Ông Trump định diễn giải lại hiệp ước kiểm soát vũ khí để tăng xuất khẩu UAV

Động thái trên mở đường cho thương vụ bán hơn 100 chiếc UAV MQ-9 cho Ả Rập Saudi. Ngoài ra các đồng minh của Mỹ ở Thái Bình Dương và châu Âu cũng có ý muốn mua vũ khí này. Bằng cách định nghĩa UAV là máy bay giống như chiến đấu cơ F-16 thay vì tên lửa, Mỹ sẽ tránh vi phạm MTCR giữa 35 quốc gia mà Mỹ ký kết năm 1987, qua đó tăng xuất khẩu máy bay không người lái.

UAV MQ-9 - Ảnh: Air National Guard/Technical Sgt. Daniel J. Martinez

Nguồn tin cho biết với chính sách mới, các công ty sản xuất UAV cỡ lớn được Bộ Ngoại giao Mỹ cấp phép xuất khẩu như General Atomics, Kratos, Anduril dễ dàng bán hàng hơn. Động thái diễn giải lại MTCR là một phần trong kế hoạch đánh giá lại chương trình bán sản phẩm quân sự ra nước ngoài của Mỹ. Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối bình luận về thông tin từ Reuters.

Theo cách diễn giải hiện tại, việc mua bán UAV số lượng lớn rất dễ bị bác bỏ trừ phi có lý do an ninh thuyết phục và bên mua cam kết sử dụng vũ khí đúng luật pháp quốc tế. MTCR vốn được soạn thảo để hạn chế hoạt động mua bán tên lửa tầm xa sở hữu khả năng mang vũ khí hủy diệt hàng loạt. Phải đến nhiều năm sau UAV mới ra mắt nhưng chúng vẫn bị xem thuộc phạm vi kiểm soát của hiệp ước do khả năng bay xa và mang theo vũ khí.

Hiện tại các công ty UAV Mỹ phải cạnh tranh với nhiều nhà cung cấp từ Isael, Trung Quốc hay Thổ Nhĩ Kỳ chịu ít hạn chế xuất khẩu hơn. Cạnh tranh giành thị phần toàn cầu đang rất gay gắt khi máy bay không người lái chứng minh được hiệu quả ngoài chiến trường tại Ukraine, nên được xem như một phần không thể thiếu trong chiến tranh hiện đại.

Cẩm Bình