Phải đảm bảo công khai, minh bạch trong việc hỗ trợ đồng bào thiệt hại do bão số 3

Quang cảnh cuộc họp. Ảnh: Quang Vinh

Chiều 23/9, tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (UBTƯ MTTQ) Việt Nam tổ chức cuộc họp trực tuyến với 26 Ban Thường trực và Ban Vận động Cứu trợ 26 địa phương bị thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra về công tác hỗ trợ đồng bào ảnh hưởng nặng. Cuộc họp có sự tham dự của lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố.

Tổng thiệt hại kinh tế ban đầu ước tính trên 60.000 tỷ đồng

Các đại biểu dự họp đã nghe báo cáo cáo, phản ánh về công tác vận động, tiếp nhận và việc quản lý, sử dụng các nguồn mà MTTQ Việt Nam đã phân bổ; những khó khăn vướng mắc và các kiến nghị đề xuất liên quan.

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho biết, bão số 3 có cường độ rất mạnh, là cơn bão lớn nhất đổ bộ trực tiếp vào nước ta trong vòng 30 năm qua. Mưa lớn kéo dài gây sạt lở đất, lũ ống, lũ quét tại hầu hết các tỉnh vùng núi và trung du Bắc bộ. Mưa lũ đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản cho các địa phương. Tổng thiệt hại kinh tế ban đầu ước tính khoảng trên 60.000 tỷ đồng.

Trân trọng cảm ơn tấm lòng hảo tâm của các tổ chức, cá nhân ở trong nước, kiều bào ta ở nước ngoài, bạn bè quốc tế đã ủng hộ người dân bị thiệt hại do bão, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến đồng thời hoan nghênh các đơn vị liên quan đã nỗ lực, chỉ đạo kịp thời triển khai thực hiện công tác tiếp nhận, đẩy mạnh tuyên truyền, tổng hợp và phân bổ nguồn lực hỗ trợ theo đúng tinh thần của Nghị định số 93/2021/NĐ-CP về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố; hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.

“Đây là những khoản tiền ủng hộ mang nặng nghĩa tình của đồng bào, đồng chí cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế, chúng ta phải có trách nhiệm sử dụng đúng mục đích, hiệu quả, không lãng phí và không để xảy ra tiêu cực”, ông Đỗ Văn Chiến nêu rõ.

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cũng cho biết, tại cuộc họp của Đảng đoàn MTTQ Việt Nam vừa qua đã thống nhất, Ban Thường trực, Ban Vận động cứu trợ và Thủ trưởng cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam thực hiện công khai, minh bạch việc thống kê tiếp nhận ủng hộ và phân bổ kịp thời đến các tỉnh.

Quá trình phân bổ từ Trung ương đến tỉnh, từ tỉnh đến huyện, từ huyện đến xã cũng thực hiện công khai, minh bạch; khi xã phân bổ đến người dân, hộ dân thì lập danh sách công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc tại trụ sở UBND xã.

Sau khi phân bổ, trong quá trình thực hiện hỗ trợ, Đảng đoàn MTTQ Việt Nam sẽ phân công các đồng chí Ủy viên Đảng đoàn với vai trò là Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đi giám sát, kiểm tra theo Kế hoạch do Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam ban hành.

4 nguyên tắc trong phân bổ nguồn lực hỗ trợ

Nhấn mạnh việc công khai, minh bạch tới đối tượng được thụ hưởng, ông Đỗ Văn Chiến đề cập tới 4 nguyên tắc trong việc phân bổ nguồn lực hỗ trợ. Theo đó, phân bổ hỗ trợ phải kịp thời, đúng đối tượng, sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả. Việc hỗ trợ phải đảm bảo công khai, minh bạch trực tiếp đến người thụ hưởng.

Ngoài ra, Ban Vận động Cứu trợ các tỉnh, thành phố không hỗ trợ trùng lặp. Cụ thể, một người không được hưởng 2 lần/1 nội dung hỗ trợ (khi sử dụng nguồn ngân sách Nhà nước thì không dùng nguồn lực vận động ủng hộ để hỗ trợ).

Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Quang Vinh

Nguyên tắc thứ tư là bám sát nội dung Nghị định số 93/2021/NĐ-CP về phân bổ nguồn lực hỗ trợ, cần tập trung ưu tiên: Hỗ trợ gia đình có người chết, người mất tích, người bị thương theo đúng văn bản hướng dẫn; Hỗ trợ lương thực, thực phẩm, nước uống cho người dân bị mất nhà, mất tài sản. Đối với những người mất toàn bộ tài sản, không có nguồn thu nhập thì khuyến khích hỗ trợ tối đa trong 3 tháng theo mức 15kg gạo/người/tháng; hỗ trợ thuốc và khám chữa bệnh đối với những người không có thu nhập;...

Hỗ trợ làm nhà ở cho những hộ dân bị sập đổ, thiệt hại hoàn toàn, nhà ở bị hư hỏng nặng, hộ phải sửa chữa về nhà ở; Hỗ trợ cho học sinh nghèo khó khăn do ngập lụt mất hết sách vở, dụng cụ học tập; Hỗ trợ người dân phục hồi sản xuất, thông qua việc hỗ trợ giống cây trồng vật nuôi.

