Ông Trump dọa dừng nhập khẩu dầu ăn từ Trung Quốc

Ảnh minh họa - Ảnh: Reuters

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 14/10 cho biết Washington đang cân nhắc chấm dứt một số hoạt động thương mại với Trung Quốc, bao gồm các giao dịch liên quan tới dầu ăn.

“Tôi tin rằng Trung Quốc đang cố tình ngừng mua đậu tương của Mỹ và gây sức ép lên nông dân Mỹ. Đây là hành động đối đầu kinh tế. Washington đang xem xét chấm dứt các hoạt động kinh doanh liên quan đến dầu ăn với Trung Quốc, cùng một số biện pháp khác, như một hình thức đáp trả”, ông Trump viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social.

Ông Trump cho rằng Mỹ hoàn toàn có khả năng tự chủ nguồn cung dầu ăn trong nước và không cần phụ thuộc vào nhập khẩu từ Trung Quốc.

Tuyên bố mới nhất của ông Trump đã làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, kéo chỉ số S&P 500 giảm điểm trong phiên giao dịch ngày 14/10. Phát biểu này nối tiếp loạt chỉ trích gần đây của ông nhằm vào Trung Quốc, làm dấy lên lo ngại về triển vọng các cuộc đàm phán thương mại song phương.

Từ tháng 5 đến nay, Trung Quốc đã dừng hoàn toàn nhập khẩu đậu tương Mỹ - động thái ông Trump cho là một chiến thuật bối cảnh đàm phán thương mại giữa hai nước đang diễn ra. Đầu tháng này, Tổng thống Mỹ cho biết ông mong muốn thảo luận vấn đề thương mại đậu tương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đồng thời cảnh báo Washington có thể ngừng nhập khẩu một số mặt hàng của Trung Quốc nếu căng thẳng không được giải quyết.

Là quốc gia nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới, Trung Quốc gần đây đã đa dạng hóa nguồn cung, chuyển sang mua nhiều hơn từ Brazil và Argentina, thay vì phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Mỹ. Với Mỹ, đậu tương là nông sản xuất khẩu hàng đầu với kim ngạch 24,5 tỷ USD, trong đó hơn 50% xuất sang Trung Quốc.

Các bang sản xuất đậu tương hàng đầu như Illinois, Iowa, Minnesota và Indiana có ảnh hưởng đáng kể trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Trong đó, Iowa thường được xem là bang chiến trường quan trọng. Nông dân tại các bang này là một trong những nhóm cử tri chủ chốt trong chiến dịch tranh cử của ông Trump, khiến các vấn đề liên quan đến đậu tương và thương mại nông sản trở thành một ưu tiên lớn của chính quyền.

Trong khi đó, xuất khẩu dầu ăn đã qua sử dụng (UCO) của Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục trong năm 2024, với Mỹ là thị trường lớn nhất, chiếm khoảng 43% tổng kim ngạch xuất khẩu. Loại dầu này chủ yếu được dùng tại Mỹ để sản xuất nhiên liệu sinh học, một lĩnh vực quan trọng trong chiến lược năng lượng sạch của Mỹ.

Giới phân tích đánh giá việc ông Trump đe dọa chấm dứt nhập khẩu UCO Trung Quốc là động thái mang tính biểu tượng để vừa gây sức ép về kinh tế vừa phát tín hiệu cứng rắn về lập trường thương mại.

Trước đó, một số nhà lập pháp Mỹ bày tỏ quan ngại về nguy cơ gian lận và pha trộn trong UCO từ Trung Quốc. Còn Bắc Kinh cũng đã bắt đầu chuyển hướng xuất khẩu mặt hàng này sang các khu vực khác như châu Âu để giảm tác động từ các rào cản thương mại của Washington.

Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc gia tăng kể từ khi ông Trump nhậm chức đầu năm nay, sau khi Nhà Trắng áp thuế bổ sung mạnh tay đối với hàng hóa trị giá hàng tỷ USD nhập khẩu từ Trung Quốc. Ông Trump cho biết biện pháp này nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại song phương, thúc đẩy hoạt động sản xuất trong nước và ngăn chặn tình trạng nhập lậu chất gây nghiện fentanyl.

Đức Anh