Ông Trump là 'người cầm cân nảy mực' trong xung đột Israel-Hamas?

Gần đây, lãnh đạo cấp cao của Hamas đã kêu gọi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump gây sức ép lên Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn, nhấn mạnh tầm quan trọng của vai trò Mỹ trong việc đạt được sự ổn định tại khu vực.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump - Ảnh: Getty

Hamas kêu gọi sự can thiệp của ông Trump

Một lãnh đạo Hamas, trong cuộc phỏng vấn của Newsweek, nhấn mạnh rằng nhóm này sẵn sàng ký kết một thỏa thuận ngay lập tức nếu phía Israel ngừng trì hoãn. Ông cho biết Hamas cam kết thực hiện một lệnh ngừng bắn vĩnh viễn, rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi Dải Gaza, trao trả những người bị di dời và giải quyết vấn đề trao đổi tù nhân từ cả hai bên.

Nhà lãnh đạo này kỳ vọng rằng sự can thiệp của Trump, cùng đội ngũ của ông, có thể tạo áp lực buộc Israel phải tiến tới một giải pháp hòa bình. Theo ông, việc kéo dài các cuộc đàm phán không chỉ gây tổn hại cho Gaza mà còn làm leo thang căng thẳng khu vực.

Tình hình trở nên cấp bách hơn sau khi ông Trump cảnh báo hôm 7.1 rằng "mọi địa ngục sẽ bùng nổ ở Trung Đông" nếu khoảng 100 con tin đang bị Hamas giam giữ không được trả tự do trước khi ông nhậm chức vào ngày 20.1. Thông điệp này làm gia tăng áp lực lên cả Hamas và chính phủ Israel để đạt được một thỏa thuận nhanh chóng.

Tuy nhiên, khi chỉ còn chưa đầy hai tuần nữa, các cuộc đàm phán dường như vẫn bế tắc. Hai bên liên tục đổ lỗi cho nhau về việc làm chậm tiến trình, ngay cả khi có những nỗ lực hòa giải từ các bên trung gian quốc tế.

Quan điểm đối lập

Cuộc xung đột bắt đầu vào ngày 7.10.2023, khi Hamas tiến hành một cuộc tấn công bất ngờ vào Israel, dẫn đến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng và 250 người bị bắt làm con tin. Đáp lại, lực lượng phòng vệ Israel (IDF, quân đội) đã tiến hành các chiến dịch quân sự quy mô lớn ở Gaza. Theo Bộ Y tế Palestine, gần 46.000 người đã thiệt mạng ở Gaza kể từ khi xung đột bắt đầu, bao gồm cả thường dân và chiến binh.

Dù vậy, hơn 100 con tin đã được Hamas trả tự do nhờ các thỏa thuận ngừng bắn ngắn hạn trước đó. Một số báo cáo gần đây cho biết Hamas đã đồng ý thả thêm 34 con tin nếu đạt được thỏa thuận, nhưng Israel chưa xác nhận thông tin này.

Cả hai bên đã đưa ra những mô tả trái ngược về nội dung đàm phán và điều kiện của thỏa thuận. Hamas cáo buộc Israel không tôn trọng các tiêu chí nhân đạo đã được thống nhất và trì hoãn việc rút quân khỏi Gaza. Trong khi đó, chính quyền Israel bác bỏ các cáo buộc và nhấn mạnh rằng Hamas phải chịu trách nhiệm về việc gây ra khủng hoảng nhân đạo, gồm cả việc sử dụng các khu vực dân sự làm căn cứ quân sự.

Một đại diện của Hamas cho biết: "Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và chính phủ của ông ấy vẫn từ chối xác nhận một lệnh ngừng bắn thực chất cũng như không đưa ra kế hoạch rút quân cụ thể từ Gaza, thay vào đó chỉ muốn đình chỉ tạm thời các hoạt động quân sự. Điều này không thể chấp nhận được".

Phản bác lại, Tổng lãnh sự Israel tại New York, Ofir Akunis, tuyên bố: "Hamas là tổ chức chịu trách nhiệm cho các tội ác khủng khiếp nhất kể từ Thế chiến 2. Những lời nói dối của họ về thỏa thuận này chỉ nhằm che đậy các hành vi khủng bố… Hamas tiếp tục lan truyền những lời nói dối và cản trở quá trình đàm phán. Mọi thứ hiện phụ thuộc vào Hamas có thực sự đồng ý với thỏa thuận hay không".

Vai trò của Mỹ và ông Trump

Tổng thống đắc cử Donald Trump đang đứng trước một thử thách lớn trong nỗ lực tái lập hòa bình tại Trung Đông, với thời hạn quan trọng ngày 20.1 đang đến gần. Chính quyền hiện tại của Tổng thống Joe Biden vẫn kiên định với đề xuất 3 giai đoạn nhằm thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn, trong khi ông Trump cam kết sẽ sớm đưa khu vực này trở lại trạng thái ổn định. Tuy nhiên, ông Trump cũng đưa ra lời cảnh báo mạnh mẽ rằng tình hình có thể trở nên nghiêm trọng nếu không đạt được tiến triển trong các cuộc đàm phán.

Phát biểu gần đây, ông Trump nhấn mạnh rằng việc trả tự do cho các con tin là điều kiện tiên quyết để tránh một cuộc khủng hoảng sâu rộng hơn. "Nếu không có động thái cụ thể từ Hamas, Trung Đông sẽ đối mặt với những hậu quả lớn", ông cảnh báo trong một cuộc họp báo. Những lời lẽ mạnh mẽ này nhấn mạnh sự quyết tâm của ông trong việc đưa các bên quay trở lại bàn đàm phán, nhưng cũng phản ánh sự bế tắc kéo dài giữa Hamas và Israel.

Dù Hamas đã kêu gọi Mỹ thay đổi cách tiếp cận để giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza, Israel vẫn tỏ ra tin tưởng vào sự ủng hộ từ chính quyền Trump. Thủ tướng Benjamin Netanyahu lạc quan rằng sự hỗ trợ của Mỹ sẽ củng cố vị thế của Israel, ngay cả khi các cuộc đàm phán chưa có đột phá. Trong khi đó, cộng đồng quốc tế liên tục kêu gọi các bên giảm căng thẳng, ưu tiên các giải pháp nhân đạo để giảm bớt tình trạng khốn khổ của người dân tại Gaza.

Tương lai của khu vực giờ đây phụ thuộc vào khả năng đạt được một thỏa thuận khả thi trước thời hạn. Sự can thiệp mạnh mẽ từ Mỹ và áp lực từ cộng đồng quốc tế có thể là yếu tố quyết định để ngăn chặn cuộc khủng hoảng leo thang. Tuy nhiên, với tiến trình hiện tại, việc đạt được một giải pháp toàn diện vẫn còn là thách thức lớn, đặt ra câu hỏi về vai trò của Mỹ và ông Trump trong việc định hình tương lai Trung Đông.

Hoàng Vũ