Về định mức hỗ trợ, đối với nhà sập đổ hoàn toàn, mức hỗ trợ tối thiểu là 50 triệu đồng/hộ, bằng với mức xây dựng nhà đại đoàn kết đang triển khai. Đối với việc hỗ trợ sửa chữa nhà ở, mức tối thiểu là 25 triệu đồng/hộ.

Ông Đỗ Văn Chiến lưu ý, mức hỗ trợ cụ thể do Ban Vận động Cứu trợ tỉnh phối hợp UBND tỉnh và xin ý kiến cấp có thẩm quyền quyết định mức hỗ trợ và thông báo với HĐND biết để giám sát trong quá trình thực hiện.

Đóng tài khoản tiếp nhận ủng hộ vào ngày 9/12/2024

Đề cập tới thời gian tiếp nhận ủng hộ, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho biết, theo Nghị định số 93/2021/NĐ-CP, sau 90 ngày kể từ ngày phát động, Ban Vận động Cứu trợ từ Trung ương đến địa phương sẽ đóng tài khoản tiếp nhận ủng hộ. Như vậy, tài khoản tiếp nhận ủng hộ đồng bào bị thiệt hại bởi cơn bão số 3 sẽ đóng vào ngày 9/12/2024; chậm nhất là đến hết ngày 31/12/2024 các địa phương sẽ tiến hành phân bổ xong nguồn lực.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu xảy ra vướng mắc và cần có hướng dẫn của Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam và hướng dẫn của Ban Vận động Cứu trợ Trung ương thì Ban Vận động Cứu trợ các tỉnh phản ánh bằng văn bản gửi về Ban Vận động Cứu trợ Trung ương – UBTƯ MTTQ Việt Nam. Ban Vận động Cứu trợ Trung ương sẽ có trách nhiệm giải đáp kịp thời, đảm bảo thời gian, tiến độ thực hiện.

Ông Đỗ Văn Chiến đề nghị, Ban Vận động Cứu trợ các tỉnh, thành phố sau khi tiếp nhận nguồn lực phân bổ sẽ báo cáo về Ban Vận động Cứu trợ Trung ương định kỳ 10 ngày/lần đến khi kết thúc việc sử dụng nguồn lực phân bổ (ngày 30/12/2024). Phân bổ nguồn lực ủng hộ phải theo đúng quy định của pháp luật để giúp đỡ người dân một cách nhanh nhất, kịp thời nhất và không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực.

Tiếp nhận hơn 1.650 tỷ đồng ủng hộ

Theo ông Cao Xuân Thạo, Trưởng Ban Phong trào Cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam, tính đến 17h00 ngày 22/9/2024, Ban Vận động cứu trợ Trung ương đã tiếp nhận được tổng cộng 1.656 tỷ đồng. Từ kết quả tiếp nhận được, Ban Vận động cứu trợ Trung ương đã phân bổ 2 đợt tới các địa phương tổng cộng 1.035 tỷ đồng (đợt 1 phân bổ 385 tỷ đồng; đợt 2 phân bổ 650 tỷ đồng).

Đối với 37 địa phương không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi cơn bão số 3, theo tổng hợp sơ bộ, tính đến 17h00 ngày 22/9/2024, các địa phương đã tổ chức kêu gọi, vận động để ủng hộ các tỉnh miền Bắc bị thiệt hại được số tiền là 941,492 tỷ đồng. Từ số tiền tiếp nhận được, các tỉnh, thành phố đã chuyển về qua Ban Vận động Cứu trợ Trung ương là 147,125 tỷ đồng; chuyển ủng hộ trực tiếp cho các địa phương vùng thiệt hại là 381,510 tỷ đồng.

Đối với 26 địa phương bị thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra, theo tổng hợp sơ bộ, tính đến 17h00 ngày 19/9/2024, Ban Vận động cứu trợ cấp tỉnh, thành phố của 26 địa phương đã tiếp nhận 1.654,327 tỷ đồng (trong đó Trung ương phân bổ về là 1.035 tỷ đồng; tiếp nhận từ các địa phương khác 208,320 tỷ đồng; thu tại địa phương 410,807 tỷ đồng).

Từ số tiền tiếp nhận được, các tỉnh, thành phố bị thiệt hại bởi cơn bão số 3 gây ra sẽ căn cứ vào điều kiện thực tiễn tại địa phương để phân bổ nguồn lực hỗ trợ trên địa bàn. Đến thời điểm này, tỉnh Lào Cai đã phân bổ 47,140 tỷ đồng; tỉnh Yên Bái đã phân bổ 75 tỷ đồng; tỉnh Tuyên Quang đã phân bổ 25,425 tỷ đồng; tỉnh Phú Thọ đã phân bổ gần 40 tỷ đồng; tỉnh Bắc Giang đã phân bổ 68 tỷ đồng; tỉnh Thái Nguyên đã phân bổ 38,802 tỷ đồng; TP Hải Phòng đã phân bổ 47 tỷ đồng… Trong đó tập trung vào việc hỗ trợ gia đình người chết, người mất tích, người bị thương; hỗ trợ lương thực; hỗ trợ làm nhà cho các hộ gia đình bị đổ sập, trôi hoàn toàn; hỗ trợ gia đình có nhà ở bị hư hỏng nặng; hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại khôi phục sản xuất…

Vân Thanh