Sau nhiều ngày đồn đoán, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chính thức cách chức Tổng tư lệnh Valery Zaluzhny và bổ nhiệm Tư lệnh Lục quân Oleksandr Syrskyi thay thế.
"Tôi đã gặp tướng Valery Zaluzhny. Tôi cảm ơn ông ấy vì hai năm bảo vệ Ukraine", Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 8/2 viết trong bài đăng trên Telegram, được gửi ngay trước thông báo chính thức. Ông cũng đăng ảnh chụp chung với đại tướng Zaluzhny.
"Chúng tôi đã thảo luận về nhu cầu đổi mới của lực lượng vũ trang Ukraine. Chúng tôi cũng thảo luận về việc ai có thể nằm trong ban lãnh đạo mới. Bây giờ là lúc cho việc đổi mới này", ông Zelensky tuyên bố.
"Tôi đã bổ nhiệm Thượng tướng Syrskyi làm Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine", ông Zelensky nói trong bài phát biểu tối 8/2 (giờ địa phương).
Tướng Oleksandr Syrsky nổi tiếng khi là người đề xuất kế hoạch mở mũi phản công bất ngờ vào Kharkov, nơi ông nhận thấy là mắt xích yếu trong phòng tuyến Nga và đã thành công vào năm 2022.
"Bắt đầu từ hôm nay, một đội ngũ quản lý mới sẽ nắm quyền", ông Zelensky nói.
"Một kế hoạch hành động chi tiết, thực tế cho lực lượng vũ trang Ukraine năm 2024 cần được đưa ra bàn thảo, tính đến tình hình thực tế trên chiến trường hiện nay và các triển vọng", ông Zelensky nhấn mạnh.
Tướng Oleksandr Syrskyi 59 tuổi, cũng là chỉ huy chiến dịch bảo vệ thủ đô Kiev trong giai đoạn đầu chiến sự, khi lực lượng Nga tìm cách bao vây Kiev trong gần hai tháng.
Gần như cùng lúc thông báo từ Tổng thống Zelensky, tướng Zaluzhny cũng viết trên Telegram rằng "nhiệm vụ của năm 2022 khác xa so với nhiệm vụ của năm 2024. Vì vậy, mọi người cần thay đổi và thích ứng với thực tế mới".
Ông Zaluzhny cho biết đã có "cuộc nói chuyện quan trọng và nghiêm túc" với Tổng thống Zelensky.
"Chúng tôi đã quyết định rằng chúng tôi cần thay đổi cách tiếp cận và chiến lược", ông Zaluzhny nói thêm.
Việc hai thông báo được đưa ra cách nhau không lâu cho thấy Tổng thống Zelensky và tướng Zaluzhny đã phối hợp chặt chẽ khi hành động mang tính bước ngoặt trong quân đội Ukraine.
Cuộc cải tổ quân sự diễn ra vào thời điểm khó khăn đối với Ukraine trên chiến trường khi quân đội nước này đang đối mặt tình trạng thiếu đạn dược trầm trọng do nguồn hỗ trợ từ phương Tây trở nên bấp bênh.
Theo luật Ukraine, tổng tư lệnh quân đội là người đứng đầu lực lượng vũ trang, giám sát tình hình quân đội cùng trang thiết bị, vũ khí và nguồn lực liên quan.
Tư lệnh báo cáo với Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng về kết quả thực hiện các mục tiêu quân sự chiến lược của đất nước.
Ảnh hưởng và vị thế của tướng Zaluzhny bắt đầu nổi lên sau thời điểm Nga mở chiến dịch tại Ukraine hồi tháng 2/2022.
Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa ông và Tổng thống Zelensky bùng phát vào tháng 11/2023, khi tư lệnh quân đội Ukraine nói chiến dịch phản công của Kiev đã lâm vào bế tắc và vấp phải chỉ trích gay gắt từ Văn phòng Tổng thống.
Bất đồng giữa hai bên sau đó tiếp tục bị nới rộng do tranh cãi về vấn đề huy động quân, khi tướng Zaluzhny muốn bổ sung thêm 450.000-500.000 quân ra tiền tuyến, điều ông Zelensky phản đối.
Tướng Zaluzhny bảo vệ quan điểm cần huy động nửa triệu người, song, ông Zelensky cho rằng điều đó không cần thiết ở thời điểm hiện tại.
Tin đồn về bất đồng giữa 2 người ngày càng nhận được sự chú ý sau khi ông Zaluzhny xuất hiện trên báo Economist, nói rằng xung đột đang bế tắc và Ukraine có nguy cơ đang rơi vào bẫy của cuộc chiến kéo dài.
Trước khi ông Zelensky đưa ra thông báo chính thức, các đồn đoán về quyết định sa thải Zaluzhny đã được lan truyền trong nhiều ngày.