Ông Zelensky hy vọng về hòa bình trong cuộc gặp tại Saudi Arabia

Hãng thông tấn quốc gia Saudi Arabia - SPA đưa tin sáng 11/3, Thái tử Mohammed bin Salman nhấn mạnh sự ủng hộ của vương quốc này đối với các nỗ lực quốc tế nhằm giải quyết khủng hoảng Ukraine và đạt được hòa bình.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Mỹ - từng là đồng minh chính của Ukraine - thay đổi chính sách, hướng tới việc nhanh chóng kết thúc xung đột. Washington đang đối thoại trực tiếp với Moscow, đồng thời tạm ngừng viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo với Kyiv - nơi Nga phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn từ năm 2022.

Chính sách mới từ Nhà Trắng khiến Ukraine phải điều chỉnh cách tiếp cận. Sau cuộc gặp đầy căng thẳng với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Phòng Bầu dục tháng trước, Kyiv đang nỗ lực xây dựng mối quan hệ "thực dụng" hơn với Washington.

Trong khi đó, Saudi Arabia tiếp tục đóng vai trò trung gian từ khi cuộc xung đột bắt đầu, từng hỗ trợ trao đổi tù nhân và tổ chức các cuộc đàm phán giữa Moscow và Washington hồi tháng trước.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy gặp Thái tử Saudi Arabia, Mohammed bin Salman, trong chuyến thăm Jeddah ngày 10/3. Ảnh: Reuters.

Những tín hiệu lạc quan

Các cuộc thảo luận giữa quan chức Mỹ và Ukraine vào ngày 10/3 đánh dấu lần gặp chính thức đầu tiên kể từ sau thất bại của Zelenskiy tại Nhà Trắng.

Đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, bày tỏ kỳ vọng lớn. Trong cuộc phỏng vấn với Fox News, ông nói: "Chúng tôi đến đó với hy vọng sẽ đạt được tiến bộ đáng kể". Khi được hỏi liệu tổng thống Zelensky có quay lại Mỹ để ký thỏa thuận về khoáng sản trong tuần này hay không, Witkoff lạc quan: "Mọi dấu hiệu đều rất tích cực, tôi thực sự hy vọng điều đó xảy ra".

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tỏ ra thận trọng hơn. Ông cho biết vẫn còn một số chi tiết cần giải quyết trong thỏa thuận khoáng sản, nhưng nhấn mạnh cuộc đàm phán có thể thành công ngay cả khi chưa ký kết. Rubio cũng lưu ý cần đánh giá mức độ sẵn sàng của Kyiv trong việc nhượng bộ để đạt được hòa bình.

Dưới áp lực mạnh mẽ từ Tổng thống Trump, ông Zelensky đang cố gắng chứng minh Ukraine cam kết chấm dứt xung đột sớm, dù chưa giành được các đảm bảo an ninh từ Mỹ - điều Kyiv coi là tối quan trọng cho bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.

Tổng thống Zelensky cũng thông báo ông sẽ không tham dự cuộc họp với quan chức Mỹ lần này. Thay vào đó, phái đoàn Ukraine gồm chánh văn phòng tổng thống, các bộ trưởng ngoại giao, quốc phòng và một quan chức quân sự cấp cao từ văn phòng tổng thống sẽ đại diện.

Trên mạng xã hội X, ông Zelensky viết: "Chúng tôi hoàn toàn cam kết đối thoại mang tính xây dựng, hy vọng sẽ thảo luận và thống nhất các bước đi cần thiết. Những đề xuất thực tế đã sẵn sàng, điều quan trọng là hành động nhanh chóng và hiệu quả".

Hướng tới khung thỏa thuận hòa bình

Phía Mỹ cho biết họ muốn dùng cuộc gặp để xác định liệu Kyiv sẵn sàng nhượng bộ thực chất với Nga nhằm kết thúc xung đột hay không. Một quan chức Mỹ tiết lộ: "Chúng tôi muốn xem Ukraine không chỉ nói về hòa bình, mà là một nền hòa bình thực tế".

Trước đó, hôm 9/3 Tổng thống Trump đã bày tỏ lạc quan về kết quả đàm phán, cho biết Washington đã "gần như" khôi phục việc chia sẻ tình báo với Kyiv.

Ngoại trưởng Rubio khẳng định Ukraine vẫn đang nhận toàn bộ tình báo phòng thủ từ Mỹ, đồng thời hy vọng cuộc họp ngày mai sẽ giải quyết vấn đề tạm ngừng viện trợ. "Tôi nghĩ ngày mai sẽ là chìa khóa", ông nói.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio gặp Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman tại Riyadh ngày 17/2. Ảnh: Reuters.

Ông Witkoff, người sắp xếp các cuộc đàm phán, cho biết mục tiêu là "xây dựng khung thỏa thuận hòa bình và một lệnh ngừng bắn ban đầu".

Tổng thống Zelensky đã kêu gọi ngừng bắn trên không và trên biển, cùng với trao đổi tù nhân, xem đây là bài kiểm tra cam kết của Nga trong việc chấm dứt xung đột. Tuy nhiên, Moscow đã bác bỏ ý tưởng ngừng bắn tạm thời - vốn cũng được Anh và Pháp đề xuất - cho rằng đó là cách Kyiv kéo dài thời gian và ngăn chặn quân đội sụp đổ.

Ngay trước thềm đàm phán, Nga mở đợt không kích nhằm vào nhiều khu vực của Ukraine.

Ông Zelensky tuyên bố Kyiv sẵn sàng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ, tạo ra quỹ chung từ việc bán khoáng sản Ukraine. Washington xem đây là yếu tố then chốt để duy trì sự ủng hộ từ Mỹ.

Trong bối cảnh hỗ trợ từ Mỹ chưa chắc chắn, ông Zelensky kêu gọi các đồng minh châu Âu tăng cường viện trợ khi vị thế của Kyiv trên chiến trường ngày càng xấu đi, đặc biệt trước áp lực rút khỏi vùng Kursk của Nga.

Phương Linh