Ông bà có thể đăng ký khai sinh cho cháu không?
Hỏi: Năm 2016, chị Huỳnh Như Y đi làm công nhân lao động tại tỉnh Bình Dương, tại đây, chị Y chung sống như vợ chồng với anh Trần Văn T. Sau một thời gian chung sống, khi biết tin chị Y có thai, anh T đã bỏ đi, không liên lạc được. Chị Y trở về quê tại Đồng Tháp và sinh con tại nhà. Sau khi sinh, chị để lại con cho ông bà ngoại chăm sóc và cũng bỏ đi biệt tích.
Cháu bé (tạm gọi là X) hiện chưa được đăng ký khai sinh và sắp đến tuổi đi học. Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết đăng ký khai sinh cho cháu? Ông bà của cháu có thể đăng ký khai sinh cho cháu không?
Trả lời:
Chị Y sinh con tại nhà, không có giấy chứng sinh, cũng không có đăng ký kết hôn, hiện tại đã bỏ đi biệt tích, do đó, có thể xác định cháu X thuộc trường hợp chưa xác định được cha, mẹ. Do đó, để đăng ký khai sinh cho cháu X cần căn cứ vào quy định sau:
Thứ nhất, xác định cơ quan có thẩm quyền đăng ký khai sinh.
Khoản 1 Điều 15 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP quy định “Ủy ban Nhân dân cấp xã nơi trẻ đang cư trú có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ chưa xác định được cha, mẹ”.
Thứ hai, người có quyền yêu cầu đăng ký khai sinh cho cháu X.
Khoản 1, Điều 15, Luật Hộ tịch quy định ngoài cha, mẹ thì ông, bà và những người thân thích khác có trách nhiệm đi đăng ký khai sinh cho trẻ.
Thứ ba, hồ sơ đăng ký khai sinh.
Theo quy định của Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ, thì Giấy chứng sinh là cơ sở để xác định thông tin một đứa trẻ được sinh ra, là một trong những giấy tờ quan trọng trong hồ sơ đăng ký khai sinh. Trường hợp không có Giấy chứng sinh, thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.
Ngoài ra, theo dữ liệu nêu trên thì cháu X sinh tại Việt Nam, hiện ở cùng ông bà ngoại, mẹ bỏ đi không liên hệ được. Do đó, để có đủ cơ sở đăng ký khai sinh cho trẻ, cơ quan đăng ký hộ tịch cần tiến hành xác minh thêm các nội dung sau:
- Xác minh về nhân thân của người mẹ, có đúng là con gái của ông bà (người đang yêu cầu thực hiện đăng ký khai sinh cho cháu X) hay không?
- Xác minh về tình trạng hôn nhân của người mẹ tại thời điểm sinh cháu X. Sau khi thực hiện xác minh có thể xảy hai trường hợp sau:
Trường hợp 1: Mẹ của cháu X đã đăng ký kết hôn thì xác định là con trong thời kỳ hôn nhân. Ghi thông tin về cha, mẹ theo Giấy chứng nhận kết hôn.
Trường hợp 2: Mẹ cháu X chưa đăng ký kết hôn thì chỉ ghi thông tin về người mẹ trong Giấy khai sinh, thông tin về người cha bỏ trống.
_________
(Chuyên mục được thực hiện với sự hỗ trợ kỹ thuật của Bộ Tư pháp, UNFPA và Vital Strategies)
