Ông Trump sẽ 'bóp nghẹt' Iran bằng trừng phạt dầu?

Chính quyền mới của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ khôi phục chính sách "gây sức ép tối đa" để "làm phá sản" khả năng tài trợ cho các lực lượng ủy nhiệm khu vực và phát triển vũ khí hạt nhân của Iran, FT dẫn nguồn thạo tin khẳng định.

Kế hoạch này sẽ đánh dấu sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ vào thời điểm Trung Đông đang hỗn loạn. Ảnh: Jpost

Cụ thể, nhóm chính sách đối ngoại của ông Trump sẽ tìm cách tăng cường các lệnh trừng phạt đối với Tehran, bao gồm cả xuất khẩu dầu quan trọng, ngay khi ông trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025.

"Ông ấy quyết tâm tái lập chiến lược gây sức ép tối đa để làm Iran phá sản càng sớm càng tốt," một chuyên gia an ninh quốc gia giấu tên khẳng định.

Kế hoạch này sẽ đánh dấu sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Mỹ vào thời điểm Trung Đông đang hỗn loạn sau cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas đã gây ra làn sóng thù địch trong khu vực và thúc đẩy xung đột giữa Israel với Iran.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã khẳng định mong muốn có một thỏa thuận với Iran. Theo nguồn tin, chiến thuật gây sức ép tối đa sẽ được sử dụng để cố gắng buộc Iran đàm phán với Mỹ — mặc dù giới phân tích cho rằng đây là một mục tiêu xa vời.

Tổng thống đắc cử đã phát động chiến dịch "gây sức ép tối đa" trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông sau khi từ bỏ thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mà Iran đã ký với các cường quốc thế giới và áp đặt hàng trăm lệnh trừng phạt đối với quốc gia này.

Để đáp trả, Tehran đã đẩy mạnh hoạt động hạt nhân và làm giàu uranium gần đến mức có thể chế tạo vũ khí.

Các lệnh trừng phạt vẫn được áp dụng trong chính quyền Tổng thống Biden, nhưng không nghiêm ngặt như mong muốn khôi phục thỏa thuận hạt nhân với Iran và xoa dịu cuộc khủng hoảng.

Lượng dầu thô xuất khẩu của Iran đã tăng gấp ba lần trong bốn năm qua, từ mức thấp 400.000 thùng một ngày vào năm 2020 lên hơn 1,5 triệu thùng/ngày cho đến nay vào năm 2024, với hầu hết các chuyến hàng đều đến Trung Quốc, theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ.

Nhóm chuyển giao của ông Trump đang soạn thảo các sắc lệnh hành pháp mà ông có thể ban hành vào ngày đầu tiên tại Phòng Bầu dục để nhắm vào Tehran, bao gồm thắt chặt và bổ sung các lệnh trừng phạt mới đối với xuất khẩu dầu của Iran, theo nguồn tin.

"Nếu thực sự hành động quyết liệt, họ có thể đẩy xuất khẩu dầu của Iran xuống còn vài trăm nghìn thùng mỗi ngày," Bob McNally, Chủ tịch công ty tư vấn Rapidan Energy và là cựu cố vấn năng lượng cho chính quyền Tổng thống George W. Bush nhận định.

Ông nói thêm: "Đó là nguồn thu nhập chính của Iran và nền kinh tế nước này đã mong manh hơn nhiều so với thời điểm đó. Tehran đang ở thế khó khăn hơn nhiều so với nhiệm kỳ đầu tiên, đó sẽ là một tình huống khá tồi tệ".

Các cố vấn của ông Trump đã thúc giục tổng thống mới hành động nhanh chóng đối với Tehran. Mike Waltz, cố vấn an ninh quốc gia tiềm năng của ông Trump, đã giúp thông qua luật khi còn là thành viên của Hạ viện, theo đó sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với việc Trung Quốc mua dầu thô của Iran. Dự luật này đã không được Thượng viện thông qua.

Chiến dịch gây sức ép tối đa được thiết kế để ngăn chặn nguồn thu của Iran nhằm xây dựng quân đội hoặc tài trợ cho các nhóm ủy nhiệm trong khu vực, nhưng mục tiêu cuối cùng là khiến Tehran đàm phán một thỏa thuận hạt nhân mới và thay đổi các chính sách khu vực.

Iran ủng hộ các nhóm chiến binh trên khắp khu vực đã nổ súng vào Israel trong năm qua. Israel và Iran cũng đã có các cuộc tấn công tên lửa trực tiếp.

Cho đến nay, trong nhóm an ninh quốc gia của ông Trump có những lựa chọn cấp cao bao gồm ứng cử viên của ông cho chức ngoại trưởng, Marco Rubio, và Waltz, cố vấn an ninh quốc gia, những nhân vật vốn ưa chuộng cách tiếp cận cứng rắn đối với Iran.

Liên Hà