Parasite - bộ phim làm nên lịch sử

Một cảnh trong phim Parasite của đạo diễn Bong Joon Ho. Nguồn: TTO

Phim Parasite (Ký sinh trùng) của đạo diễn Bong Joon Ho vừa làm nên lịch sử: trở thành phim không nói tiếng Anh đầu tiên đoạt giải Oscar Phim hay nhất! Đây không chỉ là niềm tự hào của điện ảnh Hàn Quốc mà còn là niềm vui của người hâm mộ khắp châu Á, khi lần đầu tiên một tác phẩm điện ảnh châu Á được trao tượng vàng.

Sau khi sự kiện điện ảnh được mong đợi nhất hành tinh khép lại, CJ HK Entertainment, nhà phát hành Parasite tại Việt Nam, thông báo sẽ đưa bộ phim này trở lại các rạp trong nước từ ngày 17/2. Như vậy, những người yêu điện ảnh có cơ hội xem Ký sinh trùng trên màn ảnh rộng và “nghiền ngẫm” về tác phẩm đã đoạt 4 giải Oscar: Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc, Kịch bản xuất sắc, Phim quốc tế xuất sắc.

Trước khi làm nên kỳ tích tại lễ trao giải Oscar lần thứ 92, Parasite đã đoạt vô số giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế, trong đó có giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes 2019. Điều gì khiến bộ phim đầy tính ẩn dụ của đạo diễn Bong Joon Ho được đánh giá cao đến vậy?

Đoạt tượng vàng Oscar dành cho Đạo diễn xuất sắc nhất, Bong Joon Ho trở thành nhà làm phim thứ hai giành được tượng vàng Oscar với một phim nói tiếng nước ngoài. Nhà làm phim đầu tiên đoạt giải thưởng danh giá này là đạo diễn người Mexico Alfonso Cuarón với Roma.

Thành thực mà nói, Ký sinh trùng không phải là bộ phim quá khó xem, nhưng cũng không thu hút “ngay từ cái nhìn đầu tiên”. Gia đình ông Kim Ki-taek sống chật vật trong căn phòng tồi tàn dưới tầng hầm của một khu nhà cho thuê. Họ kiếm tiền bằng cách làm các hộp giấy đựng bánh. Họ loay hoay mãi mới bắt được sóng wifi “ké” của nhà hàng xóm. Và ngay trước cửa sổ nhà họ, nơi tiếp giáp mặt đường, một người đàn ông cứ thản nhiên “tè” bậy mỗi khi say xỉn.

Cuộc sống gia đình ông Kim dần dần sang trang mới, sau khi người bạn của Ki-woo, con trai ông, mang tặng một viên đá phong thủy được cho là sẽ đem đến sự may mắn, sung túc, và nhờ Ki-woo “trông nom” giúp cô bé mà người bạn này làm gia sư, trong thời gian cậu ấy du học. Nhờ tài lẻ của cô em gái Ki-jeong, Ki-woo có được giấy tờ chứng minh mình học ở một ngôi trường danh giá và đến nhà ngài Park. Khôn ngoan lanh lợi, Ki-woo được vợ ngài Park tin tưởng, nhận làm gia sư cho con gái. Choáng ngợp trước sự giàu có, xa hoa của gia đình ngài Park, lại biết vợ chồng chủ nhà có một cậu con trai hâm mộ cuồng nhiệt người da đỏ và thích vẽ tranh, Ki-woo tìm cách đưa em gái trở thành giáo viên dạy mỹ thuật cho cậu bé, tất nhiên là với một cái tên khác, một vỏ bọc khác. Đến lượt mình, em gái Ki-woo cài bẫy để vợ chồng ngài Park nghĩ sai về người lái xe và đuổi việc anh này. Ông Kim trở thành tài xế của ngài Park. Chưa dừng lại, gia đình ông Kim nghĩ cách “hất chân” bà quản gia. Biết người phụ nữ này dị ứng mạnh với phấn của quả đào, họ lén rắc phấn đào lên người khiến bà ấy ho sặc sụa, rồi dàn dựng như thể bà quản gia mắc bệnh lao! Vợ ngài Park, một phụ nữ tốt bụng nhưng cả tin, lập tức tìm cách cho bà quản gia thôi việc vì sợ lây bệnh cho các con. Toàn bộ kế hoạch thành công, gia đình ông Kim trở thành “ký sinh trùng” sống dựa vào “vật chủ”.

