Ông Nguyễn Thiện Nhân đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu

Quốc hội chiều nay thảo luận về tình hình phân bổ và dự toán ngân sách nhà nước. Ông Nguyễn Thiện Nhân (nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đại biểu đoàn TPHCM) nêu 2 vấn đề chiến lược đối với tương lai phát triển của đất nước: Cải cách BHXH để người về hưu có cuộc sống đàng hoàng, không rơi vào cảnh nghèo khổ và đột phá năng suất lao động nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 10%/năm.

Nguy cơ vỡ quỹ hưu trí vào năm 2072

Theo ông Nguyễn Thiện Nhân, Việt Nam đã có hơn 30 năm tăng trưởng kinh tế bình quân trên 6%/năm - mức cao so với thế giới, và dự kiến 20 năm tới phấn đấu tăng trưởng 10%/năm. Ông chỉ ra thực tế các nước cho thấy, “ngay cả khi tăng trưởng cao hàng chục năm, vẫn không đảm bảo người về hưu có mức lương sống đàng hoàng nếu không cải cách hệ thống BHXH”.

ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TPHCM). Ảnh: Quốc hội

Ông dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế: Hàn Quốc từng tăng trưởng bình quân 9%/năm trong 43 năm, với quỹ hưu trí lớn thứ ba thế giới. Tuy nhiên, họ dự báo đến năm 2055, quỹ hưu trí sẽ vỡ, hàng chục triệu người lao động không còn lương hưu.

Trung Quốc cũng không ngoại lệ. Với mức tăng trưởng hơn 12% trong 26 năm, nước này dự báo đến năm 2035, khi số người về hưu tăng từ 300 lên 400 triệu, quỹ hưu trí nhà nước có nguy cơ mất cân đối nghiêm trọng. “Nguyên nhân chung là mức sinh thấp kéo dài, số người đóng bảo hiểm giảm, trong khi số người nhận lương hưu tăng nhanh”, ông chỉ rõ.

Từ đó, ông Nhân đặt câu hỏi: “Liệu Việt Nam có đang đi vào quỹ đạo tương tự?”. Ông đưa ra lời cảnh báo dựa trên số liệu cụ thể. Năm 2000, cứ 7 người trong độ tuổi lao động có 1 người hưu. Năm 2025, tỷ lệ này là 4,3; năm 2045 là 2,4; năm 2100, dự báo con số này giảm xuống còn 1,3.

“Nếu theo quy luật 37 năm sau khi lao động đạt đỉnh thì quỹ hưu trí bị vỡ, Việt Nam có thể đối diện nguy cơ này vào năm 2072”, ông Nhân cảnh báo.

Hiện nay, theo ông, đã có tới 40% người nhận lương hưu ở Hàn Quốc được xếp vào nhóm nghèo tương đối.

Từ thực tế đó, đại biểu kiến nghị: “Trước năm 2030, chúng ta cần có đề án cải cách toàn diện bảo hiểm xã hội để những người về hưu sau này vẫn có cuộc sống đàng hoàng, tương xứng với sự phát triển của đất nước”.

Cần sớm có lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu trước năm 2035

Để đạt mục tiêu tăng trưởng 10%/năm trong giai đoạn 2026-2030, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, năng suất lao động phải tăng từ 8-8,5%, đồng thời quy mô lao động phải tăng 1,45%/năm. Tuy nhiên, theo thống kê thì chúng ta khó đảm bảo.

Chính vì thế, chúng ta cần tạo đột phá để tăng năng suất lao động gần gấp đôi hiện nay, thông qua “ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế số”.

Thứ hai, chúng ta phải sử dụng hiệu quả hơn nguồn lực con người. Ông cho rằng, cần sớm có lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu trước năm 2035 để đảm bảo 5 triệu lao động này được sử dụng hiệu quả. Chúng ta cần thông qua luật dân số trong đó quy định về việc nâng mức sinh từ 1,91 hiện nay lên 2,1 trước năm 2035, giúp phát triển bền vững về kinh tế, bền vững về con người và bền vững về dân tộc.

Thành Huế