Ông Trump muốn xây dựng các cơ sở tinh luyện kim loại ở ngay căn cứ quân sự Mỹ

Tránh phụ thuộc vào Trung Quốc

Hãng tin Reuters dẫn lời hai quan chức cấp cao Chính phủ Mỹ thông tin động thái này nằm trong dự thảo sắc lệnh hành pháp dự kiến được ông ký thông qua từ ngày 12/3.

Cụ thể, theo sắc lệnh, ông Trump yêu cầu Lầu Năm Góc phối hợp với các cơ quan liên bang xây dựng cơ sở tinh luyện kim loại ngay tại các căn cứ quân sự của Mỹ.

Trụ sở Lầu Năm Góc Mỹ tại Washington (Ảnh: Reuters).

Theo Tổng thống Trump việc sử dụng các căn cứ quân sự cho quá trình tinh luyện cho thấy tầm quan trọng đặc biệt của các loại khoáng sản đối với an ninh quốc gia trong bối cảnh các loại máy bay chiến đấu, tàu ngầm, đạn dược và vũ khí khác mà quân đội Mỹ hiện đang sử dụng đều được chế tạo từ khoáng sản được tinh luyện tại Trung Quốc.

Bên cạnh đó, ông Trump đã lên kế hoạch bổ nhiệm một quan chức phụ trách điều phối các loại khoáng sản quan trọng, tương tự như cách các Tổng thống Mỹ tiền nhiệm đã làm đối với các lĩnh vực khác. Hiện, kế hoạch trên vẫn đang được thảo luận và có thể thay đổi trước khi ông Trump đặt bút ký sắc lệnh.

Lầu Năm Góc hiện có quyền sử dụng hơn 121.000m2 đất. Con số này để có thể xây dựng các cơ sở tinh luyện kim loại đồng thời tránh được việc phải mua đất hoặc sử dụng đất do các cơ quan liên bang khác kiểm soát.

Song, kế hoạch trên được cho là có thể giúp giải quyết những quan ngại lâu dài của các nhà sản xuất rằng Trung Quốc đang kiểm soát nhiều lĩnh vực tinh luyện kim loại trên toàn cầu.

Trung Quốc đang là nhà tinh luyện hàng đầu thế giới đối với 30 trong số 50 khoáng sản nằm trong danh mục mà Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ coi là quan trọng.

Hiện nay, một số quan chức Chính phủ lo ngại khi có dấu hiệu ban đầu cho thấy Trung Quốc có thể hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng để đáp trả những lần áp thuế mà ông Trump ban bố gần đây.

Những tính toán về mặt pháp lý

Tuy nhiên, kế hoạch của ông Trump có thể vấp phải những rắc rối về mặt quy định của pháp luật bởi Đạo luật Không khí Sạch và Đạo luật Nước Sạch của Mỹ vẫn đang được áp dụng đối với các căn cứ của Lầu Năm Góc.

Đây cũng chính là những quy định đã cản trở sự phát triển của các dự án chế biến khoáng sản tư nhân trong quá khứ.

Tổng thống Donald Trump được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn khi đặt bút ký vào sắc lệnh cho phép xây dựng cơ sở tinh luyện kim loại ngay tại các căn cứ quân sự của Mỹ.

Tuy nhiên, trước đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nhiều lần tuyên bố sẵn sàng sử dụng đất đai do Chính phủ kiểm soát vào những mục đích khác.

Ngoài ra, theo các nguồn tin, trong sắc lệnh lần này, ông Trump chưa đưa thêm nội dung thành lập kho dự trữ khoáng sản quan trọng của Mỹ theo mô hình Dự trữ Dầu lửa Chiến lược dù Trung Quốc đã dự trữ một số khoáng sản quan trọng, bao gồm cobalt.

Được biết, năm 2024, Chính phủ Mỹ đã cân nhắc việc dự trữ cobalt, loại kim loại quý hiếm được sử dụng trong quá trình sản xuất tên lửa, linh kiện hàng không vũ trụ, nam châm cho hệ thống liên lạc, radar dẫn đường…

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng không có kế hoạch yêu cầu Lầu Năm Góc hoặc các cơ quan liên bang khác bắt buộc các nhà cung cấp chỉ sử dụng khoáng sản từ Mỹ theo sắc lệnh ưu tiên "Mua hàng Mỹ" mà các công ty khai khoáng nhỏ rất mong chờ nhằm chống lại sự thao túng thị trường của Trung Quốc.

Sắc lệnh trên cũng sẽ không tìm cách thay đổi quy trình cấp phép khai thác mỏ liên bang, được quy định theo Đạo luật Chính sách Môi trường Quốc gia năm 1970, bởi động thái này cần thông qua của Quốc hội.

Dù vậy, theo các nguồn tin sắc lệnh mới của ông Trump sẽ hướng tới việc mở rộng quy trình cấp phép nhanh cho các mỏ, nhằm tiếp nối chính sách mà ông Trump đã thực thi trong nhiệm kỳ đầu.

Hiện vẫn chưa rõ liệu ông Trump có kế hoạch tuyên bố đồng là một khoáng sản chiến lược hay không. Nếu đồng được công nhận là khoáng sản chiến lược, các công ty khai thác đồng ở Mỹ sẽ có thể hưởng mức ưu đãi thuế 10%.

Công ty Freeport có trụ sở tại Phoenix, nhà khai thác đồng lớn nhất Mỹ, hồi đầu tuần bày tỏ hy vọng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ thực hiện bước đi này nhằm giúp công ty tiết kiệm 500 triệu USD mỗi năm.

Khánh An