PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc: Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng thể hiện sáng tạo và tư duy đổi mới

Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng công bố ngày 15-10-2025 đang thu hút sự quan tâm rộng rãi trong xã hội. Việc lấy ý kiến góp ý được triển khai nghiêm túc, đồng bộ, phát huy dân chủ và trí tuệ tập thể.

PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng

Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, PGS-TS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, nhấn mạnh điểm mới đầu tiên của Báo cáo chính trị là việc thống nhất 3 báo cáo trước đây (báo cáo chính trị, báo cáo kinh tế - xã hội, báo cáo tổng kết xây dựng Đảng) thành một báo cáo chính trị chung.

"Tôi dùng chữ thống nhất, bởi ở đây không phải là sự lắp ghép cơ học mà là sự thống nhất 3 báo cáo thành một báo cáo chung. Báo cáo chính trị chung thể hiện được những vấn đề chung nhất của một kỳ Đại hội Đảng toàn quốc" - ông Nguyễn Trọng Phúc nói.

Trong dự thảo báo cáo chính trị có phần đánh giá những thành tựu đạt được của nhiệm kỳ Đại hội XIII; làm rõ những vấn đề nổi bật về tình hình kinh tế - xã hội, về vai trò lãnh đạo của Đảng, về vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng… "Những vấn đề đó được tổng hợp, thống nhất trong một báo cáo như vậy tránh được sự trùng lặp về nội dung, dễ cho việc nghiên cứu, thực hiện"- PGS Nguyễn Trọng Phúc đánh giá.

Theo PGS Nguyễn Trọng Phúc, trước đây, muốn nghiên cứu điểm chung của dự thảo văn kiện Đại hội, phải đọc 3 bản báo cáo; hay đối với cấp ủy các cấp, muốn thực hiện cũng phải nghiên cứu rất kỹ 3 báo cáo. Với một báo cáo chính trị, sẽ dễ nhớ, dễ nghiên cứu, dễ thực hiện hơn. Đây là điểm rất mới, thể hiện sáng tạo trong nhận thức, tư duy, đổi mới mạnh mẽ cách thức làm việc.

Ngoài ra, văn kiện Đại hội XIV của Đảng không chỉ tổng kết nhiệm kỳ Đại hội XIII mà còn gắn với tổng kết 40 năm đổi mới. Báo cáo tổng kết 40 năm đổi mới đã xác định những thành tựu đạt được, những bài học kinh nghiệm, những vấn đề lý luận về đổi mới.

Đại hội XIV sẽ làm rõ hơn những vấn đề có tính quy luật, lý luận của đường lối đổi mới; làm rõ thêm nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; bổ sung "Lý luận về đường lối đổi mới" là một bộ phận cấu thành nền tảng tư tưởng của Đảng.

Theo PGS Nguyễn Trọng Phúc, dự thảo văn kiện nhấn mạnh về kỷ nguyên mới của đất nước, nêu rõ mục tiêu đất nước chúng ta phải đạt được những gì trong nhiệm kỳ Đại hội XIV và những năm tiếp theo.

PGS Nguyễn Trọng Phúc phân tích sau Cách mạng Tháng Tám, mở ra thời đại mới của dân tộc - thời đại Hồ Chí Minh. Trong thời đại đó, có những kỷ nguyên, như kỷ nguyên độc lập sau khi thống nhất đất nước (năm 1975); kỷ nguyên đổi mới (năm 1986) và bây giờ là kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Để bước vào kỷ nguyên vươn mình, chúng ta đã đặt ra những mục tiêu cụ thể, đến giữa thế kỷ 21 phải trở thành một nước phát triển, một nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Theo nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã nhấn mạnh rõ về các tiền đề, điều kiện để đất nước vươn lên. Đầu tiên, đất nước phải tạo dựng được nền kinh tế đủ mạnh để vươn lên, định hướng phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển toàn diện để vươn mình. Đất nước phải có nền khoa học, công nghệ phát triển như định hướng của Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trong đó tập trung vào chuyển đổi số, công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, những ngành công nghiệp mũi nhọn… để thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa mạnh mẽ, thực chất hơn…

Một tiền đề, điều kiện quan trọng nữa, theo PGS Nguyễn Trọng Phúc, là khát vọng vươn lên, ý chí đoàn kết của dân tộc. Cùng với đó là việc hoàn thiện thể chế, xây dựng nhà nước pháp quyền, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả…

Chúng ta đang tập trung nhiều vấn đề chăm lo an sinh xã hội, cụ thể hóa chủ trương Nghị quyết 71, 72 của Bộ Chính trị, chăm lo sức khỏe cho nhân dân. Nói để thấy rằng muốn vươn mình được, chúng ta phải tạo ra những điều kiện, những tiền đề quan trọng để thúc đẩy sự phát triển.

Đại hội XIV của Đảng cũng thực hiện việc tổng kết 15 năm thi hành Điều lệ Đảng (2011 - 2025). Trong tổng kết, phải làm rõ vai trò lãnh đạo, phương thức lãnh đạo của Đảng cầm quyền; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh như thế nào; tiếp tục công cuộc phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực như thế nào để làm cho "Đảng ta là đạo đức, là văn minh", như Bác Hồ đã nói. "Kỳ này, phải tổng kết cho rõ những giá trị đó, để lãnh đạo đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới. Đây là điểm "rất mới"" - ông Phúc nói.

Về phần tổ chức thực hiện nghị quyết Đại hội, trong dự thảo báo cáo chính trị của Đại hội XIV có phần chương trình hành động, chỉ rõ các chương trình, đề án, dự án cụ thể thực hiện trong nhiệm kỳ 5 năm, phân công trách nhiệm cụ thể của các cấp ủy Đảng từ Trung ương đến địa phương, chỉ rõ tiến độ, nguồn lực và điều kiện cần thiết để thực hiện, làm căn cứ để các cấp, các ngành thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Việc này sẽ giúp các cấp ủy đảng tập trung vào chương trình hành động một cách đầy đủ, toàn diện hơn, đi thẳng vào các vấn đề cần phải xử lý, giúp khắc phục được tình trạng xưa nay vẫn đề cập "tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu".

Văn Duẩn