Ông Trump công kế hoạch hòa bình Trung Đông

Kế hoạch này được Tổng thống Mỹ công bố khi ông tiếp đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và lãnh đạo phe đối lập Benny Gantz tại Nhà Trắng.

Ông Trump gọi thỏa thuận này là "giải pháp hai nhà nước thực tế", rằng Jerusalem sẽ vẫn là "thủ đô không chia cắt" của Israel. Tuy nhiên, theo ông, thủ đô Palestine trong tương lai nên được tạo thành từ các phần của Đông Jerusalem, tùy thuộc vào những bước mà người Palestine sẽ thực hiện để trở thành chính quyền tự quản.

Kế hoạch hòa bình của ông Trump công nhận các khu định cư Do Thái của Israrel ở khu Bờ Tây bị chiếm đóng; đổi lại, Israel đồng ý ngừng xây dựng các khu định cư mới trong vòng 4 năm.

Palestine được quyền kiểm soát vùng lãnh thổ lớn gấp đôi, xây dựng đường hầm nối Bờ Tây và Dải Gaza. Kế hoạch cũng đưa ra các phương án trao đổi đất ở khu vực Nam Gaza để trao cho người Palestine nhiều lãnh thổ hơn.

Tổng thống Mỹ công boos kế hoạch hòa bình giữa Israel và Palestine trong cuộc gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.(Ảnh: Getty)

Tuy nhiên, kế hoạch này cũng yêu cầu Palestine không vượt qua "ranh giới đỏ" bằng cách thừa nhận các khu định cư ở Bờ Tây được xây dựng trước đây là lãnh thổ của Israel.

Còn dải lãnh thổ nhỏ kẹt giữa biên giới Ai Cập và các khu vực được đề xuất trao đổi đất ở phía Nam Gaza vẫn thuộc Israel, do Israel kiểm soát an ninh. Đây là yêu cầu từ phía Ai Cập do nước này muốn duy trì vùng đệm an ninh chống khủng bố.

"Cùng nhau, chúng ta có thể mang lại bình minh mới ở Trung Đông", ông Trump tuyên bố và gọi đây là "thỏa thuận khó khăn nhất từng được thực hiện". Ông cảm ơn chính phủ Oman, Bahrain và Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất vì sự giúp đỡ của họ trong tiến trình hòa bình.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi 28/1 là "ngày lịch sử", sánh ngang với ngày 14/5/1948, khi Tổng thống Mỹ Harry Truman trở thành nhà lãnh đạo quốc tế đầu tiên công nhận nhà nước Israel.

"Thưa ngài Tổng thống, tôi tin rằng trong nhiều thập kỷ và thậm chí có thể trong nhiều thế kỷ, chúng ta sẽ nhớ ngày 28/1/2020", ông Netanyahu nói và cho rằng kế hoạch này là "kế hoạch thực tế cho hòa bình lâu bền".

Về phía Palestine, Thủ tướng Palestine Mohammad Shtayyeh tuyên bố: "Chúng tôi từ chối. Chúng tôi yêu cầu cộng đồng quốc tế không tham gia kế hoạch của Mỹ vì nó mâu thuẫn với những điều cơ bản của luật pháp quốc tế và quyền của người Palestine không thể thay đổi. Không có gì ngoài việc kế hoạch kết thúc sự nghiệp của người Palestine".

Cũng trong ngày 28/1, hàng nghìn người Palestine xuống đường ở thành phố Gaza để phản đối kế hoạch trên, đốt ảnh của ông Trump và ông Netanyahu, giơ biểu ngữ "Palestine không phải để bán".

Ông Trump từng cam kết về kế hoạch hòa bình từ hồi vận động tranh cử vào Nhà Trắng và giao cho con rể là Jared Kushner xây dựng kế hoạch hòa bình Trung Đông ngay sau khi nhậm chức.

Các nhà phân tích cho rằng ông Trump bất ngờ công bố kế hoạch vốn bị hoãn 3 năm này để đánh lạc hướng dư luận khỏi phiên tòa luận tội ông đang diễn ra.

Kông Anh (Nguồn: DW, Politico, Aljazeera)