Khi chủ nhà đi vắng, vợ chồng ông Kim và các con tranh thủ tận hưởng cuộc sống sang chảnh trong ngôi biệt thự của vợ chồng ngài Park cho đến khi bà quản gia cũ xuất hiện dưới mưa, khẩn khoản xin vào nhà lấy vài món đồ để quên trong bếp. Theo chân bà quản gia cũ, vợ ông Kim phát hiện bí mật mà khi mua lại ngôi biệt thự từ một kiến trúc sư, vợ chồng ngài Park không hề biết: Bên dưới có tầng hầm. Tại đó, bà quản gia cũ nuôi giấu người chồng bị truy lùng suốt mấy năm, cho đến khi bị vu khống là mắc bệnh lao và mất việc… Lúc này, bà quản gia cũ cũng phát hiện ra âm mưu “ký sinh” của gia đình ông Kim. Xung đột nổ ra, dẫn đến cái chết của bà quản gia cũ. Kịch tính tiếp tục được đẩy lên cao khi gia đình ngài Park bất ngờ hủy chuyến cắm trại do mưa lớn, trở về nhà ngay trong đêm. Các thành viên gia đình ông Kim tìm cách thoát khỏi ngôi biệt thự, trở về căn phòng dưới tầng hầm đang ngập lụt. Cả nhà dọn đồ đi; Ki-woo chỉ mang theo viên đá.

Khi gia đình ngài Park tổ chức tiệc sinh nhật ngoài trời cho con trai, Ki-woo mang viên đá phong thủy xuống tầng hầm tìm vợ chồng bà quản gia cũ và bị chồng bà ấy dùng chính viên đá tấn công, suýt chết. Thoát ra khỏi căn hầm, ông ta đâm chết Ki-jeong trước khi bị mẹ cô, tức vợ ông Kim, giết chết. Ông Kim Ki-taek đâm chết ông chủ Park và trốn xuống tầng hầm.

“Ký sinh trùng” giết chết “vật chủ” này thì ký sinh vào “vật chủ” khác, đêm đêm ông Kim lén mở cửa tầng hầm của căn biệt thự đã đổi chủ, vào bếp lấy trộm thức ăn. Ông cố gắng liên lạc với con trai, người từng là hướng đạo sinh, bằng mã morse thông qua hệ thống đèn của ngôi biệt thự. Ngày nọ, Ki-woo đọc được “bức thư” bằng mã morse và biết cha đang lẩn trốn dưới tầng hầm. Sống trong căn nhà tồi tàn cùng mẹ, Ki-woo lên kế hoạch đi học, đi làm kiếm thật nhiều tiền, mua lại ngôi biệt thự để một ngày kia cha mình có thể bước ra dưới ánh mặt trời.

Kịch bản Ký sinh trùng được xây dựng hết sức chặt chẽ, kịch tính đẩy lên cao, có những trường đoạn vô cùng ngột ngạt, như cảnh nóng của vợ chồng ngài Park trên ghế sofa, trong khi ông Kim và hai con đang trốn, thót tim ở bên dưới. Một số khán giả bảo cảnh này không cần thiết, song nhiều ý kiến cho rằng đây là một trong những chi tiết hay của bộ phim, thể hiện sự tương phản, kịch tính.

Phim có những hình ảnh ẩn dụ, như viên đá phong thủy - khát vọng đổi đời; những bậc thang đi lên liên tiếp của ngôi biệt thự nhà ông Park, và những bậc thang đi xuống của căn nhà ông Kim, còn toilet thì cao hơn mặt sàn sinh hoạt!

Vợ chồng ngài Park hào phóng, tốt bụng là thế song vẫn cảm thấy “khó chịu” với cái mùi của ông Kim mỗi khi ông lái xe. Ngài Park nói với vợ rằng ông Kim chưa bao giờ đi quá giới hạn nhưng cái mùi của ông thì có. Đó là cái mùi thường ngửi thấy mỗi khi đi tàu điện ngầm. Mùi của những người nghèo khổ!

Những hình ảnh ẩn dụ, những chi tiết được “cài cắm” và lời thoại của hai nhân vật trong phim là minh chứng sinh động về khoảng cách giàu - nghèo, được thể hiện trong Ký sinh trùng - bộ phim càng xem, càng ngẫm càng “thấm”.

YÊN LAN