Phấn đấu đến 2030, 100% chính quyền địa phương tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt

Chính phủ ban hành Nghị quyết số 394/NQ-CP ngày 03/12/2025 về phát động phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường; giảm thiểu phát sinh, phân loại, thu gom, xử lý rác thải vì một Việt Nam sáng – xanh – sạch – đẹp.

Theo đó, mục tiêu tổng quát của Nghị quyết là phát động phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường trên phạm vi toàn quốc, đảm bảo tính thường xuyên, liên tục, rộng khắp và lan tỏa mạnh mẽ; hình thành nếp sống văn minh, thân thiện với môi trường trong cộng đồng dân cư, góp phần xây dựng môi trường sống sáng - xanh - sạch - đẹp tại Việt Nam.

Đến năm 2030, 100% chính quyền địa phương tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân

Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% các phường, xã tổ chức ngày cuối tuần ra quân tổng vệ sinh công cộng tại các khu dân cư, tổ dân phố; 100% chính quyền địa phương tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân; bố trí đủ các điểm tập kết và thu gom rác thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường, chấm dứt tình trạng đổ, đốt rác thải không đúng quy định tại cộng đồng.

Phấn đấu đến năm 2030, 100% khu dân cư, tổ dân phố có bổ sung nội dung về bảo vệ môi trường vào hương ước, quy ước; xây dựng, duy trì và nhân rộng mô hình tự quản về môi trường; 100% cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, đoàn viên, hội viên được phổ biến, quán triệt và gương mẫu tham gia phong trào.

Đến năm 2030, 100% chính quyền địa phương tổ chức phân loại rác thải sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân - Ảnh minh họa.

95% rác thải sinh hoạt đô thị, 90% rác thải sinh hoạt nông thôn được thu gom, xử lý theo quy định; dưới 50% rác thải sinh hoạt được xử lý bằng phương pháp chôn lấp trực tiếp so với lượng rác thải sinh hoạt được thu gom; trên 50% các bãi chôn lấp rác thải không hợp vệ sinh được cải tạo, phục hồi môi trường; xóa bỏ các "điểm đen" về ô nhiễm môi trường; 100% các bãi rác tự phát gây ô nhiễm môi trường được đóng cửa, cải tạo, phục hồi môi trường; 100% các địa phương huy động hiệu quả các nguồn lực để đầu tư, xây dựng và phát triển phương tiện, trang thiết bị, hạ tầng kỹ thuật phân loại, thu gom, tái chế, xử lý rác thải đồng bộ, ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện với môi trường, kỹ thuật hiện có tốt nhất; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về quản lý rác thải.

Lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng về ý thức giữ gìn môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp

Nhằm đạt được mục tiêu nêu trên, Nghị quyết yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cần thiết.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai đồng bộ các đợt ra quân tổng vệ sinh môi trường tại khu vực công cộng vào ngày thứ Bảy hoặc Chủ nhật hằng tuần tại các khu dân cư, tổ dân phố; tập trung quét dọn đường phố, ngõ xóm, khu dân cư; thu gom, vớt rác tại sông, hồ, ao, đầm, kênh, mương, bãi biển và hệ thống tiêu thoát nước, tạo chuyển biến mạnh mẽ và lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng về ý thức giữ gìn môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp.

Chính phủ giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai đồng bộ các đợt ra quân tổng vệ sinh môi trường vào ngày thứ Bảy hoặc Chủ nhật hằng tuần - Ảnh: VGP/Gia Huy.

Tăng cường công tác truyền thông, giáo dục và nâng cao nhận thức để các cơ quan, doanh nghiệp, cộng đồng và Nhân dân tự giác thực hiện nếp sống văn minh: không xả rác bừa bãi, bỏ rác đúng nơi, đúng thời gian quy định; hạn chế và tiến tới chấm dứt sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi nilon khó phân hủy; đồng thời đẩy mạnh thời lượng tuyên truyền về bảo vệ môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, hệ thống truyền thanh cơ sở, pano, áp phích, sinh hoạt cộng đồng, phù hợp với nhận thức, văn hóa, phong tục tập quán và ngôn ngữ, nhằm tạo sức lan tỏa sâu rộng, khuyến khích và động viên toàn dân tích cực tham gia.

Huy động sự tham gia của toàn xã hội về bảo vệ môi trường, trong đó Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân, Liên đoàn Lao động giữ vai trò nòng cốt trong tổ chức, hướng dẫn, giám sát việc giảm thiểu phát sinh, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý rác thải.

Bảo đảm cơ chế phối hợp, hỗ trợ về tài chính, cơ sở vật chất và các điều kiện khác để phát hiện, nhân rộng các mô hình hay, hiệu quả, triển khai liên tục và bền vững, không chỉ phát động theo đợt mà duy trì thường xuyên các phong trào, tạo thói quen tốt trong cộng đồng. Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về các mô hình phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý rác hiệu quả.

Biểu dương, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc; đồng thời nhắc nhở, phê bình các địa phương, đơn vị thực hiện chưa nghiêm túc, nhằm tạo chuyển biến thực chất, bền vững trong toàn dân về ý thức giữ gìn môi trường sống.

Chính phủ giao Bộ Nội vụ rà soát, hoàn thiện Luật Thi đua - Khen thưởng, trong đó có cơ cấu khen thưởng cho công tác bảo vệ môi trường và phong trào toàn dân tham gia bảo vệ môi trường, hoàn thành trước ngày 01/01/2027.

Hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý rác thải

Ngoài ra, Nghị quyết yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý rác thải; hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật đồng bộ về phân loại, thu gom, vận chuyển, tái chế và xử lý rác thải sinh hoạt sau phân loại; giảm thiểu phát sinh rác thải; đẩy mạnh tái chế rác thải; xử lý, cải tạo và phục hồi môi trường tại các khu vực ô nhiễm do rác thải; tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm.

Trước ngày 31/12/2025, các bộ, ngành và địa phương phải xây dựng, ban hành chương trình, kế hoạch hành động, văn bản phân công triển khai Nghị quyết này, trong đó xác định cụ thể mục tiêu, nhiệm vụ, tiến độ, dự kiến kết quả và đơn vị chủ trì thực hiện, gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp.

Ngoài ra, trước ngày 15/12 hằng năm, các bộ, ngành và địa phương báo cáo tình hình và kết quả thực hiện Nghị quyết gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Chính phủ giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện Nghị quyết; tổng kết, đánh giá kết quả vào năm 2030 và báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đức Bách