Ông Trump khoe giảm lạm phát, dân Mỹ vẫn vật lộn vì giá tăng

Tổng thống Donald Trump mới đây tuyên bố trên mạng xã hội rằng ông đã “chấm dứt khủng hoảng chi phí sinh hoạt”, khẳng định nước Mỹ không còn vấn đề về khả năng chi trả. “STOP LYIN” (đừng nói dối nữa), ông viết, như một thông điệp đanh thép gửi đến những người chỉ trích tình hình kinh tế hiện tại.

Nhưng với người dân, túi tiền vẫn bị siết chặt từng ngày.

Giá cả tăng vọt

Theo dữ liệu của DataWeave phân tích khoảng 16.000 mặt hàng trên các trang web bán lẻ, giá tại Target đã tăng trung bình 5,5% trong năm nay, Walmart tăng 5,3%, còn Amazon tăng hơn 12%.

Sau 7 tháng áp thuế quan diện rộng, người tiêu dùng Mỹ đang phải trả nhiều hơn gần như cho mọi thứ từ tách cà phê sáng, bộ sofa trong phòng khách cho tới đồ chơi trẻ em.

Lạm phát thực phẩm đã hạ nhiệt xuống 3,1% theo Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 - thấp hơn nhiều so với mức hai con số thời Tổng thống Joe Biden.

Tuy vậy, nhiều mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là thịt, vẫn tăng mạnh. Chuối tăng 8,6% do ảnh hưởng thuế nhập khẩu; trong khi giá thịt bò leo thang tới 19% với thịt nạc và 14% với thịt xay. Đây hậu quả từ hạn hán khiến đàn gia súc giảm và được “bảo hộ” thêm bởi thuế đánh vào thịt ngoại.

Giá thịt bò tăng 14% so với 9 tháng trước khi ông Trump nắm quyền. Ảnh: New York Post.

Một số nông dân đổ lỗi cho khí hậu khắc nghiệt, còn ông Trump tuyên bố đang cân nhắc “giảm nhiệt” giá thịt bằng cách tăng nhập khẩu từ Argentina.

“Đưa nước Mỹ thoát khỏi cơn khủng hoảng lạm phát thời Joe Biden là ưu tiên từ ngày đầu của Tổng thống Trump”, phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai nói với New York Post.

Ông nhấn mạnh người dân đang “trả ít hơn cho những nhu yếu phẩm như xăng và trứng”, đồng thời tiết lộ chính quyền vừa đạt được một thỏa thuận giảm giá thuốc lớn.

Câu chuyện tại các siêu thị

Tại Queens (New York), ông Chris Sohan, 61 tuổi, cho biết chi tiêu mỗi tuần của gia đình ông tăng thêm 50-100 USD, dù ông không mua thêm gì.

“Mọi thứ đều đắt đỏ. Tôi từng mua thịt bò mỗi tuần, giờ hai tuần mới dám mua một lần và ăn gà nhiều hơn”, ông nói.

Là cử tri từng bỏ phiếu cho ông Trump hai lần, Sohan thừa nhận thất vọng: “Tôi tưởng ông ấy sẽ giúp người như tôi, nhưng dường như ông ấy chỉ quan tâm đến bạn bè giàu có của mình”.

Theo các nhà kinh tế của Goldman Sachs, doanh nghiệp Mỹ vốn gánh phần lớn thuế quan của ông Trump nay bắt đầu chuyển chi phí sang người tiêu dùng. Kể từ tháng 1 đến tháng 9, giá quần áo tăng trung bình 11,5%, hàng gia dụng tăng 10,8%, đồ chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp tăng 7%, còn đồ điện tử, nội thất và thiết bị gia đình tăng 8,3%.

Người ủng hộ ông Trump - ông Chris Sohan - ở Queens mua sắm hàng tạp hóa vào ngày 6/11. Ảnh: New York Post.

Một chuyên gia của Cornerstone Consulting Organization nhận định: “Nhiều công ty áp dụng quy tắc ‘đừng để khủng hoảng trở nên vô ích’. Câu hỏi thực sự là: khi chiến tranh thương mại lắng xuống, giá có bao giờ giảm trở lại?”.

Amazon phản bác rằng không có bằng chứng giá tăng diện rộng. Trong khi đó, Target cho biết họ vẫn giữ giá ổn định với một số mặt hàng như đồ dùng học tập, còn Walmart tuyên bố đã hạ giá vĩnh viễn hơn 2.000 sản phẩm kể từ tháng 2.

Tuy nhiên, hàng loạt lĩnh vực khác lại đang chịu cú sốc thuế quan mới. Trong tháng 10, ông Trump công bố gói thuế mới với thuốc dược phẩm, tủ bếp, xe tải hạng nặng và 30% thuế với nội thất. Chỉ vài tuần sau, IKEA tăng giá bộ phòng ngủ gỗ sồi ba món từ 949 USD lên 1.049 USD, và ghế sofa Uppland từ 849 USD lên 899 USD.

Theo số liệu liên bang, giá nội thất phòng khách, nhà bếp và phòng ăn (phần lớn nhập khẩu) đã tăng 9,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Đồ chơi, thiết bị điện tử và trò chơi video cũng chịu ảnh hưởng nặng nề: Sony tăng giá PlayStation 5 thêm 50 USD vì chi phí thuế quan tăng tới 685 triệu USD/năm.

Ngay cả mặt hàng quen thuộc như cà phê cũng không thoát. CPI cho thấy giá cà phê tháng 9 tăng tới 41% so với cùng kỳ năm trước do hạn hán, lũ lụt toàn cầu và thuế nhập khẩu với các nhà cung cấp lớn như Brazil và Việt Nam.

Công ty Klatch Coffee tại California cho biết họ buộc phải tăng giá hai lần trong năm nay vì chi phí tăng thêm 1,5 USD mỗi gói.

“Chúng tôi không còn lựa chọn nào khác. Người tiêu dùng cuối cùng là người phải gánh hết”, đại diện hãng nói.

Phương Linh