Ông Trump: Larry Ellison, Lachlan Murdoch, Michael Dell tham gia thỏa thuận mua TikTok

Ông Trump nói rằng Mỹ - Trung đã đạt tiến triển về một thỏa thuận yêu cầu chuyển giao tài sản của TikTok tại Mỹ từ tập đoàn ByteDance (Trung Quốc) sang các chủ sở hữu người Mỹ.

Larry Ellison, Lachlan Murdoch và Michael Dell sẽ mang lại cho ông Trump các đồng minh trong giới doanh nghiệp Mỹ, qua đó tạo ảnh hưởng lên ứng dụng mạng xã hội phổ biến có hơn 170 triệu người dùng ở Mỹ và góp phần định hình các cuộc thảo luận công khai về chính trị, văn hóa.

Theo thỏa thuận dự kiến, tài sản TikTok tại Mỹ sẽ do các nhà đầu tư Mỹ nắm đa số, được điều hành tại Mỹ bởi hội đồng quản trị có chuyên môn về an ninh quốc gia và an ninh mạng, Reuters đưa tin hôm 21.9, dẫn lời một quan chức cấp cao Nhà Trắng.

ByteDance sẽ nắm chưa tới 20% cổ phần trong liên doanh kiểm soát hoạt động TikTok tại Mỹ, quan chức này nói thêm. Các cổ đông hiện tại của ByteDance gồm Susquehanna International Group, General Atlantic và KKR.

Ông Trump ca ngợi Lachlan Murdoch, Larry Ellison và Michael Dell trong cuộc phỏng vấn với chương trình The Sunday Briefing của Fox News, gọi họ là những nhân vật nổi bật và yêu nước Mỹ.

“Tôi nghĩ họ sẽ làm rất tốt”, Trump nói, đồng thời ghi nhận TikTok đã giúp ông xây dựng sự ủng hộ của cử tri trẻ trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.

Lachlan Murdoch, Giám đốc điều hành Fox Corp, gần đây đã củng cố quyền kiểm soát lâu dài với đế chế truyền thông gia đình mình, gồm cả Fox News và Wall Street Journal, sau khi giải quyết xong cuộc chiến pháp lý kéo dài nhiều năm với các anh chị em. Rupert Murdoch (94 tuổi), người đứng đầu gia đình Murdoch, cũng có thể tham gia vào thỏa thuận về TikTok, theo ông Trump.

Bất kỳ khoản đầu tư nào vào TikTok Mỹ của Lachlan Murdoch sẽ thông qua Fox Corp, hai nguồn tin am hiểu vấn đề nói với Reuters. Gia đình Murdoch sẽ không đầu tư với tư cách cá nhân và News Corp (chủ sở hữu tờ Wall Street Journal, New York Post) cũng không tham gia, các nguồn tin này cho biết.

Rupert cùng Lachlan Murdoch nổi tiếng với quan điểm bảo thủ và các hãng tin của họ thu hút khán giả có xu hướng cánh hữu, nhưng đôi khi cũng khiến ông Trump phật lòng.

Tổng thống Mỹ đã kiện Wall Street Journal và Rupert Murdoch vì tội phỉ báng liên quan đến một bài viết hồi tháng 7, trong đó nói rằng ông Trump từng ký lời chúc sinh nhật năm 2003 cho nhà tài chính quá cố kiêm tội phạm tình dục Jeffrey Epstein. Wall Street Journal đã bảo vệ việc đưa tin của mình và cam kết sẽ đấu tranh với vụ kiện.

Larry Ellison, đồng sáng lập Oracle và là nhà tài trợ lớn cho đảng Cộng hòa, từ lâu đã được liên hệ với một thỏa thuận tiềm năng liên quan đến TikTok. Michael Dell là Giám đốc điều hành Dell.

Dell chưa trả lời ngay lập tức khi được đề nghị về chuyện này.

Từ trái sang phải là Larry Ellison, Lachlan Murdoch và Michael Dell - Ảnh: Internet

Ông Trump từ chối thực thi một đạo luật của Mỹ năm 2024, được ban hành dưới thời chính quyền Biden, yêu cầu cấm TikTok vào tháng 1.2025 trừ khi ByteDance thoái vốn khỏi ứng dụng video ngắn này. Ông Trump đã đưa các cuộc đàm phán về TikTok vào khuôn khổ các cuộc trao đổi kinh tế rộng hơn với Trung Quốc.

Thời gian qua, chính quyền Trump đã thực hiện các động thái can thiệp bất thường vào doanh nghiệp Mỹ, gồm cả việc nắm 10% cổ phần của Intel và cho phép Nvidia bán chip H20 sang Trung Quốc để đổi lấy 15% doanh thu từ các giao dịch đó.

Ông Trump bảo vệ những động thái này, cho rằng chúng mang lại lợi ích cho lợi ích quốc gia Mỹ. Tuy nhiên, các nhà phê bình, gồm cả một số lãnh đạo doanh nghiệp và nghị sĩ đảng Cộng hòa, gọi sự can thiệp này là đi chệch khỏi các chuẩn mực của chủ nghĩa tư bản Mỹ, có nguy cơ làm tổn hại khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Mỹ.

Người Mỹ nắm đa số ghế hội đồng quản trị TikTok, đào tạo lại thuật toán nằm ngoài sự kiểm soát của ByteDance

Hôm 21.9, Reuters đưa tin người Mỹ sẽ nắm 6 trong số 7 ghế trong hội đồng quản trị TikTok tại Mỹ, với ghế còn lại do ByteDance chỉ định, dẫn lời một quan chức cấp cao Nhà Trắng.

