Ông Trump vẫn tiếp tục chi phối đảng Cộng hòa

Hôm 26-1, toàn bộ 45 thượng nghị sĩ Cộng hòa, trừ năm người trong ban lãnh đạo đảng tại Thượng viện, bất ngờ bỏ phiếu tuyên bố việc luận tội cựu tổng thống Donald Trump là trái hiến pháp. Động thái này cho thấy Thượng viện nhiều khả năng sẽ không kết tội ông Trump trong phiên xét xử ngày 8-2 tới. Đồng thời, trái với nhiều dự đoán trước đó về việc đảng Cộng hòa đang tìm cách thoát khỏi ảnh hưởng của ông Trump, quyền lực của ông lên đảng này thậm chí lại có phần tăng cao hơn trước.

Phe Cộng hòa ủng hộ ông Trump trỗi dậy

Với những người ủng hộ trung thành, chiến dịch luận tội ông Trump lần hai do đảng Dân chủ khởi xướng chẳng khác nào lý do để họ tập hợp xung quanh cựu tổng thống. “Có 74 triệu người bỏ phiếu cho ông ấy. Sẽ không có chuyện họ đồng loạt quay lưng. Tại cấp cơ sở, ông ấy rất được ủng hộ. Tôi nghĩ toàn bộ đảng Cộng hòa đều hiểu nếu muốn trở thành phe đa số, họ cần quy tụ được những người ủng hộ ông Trump” - chiến lược gia đảng Cộng hòa Charlie Gerow ở bang Pennsylvania cho hay.

Thậm chí những người ủng hộ ông Trump trong đảng còn quay sang tấn công, chỉ trích những người phản đối. Tuần trước, phía đảng Cộng hòa ở bang Washington đã ra tuyên cáo kêu gọi hạ nghị sĩ Dan Newhouse của bang này từ chức vì bỏ phiếu đồng ý luận tội tổng thống ở Hạ viện. Tại Oregon, phía đảng Cộng hòa ở đây cũng ra tuyên cáo lên án và gọi 10 hạ nghị sĩ bỏ phiếu luận tội ông Trump của bang này là những kẻ “phản bội”.

Diễn biến tương tự cũng xảy ra tại bang Arizona khi ban lãnh đạo đảng ra tuyên cáo khiển trách Thống đốc bang Doug Ducey và cựu thượng nghị sĩ Jeff Flake vì hai người này “dám đi dự” lễ nhậm chức của ông Joe Biden ngày 20-1, tức công khai ra mặt chống đối ông Trump.

Còn nhớ, ngay sau vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội ngày 6-1, hàng loạt lãnh đạo cấp cao của đảng Cộng hòa đã lên án ông Trump vì kích động bạo lực, đe dọa tính mạng của các nghị sĩ. Tuy nhiên, đến nay thì những chỉ trích như vậy dường như đã chìm vào quá khứ. Nhiều người trước đó chỉ trích ông Trump thì nay lại đổi giọng điệu.

Đơn cử, lãnh đạo Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy trước đó tuyên bố ông Trump phải đứng ra chịu một phần trách nhiệm thì mới đây lại “chữa cháy” khi cho rằng “mọi người trên đất nước này đều có phần trách nhiệm”. Đến ngày 28-1, trang Twitter cá nhân của ông McCarthy đăng tải một số hình ảnh nghị sĩ này đi ăn với ông Trump tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago ở bang Florida, hai bên công khai cam kết sẽ hợp tác để đưa đảng Cộng hòa giành lại quyền kiểm soát Hạ viện. Cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley từng tuyên bố hành động của ông Trump “từ sau ngày bầu cử sẽ bị lịch sử đánh giá khắc nghiệt” nhưng khi trả lời phỏng vấn của đài Fox News hôm 26-1 thì lại khẳng định “không có cơ sở để luận tội” cựu tổng thống.

Lãnh đạo đảng Cộng hòa và Tổng thống Donald Trump (ngồi) trong một phiên làm việc ở Nhà Trắng hồi tháng 6-2017. Ảnh: AP

Đảng Cộng hòa cần ông Trump cho tương lai

Theo hãng tin Politico, có rất nhiều lý do để giải thích tại sao ông Trump dù đã rời nhiệm sở rồi vẫn giữ được ảnh hưởng to lớn lên đảng Cộng hòa và một trong số đó là đảng Cộng hòa nhận thấy họ sẽ bất lợi nếu không có ông. Một ngày trước khi vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội xảy ra, đảng Cộng hòa đã mất hai ghế thượng nghị sĩ của bang Georgia và qua đó mất luôn quyền kiểm soát thượng viện. Các đảng viên Cộng hòa lúc đó đổ lỗi cho ông Trump quá tập trung vào các cáo buộc gian lận bầu cử thay vì kêu gọi những người ủng hộ đi bỏ phiếu. Tuy nhiên, các cố vấn của ông Trump hiện đã cam kết rằng ông Trump sẽ tham gia tích cực trong cuộc đua giữa nhiệm kỳ sắp tới và trực tiếp ra mặt ủng hộ các ứng viên Cộng hòa. Điều đó khiến nhiều đảng viên Cộng hòa nỗ lực để ông có tiếng nói, cũng như đảm bảo những người ủng hộ ông vẫn được đảng Cộng hòa chào đón. “Chúng tôi dĩ nhiên phải trung lập và có các quy định bắt buộc chúng tôi làm vậy nhưng chúng tôi cũng không thể cho ai lấy đi 74 triệu phiếu bầu của mình (ám chỉ 74 triệu phiếu bầu của ông Trump - PV)” - ông Jonathan Barnett, thành viên chi bộ đảng Cộng hòa bang Arkansas, khẳng định.

Trong một cuộc thăm dò do ĐH Monmouth (Mỹ) tiến hành công bố tuần trước, có tới 87% cử tri Cộng hòa được khảo sát vẫn tiếp tục ủng hộ ông Trump và phản đối luận tội cựu tổng thống này. 72% người được hỏi vẫn tin rằng ông Biden thắng là do gian lận phiếu bầu và khoảng 10% tuyên bố không bao giờ công nhận ông Biden là tổng thống Mỹ. Một thăm dò khác do công ty tư vấn Morning Consult (Mỹ) công bố ngày 29-1 cũng cho thấy tỉ lệ ủng hộ ông Trump tăng theo thời gian chứ không giảm đi. 81% cử tri Cộng hòa được hỏi có quan điểm tích cực về ông Donald Trump - tăng 9% kể từ khi xảy ra vụ bạo loạn ngày 6-1. 76% cử tri được hỏi cho biết họ có thiện cảm với ông Donald Trump, một trong số này thậm chí còn có thiện cảm “rất tốt”.•

VĨ CƯỜNG