Ông Donald Trump gây sức ép để Quốc hội bác bỏ một dự luật tránh cho Chính phủ đóng cửa

Thỏa thuận lưỡng đảng được nhất trí hôm 17.12 nhằm giúp kéo dài thời hạn cấp ngân sách cho Chính phủ đến ngày 14.3.2025.

Cụ thể, dự luật sẽ cấp ngân sách cho các cơ quan chính phủ ở mức hiện tại và cung cấp 100,4 tỷ USD viện trợ thiên tai cho các tiểu bang bị ảnh hưởng bởi cơn bão Helene và Milton cùng các thảm họa thiên nhiên khác, 10 tỷ USD cho viện trợ nông nghiệp. Dự luật cũng bao gồm nhiều điều khoản không liên quan, chẳng hạn tăng lương cho các nhà lập pháp. Nếu Quốc hội không thông qua dự luật, chính phủ liên bang sẽ hết tiền cho các hoạt động vào ngày 21.12.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson tại Quốc hội ngày 17.12. Ảnh: AP

Dự luật tạm thời này được xem là cần thiết vì Quốc hội Mỹ vẫn chưa thông qua được dự luật chi tiêu thường xuyên cho năm tài chính bắt đầu từ ngày 1.10.

Tuy nhiên, ông Trump đã gây sức ép lên Quốc hội phải thông qua luật giải quyết các vấn đề còn tồn đọng trước khi ông nhậm chức vào tháng tới bằng cách tăng thẩm quyền vay nợ của Chính phủ, một nhiệm vụ khó khăn về mặt chính trị và gia hạn nguồn ngân sách cho Chính phủ.

Tổng thống đắc cử đã đưa ra một đề xuất gần như không thực tế, đó là yêu cầu Quốc hội thông qua dự luật chi tiêu cùng với một điều khoản gây tranh cãi hơn nhiều là tăng giới hạn nợ của quốc gia - điều mà chính đảng của ông thường xuyên bác bỏ.

Ông Trump viết trên trang Truth Social: "Nếu Đảng Dân chủ không chấm dứt hoặc tăng đáng kể trần nợ ngay bây giờ, tôi sẽ chiến đấu đến cùng". Ông Trump cũng cho biết giới lập pháp nên loại bỏ các nội dung mà Đảng Dân chủ ủng hộ.

Phản ứng trước động thái này, Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cho biết: “Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã được lệnh đóng cửa chính phủ và gây tổn hại đến người dân Mỹ trên khắp đất nước”. Ông Jeffries cho biết "thỏa thuận là thỏa thuận" và bằng cách rút lui khỏi nó, "Đảng Cộng hòa tại Hạ viện "sẽ phải chịu mọi tổn hại gây ra cho người dân Mỹ".

Dự luật khổng lồ dài 1.500 trang này đã trên bờ vực sụp đổ, khi những người bảo thủ cực hữu phản đối việc tăng chi tiêu. Họ được thúc đẩy bởi đồng minh tỷ phú của ông là Elon Musk, người đã từ chối kế hoạch ngay khi nó được công bố. Tỉ phú Elon Musk cho rằng Quốc hội Mỹ cần bác bỏ dự luật và nói rằng những người ủng hộ dự luật này nên bị bãi nhiệm. Là Tổng Giám đốc điều hành Tesla và là người giàu nhất thế giới, ông Musk đã chi hơn 250 triệu USD để giúp ông Trump tái đắc cử. Ông đã được ông Trump giao nhiệm vụ cắt giảm ngân sách liên bang.

Ông Trump đã chứng tỏ sự ảnh hưởng của mình đối với Quốc hội vào thời điểm hơn một tháng trước khi ông nhậm chức và có thể làm phức tạp thêm việc ngăn chặn Chính phủ đóng cửa - động thái sẽ làm gián đoạn mọi hoạt động từ du lịch hàng không đến thực thi pháp luật trong những ngày trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh ngày 25.12.

Nếu dự luật chính thức không thể được thông qua trước cuối tuần này, Chính phủ Mỹ sẽ buộc phải đóng cửa. Và đây sẽ là lần đóng cửa chính phủ đầu tiên kể từ lần đóng lần đóng cửa kéo dài từ tháng 12.2018 đến tháng 1.2019 (kéo dài 34 ngày) trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump tại Nhà Trắng. Trong nhiệm kỳ hiện tại, Đảng Dân chủ vẫn nắm đa số tại Thượng viện.

Quỳnh Vũ