Ông Biden và ông Macron dự kiến sẽ tuyên bố thỏa thuận đình chiến giữa Israel-Hezbollah

Ảnh: REUTERS/Adnan Abidi.

Tại Washington, phát ngôn viên an ninh quốc gia của Nhà Trắng John Kirby cho biết: "Chúng tôi đã gần đạt được thỏa thuận" nhưng "không thể khẳng định thành quả trước khi đạt được thành quả".

Văn phòng Tổng thống Pháp cho biết, các thảo luận về thỏa thuận ngừng bắn đã có nhiều tiến triển đáng kể. Tại Jerusalem, một quan chức cấp cao của chính phủ Israel đã cho biết ủy ban an ninh của Israel sẽ họp trong ngày thứ Ba để thông qua thỏa thuận đình chiến với Hezbollah.

Những dấu hiệu đạt được bước đột phá về biện pháp ngoại giao này đã diễn ra song song với loạt không kích quyết liệt mà Israel triển khai nhằm vào khu ngoại ô phía Nam Beirut do Hezbollah kiểm soát.

Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ chối bình luận về các báo cáo Israel và Hezbollah đã nhất trí văn bản thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên một quan chức cấp cao của Israel cho biết cuộc họp trong ngày thứ Ba được kỳ vọng sẽ thông qua văn bản này.

Đại sứ của Israel tại LHQ, Danny Danon, cho biết Israel sẽ đảm bảo nắm quyền không kích miền Nam Liban trong thỏa thuận được ký kết. Liban trong thời gian qua đã phản đối các điều khoản này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Matthew Miller cho biết, các bất đồng giữa hai bên ký kết đã thu hẹp đáng kể nhưng còn nhiều bước cần được thực hiện trước khi đạt được thỏa thuận này.

"Thông thường, giai đoạn cuối cùng của quá trình ký kết là khó khăn nhất vì những vấn đề khó giải quyết nhất được để lại giải quyết sau cùng. Chúng tôi vẫn đang hối thúc hết khả năng có thể".

Nỗ lực ngoại giao lần này được đề ra nhằm kết thúc chiến sự giữa tổ chức Hezbollah do Iran hậu thuẫn và Israel, cuộc xung đột nổ ra vào tháng 10/2023 song song với cuộc chiến nhằm vào Hamas tại Gaza. Cuộc xung đột tại Liban đã leo thang nghiêm trọng trong 2 tháng gần đây.

Tại Beirut, Elias Bou Saab, Phó Chủ tịch quốc hội Liban cho biết "không còn rào cản đáng ngại nào" trước khi có thể thực hiện thỏa thuận ngừng bắn với Israel mà Mỹ đề xuất, "trừ trường hợp ông Netanyahu thay đổi ý định".

Ông cho biết đề xuất sẽ yêu cầu Israel rút quân khỏi miền Nam Liban và quân đội thường trực của Liban được điều động tới khu vực biên giới trong vòng 60 ngày.

Ông cũng cho biết một điểm khó giải quyết về cơ quan giám sát tuân thủ thỏa thuận đã được giải quyết trong 24 giờ trước đó với một thỏa thuận đề ra một ủy ban giám sát gồm 5 nước thành viên, bao gồm Pháp và sẽ được lãnh đạo bởi Mỹ.

Không kích Beirut

Mặc cho tiến triển ngoại giao, tình trạng bạo lực vẫn đang gia tăng. Trong cuối tuần vừa rồi, Israel đã tổ chức hàng loạt các cuộc không kích, một cuộc không kích trong đó đã được thực hiện nhằm vào khu vực trung tâm Beirut khiến ít nhất 29 người thiệt mạng, trong khi Hezbollah đã phóng loạt tên lửa quy mô lớn nhất từ trước tới nay trong ngày Chủ Nhật, với hơn 250 tên lửa được phóng nhằm vào Israel.

