Patriot và HIMARS: Vũ khí Mỹ mua bằng dòng tiền châu Âu sắp đến tay Ukraine
Trong một bước ngoặt ngoại giao, quân sự quan trọng, Ukraine vừa công bố rằng họ sẽ sớm nhận các tên lửa cho hệ thống Patriot và HIMARS. Chúng được mua bằng ngân sách viện trợ từ các quốc gia châu Âu thông qua cơ chế PURL do NATO dẫn đầu.
Tại Kiev, trong cuộc họp báo chung ngày 17/9 với Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola, Tổng thống Volodymyr Zelensky xác nhận Ukraine đã huy động hơn 2 tỷ USD từ các nước thành viên để mua vũ khí Mỹ thông qua cơ chế PURL (Priority Ukraine Request List).
Hai lô đầu tiên, mỗi lô trị giá khoảng 500 triệu USD, được đảm bảo sẽ có tên lửa cho hệ thống Patriot và HIMARS. đây là những “xương sống” trong chiến lược phòng thủ và tấn công của Kiev.
Ông Zelensky kỳ vọng tổng số tiền cam kết sẽ đạt 3,5 tỷ USD vào tháng 10, và xa hơn là 10 tỷ USD khi NATO cùng các đối tác hoàn tất các gói viện trợ.
Ông Patrick Turner, đại diện NATO tại Ukraine, cho biết: “Bốn gói hỗ trợ đã được duyệt kinh phí và trang bị đang trên đường tới Kiev.”
Cơ chế PURL, được hình thành từ cuộc gặp tháng 7 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thư ký NATO Mark Rutte, là một bước đi khéo léo: thay vì trực tiếp chi ngân sách Mỹ, các đồng minh châu Âu và Canada góp tiền để mua vũ khí Mỹ theo yêu cầu của Ukraine.
Mỗi gói trị giá khoảng 500 triệu USD, tập trung vào đạn dược, hệ thống phòng không và vũ khí tấn công chính xác.
Đây là cách NATO tạo ra một “dòng chảy ổn định” vũ khí cho Kiev mà không bị gián đoạn bởi tranh cãi chính trị nội bộ ở Washington.
Patriot là lá chắn phòng không chiến lược, có khả năng đánh chặn tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo và cả máy bay.
Với nhu cầu ít nhất 10 tổ hợp, Ukraine kỳ vọng có thể che chắn bầu trời trước những đợt tập kích ồ ạt từ Nga.
HIMARS là hệ thống pháo phản lực cơ động cao, đã nhiều lần giúp Kiev xoay chuyển tình thế trên chiến trường.
Khi được trang bị thêm tên lửa tầm xa, HIMARS có thể tấn công vào sâu hậu phương đối phương, phá hủy kho đạn, căn cứ chỉ huy và cắt đứt hậu cần.
Nếu việc bàn giao chậm trễ, Ukraine sẽ tiếp tục đối diện với rủi ro: hệ thống phòng không bị quá tải, các thành phố lớn dễ bị tổn thương, và khả năng phản công trên bộ bị hạn chế.
Ngược lại, nếu Patriot và HIMARS kịp thời xuất hiện, Kiev có thể thay đổi cán cân hỏa lực, thậm chí mở ra cơ hội giành lại thế chủ động trong mùa đông.
Moscow chắc chắn sẽ xem việc cung cấp Patriot và HIMARS là hành động leo thang căng thẳng. Các quan chức Nga từng nhiều lần cảnh báo rằng vũ khí tầm xa của phương Tây có thể dẫn đến “hậu quả nghiêm trọng” và biện minh cho việc Nga mở rộng các chiến dịch quân sự.
Trên truyền thông Nga, việc NATO tài trợ vũ khí Mỹ thường bị mô tả là “cuộc chiến ủy nhiệm”, trong đó Ukraine chỉ là công cụ.
Nhiều khả năng Moscow sẽ đáp trả bằng cách tăng cường không kích vào hạ tầng năng lượng và các tuyến hậu cần để làm suy yếu ý chí của Kiev.
Việc châu Âu chủ động góp tiền mua vũ khí Mỹ gửi tới Ukraine là thông điệp mạnh mẽ: cuộc chiến này không còn là vấn đề riêng của Kiev, mà là phép thử với cả hệ thống an ninh châu Âu – Đại Tây Dương.
Nó cũng cho thấy sự phối hợp ngày càng chặt chẽ giữa Washington, Brussels và các đồng minh, bất chấp khác biệt chính trị nội bộ.
Chính quyền Trump hiện chỉ chấp nhận bán vũ khí cho Ukraine hoặc chuyển giao các gói viện trợ quân sự được phê duyệt từ thời cựu tổng thống Joe Biden.
Tờ Financial Times của Anh tháng trước dẫn một tài liệu cho biết Ukraine cam kết mua 100 tỷ USD vũ khí Mỹ bằng ngân sách do châu Âu cung cấp, nhằm đổi lấy đảm bảo an ninh từ Washington sau khi Kiev đạt được thỏa thuận hòa bình với Moskva.
Trong bối cảnh mùa đông đang đến gần, những hệ thống Patriot và HIMARS không chỉ mang tính chiến thuật, mà còn là vũ khí tinh thần cho quốc gia này.
