Ông Biden và khó khăn trong năm bầu cử 2024

Nhiều cuộc thăm dò gần đây cho thấy hơn 50% cử tri Mỹ tham gia khảo sát cho rằng các chính sách của Tổng thống Joe Biden trong nhiệm kỳ này không có lợi cho họ, trong khi đó các chính sách mà ông Trump hứa hẹn lại có triển vọng hơn, theo tờ The Wall Street Journal. Đây là dấu hiệu cho thấy ông Biden sẽ có một kỳ tranh cử không hề dễ dàng vào năm sau.

Ông Biden và thách thức về kinh tế

Phần lớn các cuộc thăm dò chỉ ra rằng lạm phát cao, giá cả tăng chóng mặt là những điểm chính khiến các cử tri tham gia khảo sát không hài lòng về ông Biden.

Thực ra trong gần ba năm Tổng thống Biden điều hành đất nước, tuy đúng là lạm phát của Mỹ có lúc lên tới 9,1% - cao nhất trong hơn 40 năm qua nhưng sau đó giảm mạnh xuống chỉ còn 3,1%. Thị trường lao động Mỹ lúc này được đánh giá ổn với tỉ lệ thất nghiệp tương đối thấp và mức tăng lương bắt đầu vượt xa lạm phát vào đầu năm nay. Chứng khoán đạt mức cao kỷ lục, Cục Dự trữ liên bang tuần trước quyết định gia hạn thời gian ngừng tăng lãi suất và phát tín hiệu rằng lãi suất có thể sẽ được giữ ổn định trong tương lai gần.

Song niềm tin của cử tri đã bị suy suyển đáng kể. Theo chuyên gia về thăm dò bầu cử của đảng Dân chủ Michael Bocian, các cử tri “đang nghe rất nhiều về chuyện tình hình kinh tế tồi tệ như thế nào, khiến họ nhớ lại thời gian lạm phát thấp thời ông Trump làm tổng thống”.

Bên cạnh xử lý lạm phát, giá cả tăng, ông Biden cũng theo đuổi một loạt chương trình đầu tư công quy mô lớn. Có thể kể đến việc ông Biden trình dự luật cơ sở hạ tầng trị giá khoảng 1.000 tỉ USD, gói ứng phó với biến đổi khí hậu, điều chỉnh chính sách thuế và tung ra các khoản hỗ trợ hàng tỉ USD nhằm củng cố ngành công nghiệp bán dẫn.

Tuy nhiên, vẫn có ý kiến phàn nàn rằng ông Biden chưa thể hiện thực hóa những cam kết từ chiến dịch tranh cử năm 2020, trong đó có cam kết miễn khoản vay học phí cho sinh viên.

Chuyện an ninh biên giới cũng là vấn đề đau đầu với ông Biden. Nhóm cử tri trung hòa muốn ông Biden làm nhiều hơn nữa để đảm bảo an ninh biên giới, trong khi các cử tri thiên tả cho rằng chính sách kiểm soát nhập cư của chính quyền hiện tại quá cứng rắn.

Nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích đầu tư kỳ vọng Mỹ có thể sẽ tránh được suy thoái trong năm 2024, dù tốc độ tăng trưởng có thể chậm trong nửa đầu năm. Ảnh: GETTY IMAGES

Ông Trump so với ông Biden ra sao?

The Wall Street Journal ghi nhận thành tựu lập pháp vượt trội của ông Trump khi còn giữ chức tổng thống Mỹ là cuộc cải tổ sâu rộng hệ thống thuế, giúp giảm thuế suất doanh nghiệp và thuế đối với hầu hết cá nhân. Ông Trump chủ trì thiết lập hiệp định thương mại ba bên Mỹ - Canada - Mexico, áp đặt thuế quan với đối thủ thương mại lớn nhất là Trung Quốc.

Lãnh đạo nước Mỹ trong giai đoạn đầu dịch COVID-19 bùng phát, ông Trump quyết định bơm hàng ngàn tỉ USD vào nền kinh tế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Riêng vấn đề này, nhiều nhà kinh tế đưa ra lý giải công bằng cho ông Biden. Các nhà kinh tế lưu ý việc không chỉ ông Trump mà ông Biden cũng thông qua các khoản chi tiêu. Và các khoản chi tiêu mà ông Trump và ông Biden thông qua đã hỗ trợ nền kinh tế trong thời gian đầu đại dịch, sau đó đẩy nhanh quá trình phục hồi. Tuy nhiên, khi nền kinh tế bắt đầu mở cửa lại vào năm 2021 - thời điểm ông Biden bắt đầu nắm quyền, tình trạng thiếu lao động và tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng đã khiến lạm phát tăng lên. Điều này càng trở nên phức tạp hơn khi xung đột Nga - Ukraine bùng phát vào năm 2022 khiến giá xăng dầu tăng vọt.

Về vấn đề an ninh biên giới, có vẻ ông Trump gây ấn tượng với cử tri mạnh hơn ông Biden. Thời ông Trump làm tổng thống, Mỹ xây dựng hơn 800 km tường biên giới để ngăn tình trạng nhập cư bất hợp pháp. Mới đây, vận động tranh cử ở bang Nevada hôm 17-12, ông Trump tiếp tục ra thông điệp rắn với tình trạng nhập cư bất hợp pháp.

“Với tình trạng người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ lên đến hàng triệu người, một điều chắc chắn là khi tôi tái đắc cử, chúng ta không còn lựa chọn nào khác là bắt đầu chiến dịch trục xuất lớn chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ” - đài CNN dẫn lời ông Trump.

Theo lời vị cựu tổng thống thì ngay trong ngày đầu tái đắc cử, ông sẽ chấm dứt mọi chính sách biên giới của chính quyền ông Biden.•

VĨ CƯỜNG