Đây là một phần trong thỏa thuận giữa Mỹ và Trung Quốc về tương lai của TikTok. Vị quan chức này cho biết thêm, thỏa thuận cũng quy định toàn bộ dữ liệu người dùng Mỹ phải được lưu trữ trên hạ tầng điện toán đám mây đặt tại Mỹ và do Oracle quản lý.

Ngày 19.9, Tổng thống Trump cho biết ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đạt được một số tiến triển trong thỏa thuận về TikTok sau một cuộc điện đàm, đồng thời dự kiến sẽ gặp trực tiếp sau sáu tuần nữa. Hai nhà lãnh đạo đồng ý tiếp tục bàn thảo bên lề Hội nghị APEC khai mạc ngày 31.10 tại thành phố Gyeongju, Hàn Quốc. Ông Trump cũng nói ông sẽ thăm Trung Quốc vào đầu năm 2026, còn ông Tập sẽ sang Mỹ vào thời điểm thích hợp sau đó.

“Ông ấy đã chấp thuận thỏa thuận TikTok. Mọi việc đang tiến triển thuận lợi”, Tổng thống Mỹ nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục, đồng thời hé lộ khả năng sẽ có một lễ ký chính thức.

Trong khi đó, tuyên bố từ phía Trung Quốc không nhắc tới một thỏa thuận chính thức. “Quan điểm của Trung Quốc về vấn đề TikTok rất rõ ràng: Chính phủ Trung Quốc tôn trọng quyết định của doanh nghiệp liên quan. Mỹ sẽ hợp tác cùng Trung Quốc trong lĩnh vực kinh tế – thương mại, hỗ trợ các bên đạt được thỏa thuận phù hợp về TikTok thông qua tham vấn, đồng thời kêu gọi không phân biệt đối xử với doanh nghiệp Trung Quốc”, tuyên bố nêu rõ.

Craig Singleton, chuyên gia cấp cao tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ, nhận định: “Trung Quốc dường như tập trung vào việc tạo dựng hình ảnh tích cực trước dư luận quốc tế và tin rằng thời gian sẽ có lợi cho họ, trong khi Mỹ đang tìm kiếm một bước đột phá cho cả TikTok lẫn hội nghị thượng đỉnh. Tôi cho rằng phía Trung Quốc khá hài lòng với tình hình hiện nay”.

Theo các quan chức trong chính quyền Trump, hầu hết các điều khoản chính của thỏa thuận đã được thống nhất, bao gồm cả việc Mỹ có quyền giám sát nhất định với thuật toán của TikTok. Mỹ từng lo ngại công nghệ gợi ý nội dung này có thể bị Trung Quốc lợi dụng để thao túng những gì người Mỹ nhìn thấy trên nền tảng.

Reuters dẫn lời một quan chức Nhà Trắng cho biết thuật toán TikTok “sẽ được bảo mật, đào tạo lại và vận hành tại Mỹ, nằm ngoài sự kiểm soát của ByteDance”.

Vị quan chức nói thêm rằng người dùng Mỹ vẫn có thể tiếp cận các nội dung từ khắp nơi trên thế giới. ByteDance dự kiến giữ dưới 20% cổ phần trong liên doanh quản lý TikTok ở Mỹ, nhằm tuân thủ yêu cầu của đạo luật ký năm 2024.

Theo Bloomberg, TikTok tại Mỹ sẽ do một liên danh tiếp quản, trong đó có Oracle, quỹ Andreessen Horowitz và công ty đầu tư Silver Lake Management. Oracle hiện cung cấp dịch vụ đám mây cho TikTok và lưu trữ dữ liệu người dùng tại Mỹ cùng một số thị trường khác.

Giá trị thương vụ chưa được công bố, nhưng TikTok hiện được định giá khoảng 35–40 tỉ USD, trong bối cảnh cổ phiếu các hãng công nghệ tăng nhanh nhờ làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI). Thành công của TikTok chủ yếu đến từ thuật toán gợi ý nội dung, vốn phân phối video dựa trên hành vi và sở thích người dùng. Trong thỏa thuận sơ bộ, ByteDance sẽ cấp phép công nghệ đằng sau thuật toán này. Các kỹ sư TikTok tại Mỹ đã thử nghiệm một ứng dụng mới để tái tạo công nghệ gợi ý, theo Bloomberg.

TikTok hiện nằm trong nhóm nền tảng mạng xã hội được sử dụng nhiều nhất tại Mỹ, ngang hàng YouTube và Instagram về thời gian người dùng dành cho ứng dụng mỗi ngày. Điều này khiến TikTok trở thành “mỏ vàng” của giới quảng cáo muốn tiếp cận lượng người dùng khổng lồ. Năm 2024, TikTok đã thúc đẩy tăng trưởng doanh thu toàn cầu, giúp bù đắp suy thoái kinh tế tại Trung Quốc, đưa doanh thu từ hoạt động quốc tế của ByteDance đạt 39 tỉ USD trong năm.

Tổng thống Trump nhiều lần nhấn mạnh TikTok đang có ảnh hưởng mạnh mẽ tới giới trẻ Mỹ thuộc thế hệ Z. Bên cạnh đó, tiềm năng từ TikTok Shop – có khả năng cạnh tranh với Amazon và Walmart trong thương mại điện tử – cũng rất hấp dẫn với các nhà đầu tư. TikTok vẫn được coi là một trong những bước đi quốc tế thành công nhất của ngành công nghệ Trung Quốc, dù môi trường địa chính trị đầy rào cản.

Ông Trump đưa ra khả năng chính phủ Mỹ có thể thu khoản phí để giúp môi giới một thỏa thuận nhằm duy trì hoạt động của TikTok tại nước này, nhưng nói thêm rằng điều khoản như vậy "vẫn chưa được đàm phán đầy đủ". Tờ Wall Street Journal đưa tin khoản phí đó sẽ lên tới hàng tỉ USD.

Sơn Vân