Ông Biden bất ngờ rút lui, bầu cử Mỹ khó đoán định

Tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc vận động tranh cử tại bang Bắc Carolina vào cuối tháng 6/2024. Ảnh: Reuters

Sự nhượng bộ của ông Biden

Trong bối cảnh cuộc bầu cử Tổng thống đang ở hồi gay cấn, tuyên bố gây chấn động của ông Biden đã đặt đảng Dân chủ vào tình thế khó khăn khi phải tìm ứng cử viên mới. Trong khi đó, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump - ứng cử viên đảng Cộng hòa trong những ngày qua liên tục đạt được nhiều bước tiến mạnh mẽ, đặc biệt là sau Đại hội đảng Cộng hòa diễn ra trong tuần trước.

Truyền thông quốc tế bình luận, quyết định rút lui của ông Biden đã đẩy cuộc bầu cử thu hút sự quan tâm lớn nhất thế giới này vào tình thế khó đoán định. Quyết định rút lui này được nhìn nhận sẽ kết thúc sự nghiệp chính trị kéo dài nửa thế kỷ của ông Biden.

Giới quan sát bình luận, việc ông Biden rút lui thực chất đã là một luồng dư luận thu hút sự quan tâm bậc nhất trong cuộc bầu cử Mỹ nhiều ngày qua. Thực tế từ chính trường đến xã hội Mỹ có chung những lo ngại về khả năng đảm nhiệm chức vụ của ông Biden; quy mô bộ máy vận động tranh cử...

Ông Biden 81 tuổi - ông chủ thứ 46 của Nhà Trắng đã liên tục hứng chịu áp lực rất lớn về việc rút lui khỏi cuộc tranh cử, nhất là sau màn tranh luận trực tiếp đáng thất vọng trên sóng truyền hình với đối thủ Trump vào ngày 27/6 vừa qua.

Đặc biệt, ông Biden đã phải chịu sức ép từ nội bộ đảng Dân chủ. Nhiều thành viên trong đảng này mất niềm tin vào sự nhạy bén về tinh thần và khả năng ông Biden đánh bại đối thủ Donald Trump vào tháng 11 tới. Từ đó, áp lực đối với ông Biden từ trong đảng Dân chủ ngày càng lớn, muốn ông “dừng bước” để nhường chỗ cho một ứng cử viên trẻ trung, năng động hơn đối đầu với ông Trump.

Đại hội đảng Dân chủ Mỹ sẽ diễn ra từ ngày 19 đến 22/8 với trọng tâm quan trọng bậc nhất là chọn ứng cử viên chính thức tranh cử tổng thống. Trước đó, đảng Dân chủ dự kiến hoàn tất đề cử chính thức với ông Biden vào ngày 7/8, gần 2 tuần trước khi diễn ra đại hội.

Theo giới quan sát, ở góc độ nào đó, việc đưa ra quyết định dừng bước cho thấy, ông Biden đã phải nhượng bộ trước sức ép từ ngay trong nội bộ đảng Dân chủ. Tuy nhiên, sự thay đổi nhân sự trong nội bộ đảng Dân chủ không thể phản ánh sự thất thế trước đảng Cộng hòa, và những diễn biến này khiến cuộc đua vào Nhà Trắng càng trở nên khó đoán định.

“Mở đường” cho đương kim Phó Tổng thống

Giới chuyên gia chính trị Mỹ nhận định, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris là một trong những gương mặt sáng giá có thể thay thế ông Biden. Bà Harris nắm giữ những lợi thế đáng kể, đặc biệt là nhận được hàng triệu phiếu ủng hộ trong cuộc bầu cử sơ bộ năm nay.

Bà Harris cũng đã vận động tranh cử trong nhiều tháng tại một số bang và là gương mặt đại diện cho nỗ lực thúc đẩy quyền của phụ nữ. Nhiều nhà lập pháp thuộc đảng Dân chủ đã công khai tuyên bố sẽ ủng hộ bà Harris làm ứng cử viên của đảng nếu ông Biden rút lui.

Trong thông báo được đăng trên truyền thông đại chúng, Tổng thống Biden bày tỏ sự ủng hộ Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris thay thế ông gánh vác trọng trách làm ứng cử viên của đảng Dân chủ trong cuộc đối đầu với đảng Cộng hòa. Đồng thời nhấn mạnh, đã đến lúc đảng Dân chủ phải đoàn kết lại và đánh bại ông Trump.

Sự ủng hộ của ông Biden cũng giúp Phó Tổng thống Harris có thêm lợi thế. Tuy nhiên, giới chuyên gia chỉ ra rằng, những người ủng hộ ông Biden chưa hẳn sẽ ủng hộ người mà ông đề cử. Dẫu vậy, thực tế cho thấy, bà Harris có địa vị tương đối đáng kể trong đảng Dân chủ, cộng hưởng với các mối quan hệ tại Nhà Trắng sẽ giúp bà có nhiều khả năng trở thành ứng cử viên tiềm năng hàng đầu.

Đặc biệt, bà là ứng cử viên duy nhất có thể tiếp cận nguồn tài chính mà chiến dịch tranh cử của Biden - Harris đã tích lũy được. Chiến dịch Biden - Harris đã gây quỹ được một khoản tiền đáng kể. Truyền thông quốc tế dẫn lời các chuyên gia tài chính chiến dịch cho biết, tiền mặt không thể dễ dàng chuyển cho một ứng cử viên khác chỉ vì Biden bỏ cuộc - trừ khi người được đề cử là bà Harris. Nếu bà Harris nắm quyền lãnh đạo, số tiền quyên góp cho chiến dịch Biden - Harris sẽ nằm trong tay bà vì bà và ông Biden đang cùng nhau tranh cử.

Nhiều chuyên gia cùng nhận định, nếu bà Harris là người kế nhiệm ông Biden ở vị trí đứng đầu danh sách ứng cử viên của đảng Dân chủ, bà sẽ vẫn được tiếp cận mọi nguồn quỹ và có thể sử dụng chúng để thúc đẩy cuộc tranh cử tổng thống của mình. Nếu ông Biden bị thay thế bởi một người khác ngoài bà Harris, các luật sư tài chính chiến dịch cho biết, ông có thể chỉ đạo chiến dịch của mình chuyển tiền cho Ủy ban Quốc gia Dân chủ. Nhiều ý kiến cho rằng, điều này có thể dẫn đến việc cần giải quyết các khoản nợ và có thể phải hoàn lại tiền cho các khoản quyên góp được chỉ định cho cuộc tổng tuyển cử.

Trên truyền thông đại chúng, Tổng thống Mỹ Joe Biden chia sẻ: “Thưa các thành viên đảng Dân chủ của tôi, tôi đã quyết định không chấp nhận đề cử và tập trung toàn bộ năng lượng vào nhiệm vụ của mình trên cương vị tổng thống trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ. Quyết định đầu tiên của tôi với tư cách là ứng cử viên của đảng vào năm 2020 là chọn bà Kamala Harris làm Phó Tổng thống. Đó là quyết định đúng đắn nhất mà tôi từng đưa ra. Hôm nay, tôi muốn bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của mình dành cho bà Harris để trở thành ứng cử viên của đảng Dân chủ trong năm nay”.

Thanh Trúc