OpenAI - startup giá trị nhất thế giới thích 'xin lỗi thay vì xin phép'

Chúng ta đang nói về sự việc nào sau đây?

Đó là thông báo tối 16.10 vừa qua, khi OpenAI cho biết đã tạm dừng tính năng cho phép người dùng ứng dụng Sora tạo video sử dụng hình ảnh của Martin Luther King Jr. sau khi gia đình ông phản đối?Hay là thông báo đầu tháng 10, khi OpenAI tiết lộ sẽ hạn chế người dùng Sora tạo video mô phỏng các nhân vật Hollywood, sau khi Hollywood khiếu nại? Hay là thông báo năm ngoái, khi OpenAI nói sẽ ngừng sử dụng giọng nói máy tính giống hệt Scarlett Johansson sau khi nữ diễn viên nổi người Mỹ phản đối và tiết lộ cô từng từ chối lời đề nghị nhận tiền từ “cha đẻ ChatGPT” để dùng giọng của mình?

Martin Luther King Jr. (1929 – 1968) là mục sư, nhà hoạt động dân quyền và diễn giả nổi tiếng người Mỹ, được xem là một trong những biểu tượng vĩ đại nhất trong phong trào đấu tranh chống phân biệt chủng tộc tại Mỹ. Ông được biết đến nhiều nhất qua bài diễn văn I Have a Dream (Tôi có một giấc mơ), kêu gọi bình đẳng, công lý và chấm dứt phân biệt màu da.

Dưới sự lãnh đạo của ông, phong trào dân quyền ở Mỹ đã đạt được nhiều thành tựu lớn, như Đạo luật Dân quyền năm 1964 và Đạo luật Quyền bầu cử năm 1965. Năm 1964, Martin Luther King Jr. được trao Giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực phi bạo lực trong việc đấu tranh cho quyền bình đẳng.

Martin Luther King Jr. bị ám sát vào năm 1968 tại thành phố Memphis (bang Tennessee, Mỹ), nhưng tư tưởng và di sản của ông vẫn có ảnh hưởng sâu rộng đến phong trào nhân quyền toàn cầu. Ở Mỹ, ngày Martin Luther King Jr. Day (thứ Hai tuần thứ ba của tháng 1 hằng năm) được chọn là ngày lễ quốc gia để tưởng nhớ ông.

Chắc bạn cũng đoán được hướng câu chuyện rồi. Nói thẳng ra, OpenAI đang xây dựng “thành tích” sử dụng những thứ mà công ty có thể không được phép và chỉ rút lại sau khi chủ sở hữu tài sản trí tuệ hoặc luật sư của họ lên tiếng.

Điều này dẫn đến hai cách để nhìn nhận hiện tượng đó:

1. OpenAI có giá trị đến 500 tỉ USD nhưng vẫn hành xử như công ty khởi nghiệp vụng về, hành động nhanh, mắc sai lầm rồi lại tiếp tục như thế.

2. Khi nói đến tài sản trí tuệ, dù là dữ liệu dùng để huấn luyện AI hay kết quả đầu ra của AI, OpenAI cố tình phớt lờ những cảnh báo về việc ai sở hữu và kiểm soát chúng.

Linh cảm của một số người là có lẽ là cả hai. Chính lãnh đạo OpenAI cũng từng nói điều này.

Sam Altman đã thiết lập một khuôn mẫu cho OpenAI về vấn đề bản quyền: Sử dụng những thứ mà công ty có thể không được phép và chỉ rút lại sau khi bị khiếu nại - Ảnh: Getty Images

“Xin hãy chuẩn bị tinh thần rằng chúng tôi sẽ thay đổi rất nhanh. Chúng tôi sẽ có những quyết định đúng đắn và cả những bước đi sai lầm. Thế nhưng, chúng tôi sẽ tiếp nhận phản hồi và nhanh chóng sửa sai”, Sam Altman, Giám đốc điều hành OpenAI, viết đầu tháng 10 khi thông báo đang giảm bớt lập trường đối đầu với Hollywood.

Song chỉ một ngày trước đó, Varun Shetty (trưởng bộ phận Hợp tác Truyền thông tại OpenAI) đã nói rõ rằng thái độ của OpenAI với Hollywood và vấn đề bản quyền "không phải sai sót mà là lựa chọn có chủ đích". Ứng dụng Sora khi ra mắt cuối tháng 9 hầu như không có cơ chế giới hạn với người dùng, chẳng hạn trong việc tạo video mô phỏng người nổi tiếng hay nhân vật có bản quyền, vì các công ty AI khác cũng làm như vậy.

“Chúng tôi đang ở trong một môi trường cạnh tranh, nơi các công ty khác cũng cho phép tạo ra những dạng nội dung tương tự. Chúng tôi không muốn rơi vào thế bất lợi”, Varun Shetty nói với nhà báo công nghệ Eric Newcomer.

Tất cả điều này có nghĩa là: Hãy chờ đợi OpenAI tiếp tục lặp lại hành động quen thuộc, sử dụng những thứ mà hãng có thể không được phép rồi tính sau. Việc công ty khởi nghiệp giá trị nhất thế giới cố tình hoặc vô ý làm vậy có lẽ không còn quan trọng nữa?!

Tất nhiên, mọi chuyện rồi cũng sẽ dần được giải quyết, khi OpenAI đạt được thỏa thuận bản quyền với một số công ty. OpenAI có hợp đồng thương mại với nhiều hãng truyền thông nhưng đối đầu với một số khác tại tòa án, gồm cả báo The New York Times.

Thế nhưng, hãy nhìn xa hơn một chút: Liệu một người bình thường có quan tâm đến cách OpenAI đối xử hoặc tranh chấp với các chủ sở hữu tài sản trí tuệ không? Điều đó có lẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của nhiều người.

Mặt khác, OpenAI là công ty khởi nghiệp AI hàng đầu và có khả năng định hình lại nhiều mặt trong cuộc sống chúng ta. Để làm được điều đó, OpenAI phải hợp tác với rất nhiều doanh nghiệp và ngành công nghiệp khác.

Tương lai nơi AI tự động làm việc thay con người chỉ khả thi khi có niềm tin vào sự ổn định của các quy tắc và quyền sở hữu trí tuệ.

Đến nay, chiến lược “xin lỗi thay vì xin phép” vẫn đang có tác dụng với OpenAI. Song đến một lúc nào đó, nó sẽ không còn hiệu quả nữa.

Sơn Vân