron nguyên bản".

Diệu An (theo France 24)