Tại Beirut, các cuộc không kích của Israel đã tiếp tục san bằng khu ngoại ô phía Nam Beirut do Hezbollah kiểm soát trong ngày thứ Hai, khiến khói bụi bị thổi qua và bao trùm thủ đô Liban.

Bộ y tế Liban cho biết các cuộc tấn công của Israel đã khiến 31 người thiệt mạng và 62 người bị thương trên toàn quốc gia trong ngày thứ Hai. Trong năm vừa qua, hơn 3,750 người đã thiệt mạng và hơn một triệu người đã bị buộc phải sơ tán.

Israel đã thực hiện một cú đòn hiểm nhằm vào Hezbollah, tiêu diệt lãnh đạo Hassan Nasrallah của tổ chức này, cũng như các chỉ huy khác, và tàn phá các khu vực tổ chức này kiểm soát tại Liban.

Israel khẳng định chiến dịch quân sự này được thực hiện nhằm cho phép hàng chục ngàn người Israel được trở về quê hương sau khi họ bị buộc phải sơ tán khỏi đây khi Hezbollah bắt đầu phóng tên lửa xuyên biên giới Israel-Liban trong năm vừa rồi. Chiến dịch do Hezbollah đề ra được thực hiện sau khi Hamas tấn công Israel vào ngày 7/10/2023, cuộc tấn công đã châm ngòi cho cuộc chiến tại Gaza.

Các cuộc không kích mà Hezbollah thực hiện đã khiến 45 thường dân thiệt mạng tại miền Bắc Israel và cao nguyên Golan. Ít nhất 73 quân nhân Israel đã thiệt mạng tại miền Bắc Israel, cao nguyên Golan và các khu vực chiến sự tại miền Nam Liban.

Ngờ vực về thỏa thuận

Chính quyền tổng thống Biden, chính quyền sẽ mãn nhiệm trong tháng 1/2025 tới, đã nhấn mạnh nỗ lực ngoại giao nhằm kết thúc cuộc xung đột tại Liban, ngay cả khi mọi thương lượng nhằm kết thúc cuộc chiến tại Gaza đã bị đóng băng.

Nhà Trắng cho biết phái viên Trung Đông của Mỹ, Brett McGurk sẽ có mặt tại Ả Rập Saudi trong ngày thứ Ba để thảo luận về tiềm năng sử dụng thỏa thuận ngừng bắn tại Liban làm bàn đạp để thúc đẩy thỏa thuận kết thúc chiến sự tại Gaza.

Nỗ lực ngoại giao tại Liban đã tập trung vào mục tiêu khôi phục một thỏa thuận ngừng bắn dựa trên Nghị quyết 1701 của Hội đồng Bảo an LHQ, một nghị quyết được thông qua nhằm kết thúc cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah trong năm 2006.

Thỏa thuận này yêu cầu Hezbollah rút lực lượng về khu vực cách biên giới Israel-Liban 30 km về phía Bắc, phía bên kia sông Litani, và yêu cầu quân đội chính quy Liban được triển khai tới vùng biên giới này.

Israel và Hezbollah đã cáo buộc lẫn nhau về việc không tuân thủ đúng thỏa thuận này. Israel khẳng định thỏa thuận ngừng bắn mới phải cho phép lực lượng quốc gia này tấn công bất kỳ tay súng hay vũ khí nào của Hezbollah xuất hiện tại phía Nam sông Litani.

Thỏa thuận này có thể sẽ thể hiện rõ rạn nứt trong chính phủ cánh hữu của Netanyahu. Bộ trưởng an ninh quốc gia mang quan điểm cực hữu của Israel, Itamar Ben-Gvir, khẳng định Israel phải tiếp tục chiến đấu cho tới khi đạt được "thắng lợi toàn diện". Gửi lời tới ông Netanyahu trên X, ông viết: "Chưa quá muộn để từ bỏ thỏa thuận này!".

Nguyễn Quang Minh(Theo Reuters)